بر اساس دستور رئیس کل بانک مرکزی، کارتخوان‌های بانکی که در خارج از کشور فعال بودند، غیر فعال شده‌اند. به گزارش «وطن امروز»، یکی از مقامات بانک مرکزی 2 ماه پیش اعلام کرده بود بسیاری از دلالان به وسیله فیلترشکن کارتخوان‌های ایرانی را در خارج از کشور فعال کرده و بدین وسیله صادرات ریالی انجام می‌دهند. این یعنی کالای ایرانی به خارج از کشور می‌رود اما به جای ارز، ریال دریافت می‌شود و منابع کشور در خارج حراج می‌شود. بدین ترتیب حدود 10 میلیارد دلار ارز کشور به دست دلالان و سودجویان می‌افتد. کارتخوان‌های فیلترشکن در خارج از کشور باعث می‌شدند منابع ارزی از بین بروند و قطعا محدودیت کارتخوان‌های ایرانی در خارج از کشور می‌تواند از هدررفت این منابع جلوگیری کند.
پس از محدودیت تراکنش‌های بانکی، بانک مرکزی اعلام کرده بود بنا دارد دستگاه‌های کارتخوان بانکی را که در خارج از کشور فعال هستند غیرفعال کند. ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی در این ‌باره اظهار داشت که آی‌پی خارجی قابل شناسایی است و کارتخوان‌هایی که از «وی‌پی‌ان» استفاده می‌کنند هم ردیابی می‌شوند. گفتنی است بسیاری از دستگاه‌های کارتخوان که قبلا در کشورهای مجاور از آنها براحتی برای خرید و فروش ارز استفاده می‌کردند، مدتی است غیرفعال شده و مابقی دستگاه‌ها نیز در حال شناسایی و قطع هستند.
شناسایی تراکنش‌های مشکوک
در همین حال رئیس گروه بازرسی اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی عنوان کرد: برای بررسی و شناسایی تراکنش‌های مشکوک باید حتما مشتری از قبل شناسایی شده و سابقه عملکرد وی موجود باشد. محمدحسین دهقان در میزگرد شناسایی تراکنش‌های مشکوک (داده‌محور) که در همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برگزار شد، اظهار داشت: اگر در این حوزه مسؤولیت را در نظر بگیریم باید بگوییم همه مسؤول هستند ولی نوع مسؤولیت فرق می‌‌کند. وی افزود: همه دستگاه‌ها و مجموعه‌ها مسؤول هستند اگر مورد مشکوکی در ارتباط با پولشویی رویت کرده‌اند به بانک مرکزی گزارش دهند. این مهم در قانون نیز دیده شده است. رئیس گروه بازرسی اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی با بیان اینکه تراکنش‌های مشکوک را باید از دید عدم تناسب جست‌وجو کرد، افزود: البته هر عدم تناسبی را مشاهده کردیم با علامت سوال مواجه شده باید آن را حتما بررسی کنیم که این موضوع فقط مختص تراکنش‌های بانکی نیست.
وی به نرم‌افزارهای فناوری اطلاعات و ارتباط آن با شناسایی تراکنش‌های مشکوک اشاره و تصریح کرد: برای شناخت دقیق این موضوع باید یک مرحله به عقب برگردیم و به شناسایی مشتری‌ها با دقت بیشتری نگاه کنیم. وی درباره شناسایی مشتریان گفت: متولی این مهم در حوزه مبارزه با پولشویی شناسایی شده است، اگر از فضای رقابتی استفاده کرده و نظارت بازار را ببینیم به این نتیجه می‌رسیم که فعالان این حوزه دنبال خدمت و سرویس دهی به مشتریان خود هستند. دهقان افزود: طبق قانون اگر بانک مقصر ضرر و زیان به مشتری باشد باید جبران کند ولی در این حوزه نیز باید مشتری بین شرکت‌های متولی قدرت انتخاب داشته باشد که این مهم مستلزم این است که فضای رقابتی داشته باشیم. رئیس گروه بازرسی اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی با تاکید بر اینکه برای بررسی شناسایی تراکنش‌های مشکوک باید حتما مشتری از قبل شناسایی شده و سابقه عملکرد وی موجود باشد، گفت: برای مدل‌های مختلف باید فعالیت حوزه مشتریان بررسی شود. نگاه به رفتار گذشته شاید در حوزه تقلب پاسخگو باشد ولی در حوزه پولشویی عملکردی ندارد. دهقان با بیان اینکه باید ریسک‌های حوزه پولشویی در کشور نیز مورد بررسی قرار گیرد، ادامه داد: همه ریسک‌های عمده باید از قبل بررسی شود. وقتی راجع به ریسک‌های مشتری نیز صحبت می‌کنیم همه موارد از جمله اینکه چه کسی است و چطور خدمت می‌گیرد و... برای ما مهم است. وی ضمن اشاره به اینکه کنترل و بررسی در مبارزه  با پولشویی اهمیت بالایی دارد، گفت: با محدودیت بویژه در حوزه قوانین و مقررات و استانداردها بشدت مخالفم، همچنین وقتی یکسری محدودیت به صورت استاندارد برای همه تعریف یا دور زده می‌شود یا چالش‌هایی را برای برخی کسب و کارها ایجاد می‌کند. دهقان افزود: اما اگر برای افراد مختلف و فعالیت‌های تجاری مختلف محدودیت‌ها را مناسب با شغل و عملکردشان تعریف کنیم، از بروز خیلی مشکلات جلوگیری می‌شود. این مقام مسؤول در بانک مرکزی درباره