گروه سیاسی: یک هفته پس از اعلام وزرای خارجه 3 کشور اروپایی مبنی بر راه‌اندازی شرکت ذی‌حسابی مشترک ایران و اروپا، انتقادها از این اتحادیه به‌خاطر عدم انجام تعهدات برجامی همچنان ادامه دارد. به گزارش «وطن‌امروز»، اردیبهشت‌ماه امسال پس از خروج آمریکا از برجام، اروپا متعهد شد در قبال باقی ماندن ایران در برجام، کماکان به تعهدات برجامی خود پایبند بوده و در این راستا ضمن تضمین فروش نفت ایران و حفظ مبادلات بانکی، از ایران در مقابل تحریم‌‌های آمریکا حمایت کند. با این حال اروپا نه‌تنها انجام این تعهدات را به مذاکراتی 9 ماهه و فرسایشی گره زد، بلکه در نهایت نیز تنها به ایجاد یک شرکت ذی‌حسابی ساده بسنده کرد. این اقدام اروپا در ایجاد یک شرکت ذی‌حسابی به‌جای انجام تعهدات برجامی‌‌‌‌اش آن هم پس از 9 ماه مذاکره اعتراضات گسترده شخصیت‌‌های سیاسی، رسانه‌ها و کارشناسان اقتصادی در ایران را به دنبال داشت. این اعتراضات البته با بیانیه اخیر اتحادیه اروپایی تشدید هم شد. بیانیه‌ای که 2 روز پیش صادر و طی آن از ایران خواسته شده بود علاوه بر لوایح مرتبط با FATF، درباره مسائلی چون موشکی، منطقه و حقوق‌بشر نیز عقب‌نشینی کند. در همین راستا برخی نمایندگان مجلس نسبت به دو اقدام اخیر اروپا معترض شده و اتخاذ چنین رویکردهایی را نشانه وقت‌کشی و فرصت‌سوزی اتحادیه اروپایی ارزیابی کردند. عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: INSTEX طرحی محدود است که فقط همکاری در مبادله  دارو و غذا با ایران را مجاز می‌داند، در حالی که در برجام اصلا چنین محدودیتی  وجود ندارد و البته در SPV شرایط جدید ارائه شده است که این بندها در تعهدنامه برجام وجود ندارد. سیدحسین نقوی‌حسینی به پیش‌شرط اتحادیه اروپایی در رابطه با اجرایی شدن SPV  در صورت تصویب لوایح FATF اشاره کرد و گفت: اروپایی‌ها طرحی موسوم به INSTEX را مطرح کردند که نسخه ضعیف‌شده SPV است. INSTEX طرحی محدود است که فقط همکاری در مبادله دارو و غذا با ایران را مجاز می‌داند، در حالی که در برجام اصلا چنین محدودیتی وجود ندارد و البته در SPV شرایط جدید ارائه شده است که این بندها در تعهدنامه برجام وجود
 ندارد. عضو فراکسیون ولایی مجلس به مذاکره در رابطه با مسأله موشکی کشورمان اشاره و تصریح کرد: مسأله موشکی جمهوری اسلامی ایران در توافقنامه برجام وجود ندارد در حالی که SPV و INSTEX برای تعهدات برجامی این کشورهاست. نقوی‌حسینی در ادامه تاکید کرد: این کشورها حق ندارند موضوع موشکی را که اصلا در برجام نبوده است مطرح کنند، چرا که جمهوری اسلامی ایران مسأله موشکی را خط قرمز خود می‌داند. نماینده مردم ورامین، پیشوا و قرچک اظهار کرد: در مسأله موشکی با هیچ کشوری مذاکره نمی‌کنیم و اگر موضوع موشکی در هر جلسه خارجی مطرح شود؛ قطعا دیپلمات‌‌های ایران آن جلسه را ترک می‌کنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: هدف اصلی اروپایی‌ها از پیش‌شرط گذاشتن برای به اجرا در آمدن SPV عمل نکردن به تعهدات خود است و معتقدم اروپایی‌ها به دنبال وقت‌کشی و فرصت‌سوزی هستند و  دولتمردان باید برای این شرایط تدبیر دیگری کنند.
غذا و دارو از تحریم‌های آمریکا معاف است
رئیس کمیته هسته‌ای مجلس نیز از عدم انجام تعهدات برجامی اروپا و محدود شدن حساب مالی مشترک به غذا و دارو انتقاد کرد. حجت‌الاسلام مجتبی‌ ذوالنوری در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به ایجاد ابزار ویژه مالی اروپا با ایران (INSTEX) گفت: اینکه اروپایی‌ها اجرایی شدن برخی مفاد اینستکس را مشروط به اجرای FATF کردند، مداخله در امور داخلی کشورمان است. تصویب یا عدم تصویب اینگونه موضوعات با توجه به مصالح ملی انجام می‌شود. وی با بیان اینکه FATF سازوکار الزام‌آوری نیست و کشورها می‌توانند داوطلبانه به آن ملحق شوند، ادامه داد: اروپایی‌ها به جای دخالت در امور داخلی ایران، به تعهدات خود در برجام عمل کنند و حتی باید خلأ آمریکا در برجام را نیز
 پر کنند. نماینده مردم قم در مجلس با تاکید بر اینکه کانال مالی که اروپایی‌ها با ایران باز کردند حتی در حد «SPV» هم نیست، افزود: INSTEX استثنا در غذا و دارو است، البته این موضوع از تحریم‌های یکطرفه‌ای که آمریکا ضد کشورمان اعمال کرده نیز معاف است. عضو کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: اینستکس در واقع همان ضرب‌المثل ایرانی‌هاست که می‌گویند «روغن ریخته‌ نذر امام‌زاده شده» است.