زیرساخت‌های حقوقی و قانونی برای شناسایی تراکنش‌های مشکوک گفت: فضای مقرراتی در کشور با فضای اجرا فاصله زیادی دارد. دستورالعمل‌ها روی کاغذ با زمان اجرا تفاوت‌های زیادی دارد. وی با بیان اینکه باید دید مبارزه با پولشویی در سیستم بانکی اصلاح شود، درباره عدم وجود بسترهای مناسب در این حوزه تصریح کرد: راستی‌آزمایی خیلی از اطلاعات دریافتی ممکن نیست و به همین دلیل حتما باید مرکزی برای راستی‌آزمایی اطلاعات مشتریان وجود داشته باشد. رئیس گروه بازرسی اداره مبارزه با پولشویی بانک مرکزی در ادامه تاکید کرد: ما در شبکه بانکی نکته مهم خوداظهاری را فراموش کرده‌ایم. در بانک‌ها خیلی کم خوداظهاری می‌شود و شاید اصلا انجام نشود. قبول دارم خوداظهاری شاید کامل و جامع نباشد ولی از این مرحله‌ای که داریم قطعا خیلی بهتر خواهد بود. دهقان با اشاره به سختی تعامل با سازمان‌های دیگر تصریح کرد: از دوستان متولی خواهش داریم حتما اطلاعاتی را که می‌توانند از خود مشتری دریافت کنند از آنها بگیرند؛ از قبیل خوداظهاری و دریافت اطلاعات و مدارک. وی از تفکیک وظایف در حوزه مبارزه با پولشویی در سیستم بانکی خبر داد و افزود: البته خیلی از شاخص‌ها هنوز آنطور که ما می‌خواهیم در سیستم کافی نیست. دوستان بانکی باید رفتار مشتری در هر بانک را رصد کنند و در صورتی که همخوانی با شاخص‌ها نداشته باشد حتما به بانک مرکزی گزارش دهند، ضمن اینکه در حوزه شاپرک و چکاوک نیز می‌توانیم رفتار مشتری را در سطح شبکه بانکی رصد کنیم.
رمز ارزها قابل نقل و انتقال هستند
از سوی دیگر رئیس پژوهشکده پولی و بانکی گفت: رمز ارزها که در بستر بلاک چین تولید می‌شوند و قابل نقل و انتقال هستند از دید ناظران بین‌المللی بویژه کشورهایی که سلطه پولی دارند، پنهان خواهد بود. علی دیواندری افزود:  بانک مرکزی پلتفرم برنا را جهت راه‌اندازی سیستم‌های لازم رمز ارز برنامه‌ریزی کرده که می‌شود پول‌های داخلی را روی آن تعریف کرد تا دستورالعمل‌هایی که تحت بلاک چین تعریف می‌شوند روی پول‌های داخلی ما هم اعمال شود و بسیاری از استارت‌آپ‌ها می‌توانند در بستر آن انجام شوند. برای مثال اگر مردم عادی نمی‌توانند با سرمایه‌های اندک وارد برخی سرمایه‌گذاری‌ها شوند، از طریق این پلتفرم می‌توانند اقدام به معامله و سرمایه‌گذاری کنند، البته بانک مرکزی، سایر واحدهای پولی که در بلاک چین وجود دارد مثل بیت کوین را به عنوان دارایی به حساب می‌آورد و می‌تواند به عنوان دارایی مد نظر قرار گرفته شود، اما با لحاظ ملاحظات ارزی، زیرا برای خرید این نوع پول‌ها باید ارز مصرف شود.
 

رونمایی از سامانه مبارزه با پولشویی (ایمن)
در خلال هشتمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت از سامانه مدیریت تقلب و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی رونمایی شد. خبر ایجاد این سامانه را جلال‌الدین نصیری، مشاور شرکت خدمات انفورماتیک داد و گفت: در این سامانه‌ برای کشف تقلب از روش‌های چندگانه استفاده خواهد شد. وی با بیان اینکه این سامانه بر مبنای فاکتورهایی مانند تعداد تراکنش‌، میزان تراکنش، موقعیت جغرافیایی و صنف مشتری تراکنش را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت غیراستاندارد یا غیرطبیعی بودن مانع از آن می‌شود، گفت: این سامانه هم‌اکنون در پایا و ساتنا اجرایی شده و امیدواریم بزودی روی شاپرک هم اجرایی شود.  نصیری گفت: این سامانه به صورت آنلاین کار خواهد کرد و مدت زمانی که برای تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند بسیار کوتاه است. این کارشناس حوزه پرداخت تصریح کرد:  سامانه«ایمن» هم‌اکنون آماده ورود به مرحله عملیاتی شدن است و در روزهای آتی این موضوع رخ خواهد داد. مساله اصلی‌ای که وجود دارد مسائل حقوقی رسوب پول در سامانه «ایمن» است که باید برای آن تصمیمی جدی گرفته شود. 
نصیری افزود: در سیستم‌های کشف تقلب ماژول‌هایی تعبیه شده‌اند که به صورت پایه‌ای این ماژول‌ها بر اساس یکسری قوانین ساده، برخی تقلب‌ها را کشف می‌کنند و بیشتر بر مبنای تقلب‌های تکرار شده تعیین شده است و نقطه ضعف آن عدم کشف تقلب‌های جدید است. وی در این ‌پنل اظهار داشت: شاه‌کلید کشف تقلب در مسائل مالی استخراج الگوی هر مشتری است. وی با بیان اینکه یادگیری ماشین، شاخه‌ای از هوش مصنوعی است که به دنبال قابلیت یادگیری و ادراک سیستم‌های کامپیوتری است، اعلام کرد: هدف در روش‌های یادگیری ماشین، استخراج دانش و یادگیری الگوها در داده‌هاست.