انتقاد سفیر روسیه از اروپا
انتقادات از سازوکار مالی اروپا که با هدف ارائه اقلام غیرتحریمی چون غذا و دارو ایجاد شده، محدود به نمایندگان مجلس نبوده و سفیر روسیه در تهران که کشورش همچنان یکی از طرف‌‌های حاضر در برجام است نیز از این حساب مالی انتقاد کرد. سفیر روسیه در جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: سیستم پرداختی که اخیرا کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس برای تسهیل مبادلات مالی با ایران موسوم به INSTEX راه‌اندازی کردند بیشتر از آنکه پاسخ به سؤالات باشد ابهامات جدید ایجاد کرده. وی مطرح کرد این سیستم برای مسائل اساسی تحریم نیست. لوان جاگاریان همچنین توضیح داد سیستم پرداخت اینستکس تنها در ارتباط با مسائلی است که در فهرست سیاه ‌آمریکا نیست اما مبادلات مالی مربوط به بخش‌های حیاتی با ایران انجام نمی‌گیرد. به گزارش فارس، وی اعلام کرد: نفت مهم‌ترین کالا برای ایران است و سوال مهمی مطرح است که آیا اروپا می‌تواند نفت ایران را خریداری کند و پول آن را از طریق این سامانه بپردازد. کشورهای اتحادیه اروپایی باید نشان دهند آنها می‌توانند سیاست خارجی مستقل خود را بدون ترس و نگرانی از شرکا و همپیمانان‌شان ادامه دهند. جاگاریان در ادامه گفت: به‌رغم تلاش‌هایی که کشورهای اروپایی برای حفظ تجارت با ایران پس از کنار کشیدن آمریکا از توافق هسته‌ای دارند اما این تلاش‌ها همچنان خواسته ایران را تامین نمی‌کند.

نباید دچار خودتحریمی شویم
محمدجواد ایروانی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی گفت: در اصل موضوع یعنی پالرمو اصلا شفافیتی نیست. کشوری که مورد تحریم‌های زیادی قرار گرفته و ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برخلاف قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، نفت ما را تحریم کرده آیا ما هم باید بایستیم و نفت‌مان را نفروشیم؟ آیا باید تسلیم اینها شویم؟ فردا ممکن است بگویند فروش نفت شما شامل پولشویی می‌شود. اینها چه ربطی به هم دارند؟ همین‌جا این نکته را بگویم که در مصوبه قبلی اصلاح قانون پولشویی تصریح شده بود هرگونه فروش نفت و خرید دارو، خارج از شبکه، جرم منشأ است؛ در صورتی که این گزاره خودتحریمی است. چه کنوانسیونی می‌تواند بگوید کشوری که خلاف قوانین بین‌المللی مورد تحریم است نباید خارج از شبکه، خرید و فروش دارو و نفت داشته باشد؟ اینها ضد بدیهیات حقوق بین‌الملل است و ما نباید هیچ مصوبه‌ای حاکی از این موضوع در شرایط تحریم‌های غیرقانونی و خارج از چارچوب غیرسازمان ملل، داشته باشیم. وی در گفت‌وگو با جام‌جم افزود: البته این بخش از مصوبه بعدا حذف شد اما سؤال اینجاست که وقتی آمریکایی‌ها به ابتدایی‌ترین اصول پایبند نیستند ما چرا باید دچار خودتحریمی شویم؟ آن بند شبیه گل ‌به ‌خودی بود.

منافع FATF برای کشور تثبیت نشود پیوستن به آن عاقلانه نیست
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه ابهاماتی درباره FATF و پالرمو وجود دارد، گفت: تا زمانی که منافع پیوستن به این کنوانسیون‌ها تثبیت نشود، پیوستن به آنها عاقلانه نیست.
سردار احمد وحیدی در گفت‌وگو با مهر، با اشاره به بررسی پیوستن ایران به کنوانسیون پالرمو در مجمع تشخیص مصلحت نظام و ارزیابی FATF، اظهار کرد: موضوع FATF در مجمع بررسی نشد به این دلیل که هنوز به تأیید هیچ مرجع رسمی و قانونی نرسیده است. وی ادامه داد: موضوع پالرمو در جلسه اخیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بررسی ابعاد مختلف آن مطرح شد و مسائلی که این کنوانسیون در چارچوب نظام طراحی شده آمریکا با آن مواجه است مورد توجه اعضای مجمع بود. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره اینکه آیا این موضوع مجددا در دستور کار کمیسیون‌‌های سیاسی و حقوقی مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار می‌گیرد یا خیر؟ گفت: کمیسیون‌ها بررسی‌‌های خود را انجام دادند و از این به بعد فقط در صحن مجمع بررسی خواهد شد. وی خاطرنشان کرد: اشکالات و ابهامات فراوانی درباره پیوستن ایران به کنوانسیون FATF مطرح است که باید برای اشکالات و ابهامات فراوان آن پاسخی پیدا شود. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید کرد: امروز پیرامون نحوه عملکرد و ساختار FATF و کنوانسیون پالرمو مسائل زیادی وجود دارد. طبیعتاً تا ابهامات آن برطرف نشود و منافع پیوستن به این کنوانسیون‌ها برای کشور تثبیت نشود، تصمیم‌‌‌گیری برای پیوستن به آن امر عاقلانه‌ای نیست.