شهر اراک که طی دهه اخیر بحران آلودگی هوای آن مورد توجه قرار گرفته، امروز رد پای بحران خاک و شکاف زمین را بر تن خود می‌بیند و خطر فرونشست، بیخ گوش بزرگ‌ترین و پرجمعیت‌ترین شهر استان است. در یک دهه گذشته بویژه سال‌های اخیر، کاهش بارش و خشکسالی‌های پی‌درپی خسارات بسیاری به محیط‌زیست وارد کرده و این مساله در کنار عوامل دیگر، مشکلات زیست‌محیطی مختلفی را در کشور از جمله استان مرکزی رقم‌ زده است. با وقوع خشکسالی‌های پی‌درپی و کاهش شدید باران سالانه، منابع آب زیرزمینی در بخش‌های مختلف استان مرکزی دچار افت شدید شد و این مناطق تبدیل به دشت‌های ممنوعه و بحرانی شدند که این رخداد در نقاطی همچون دشت اراک تبعات زیست‌محیطی دیگری نیز به بار آورده است. در یک سال اخیر مکررا در رابطه با مساله بحران فرونشست زمین بویژه در مناطقی از شهرستان اراک، توسط مدیریت بحران استان و متولیان امور منابع آبی هشدار داده شده و در برخی نقاط این شهرستان بویژه نزدیکی شهر اراک به عنوان پرجمعیت‌ترین محدوده شهری استان مرکزی، شاهد بروز مظاهر فرونشست زمین هستیم که نگرانی‌هایی را به دنبال داشته است. فرونشست زمین یکی از مهم‌ترین بحران‌های ناشی از خشکسالی و افت شدید منابع آب زیرزمینی است که این رخداد زیست‌محیطی اخیرا به صورت شکاف‌هایی در زمین در اطراف شهر اراک از جمله منطقه هزاوه مشاهده شده و در حقیقت زنگ خطر بروز این بحران را برای اراک به صدا درآورده است. در این میان همچنین وجود چاه‌های غیرمجاز و برداشت بی‌رویه از منابع آبی برای مصارف کشاورزی، عامل دیگری است که در کنار کاهش بارش و خشکسالی، بستر را برای تشدید افت منابع آب زیرزمینی فراهم کرده و عامل دیگری برای گسترش بروز بحران فرونشست زمین است. در این زمینه مدیرکل بحران استانداری مرکزی در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: آنچه در شهرستان اراک بحران فرونشست زمین و ایجاد شکاف در برخی مناطق را به وجود آورده کاهش سطح آب سفره‌های زیرزمینی این دشت است. حمید غیاثی افزود: این مساله بر اثر برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی رخ داده و خشکسالی و کاهش بارش نیز موجب افت بیشتر منابع آب زیرزمینی در سال‌های اخیر شده است. وی در ادامه بیان کرد: همچنین در این باره باید به ضرورت نظارت اصولی بر برداشت آب از منابع آب زیرزمینی، کنترل مصرف چاه‌های آب کشاورزی و برخورد جدی با چاه‌های آب غیرمجاز نیز اشاره کرد. او گفت: مساله کنترل برداشت از منابع آبی زیرزمینی در این راستا بسیار اهمیت دارد، بنابراین لازم است موضوع نصب کنتورهای هوشمند روی چاه‌های آب کشاورزی توسط سازمان‌های مسؤول و مرتبط به طور جدی پیگیری شود؛ در این زمینه گسترش سیستم آبیاری نیز بسیار اثرگذار است. مدیرکل بحران استانداری مرکزی عنوان کرد: این اقدامات پیشگیرانه و علاج قبل از واقعه باید در دستور کار قرار گیرد، چنانچه توجهی در این رابطه وجود نداشته باشد، فرونشست زمین در شهرستان اراک و همچنین دیگر نقاط استان بیش از پیش و با تبعات بیشتر و بدتر بروز خواهد کرد. همچنین معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبی شرکت آب منطقه‌ای مرکزی نیز در این باره گفت: هم‌اکنون در بخشی از نقاط شهرستان اراک، شاهد بروز شکاف‌هایی در زمین‌ها و اراضی هستیم که زنگ خطر محسوب می‌شود و باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که عمق این نشست در برخی مناطق دشت اراک به بیش از 5 متر نیز رسیده است. محمود قدبیگی افزود: در حال حاضر برخی نقاط شرق و شمال غرب شهرستان اراک با مشکل نشست زمین مواجه است که این مساله تبعاتی از جمله کج شدن تاسیسات روی زمین، ایجاد خطر برای خطوط انتقال و... را به دنبال داشته و طبیعتا گسترش این مشکل خسارت‌های زیست‌محیطی و مشکلات عدیده‌ای را ایجاد خواهد کرد. وی در ادامه گفت: بخش مهمی از این بحران به خاطر کاهش شدید بارش بویژه طی یک دهه اخیر رخ داده است. در چند سال اخیر سالانه سفره‌های آب زیرزمینی دشت اراک با ۶۰ سانتیمتر کاهش عمق روبه‌رو بوده‌اند و به طور میانگین هر سال کسری یک‌میلیارد مترمکعبی منابع آبی در این محدوده وجود دارد. قدبیگی خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت منابع آب زیرزمینی دشت اراک و بروز نگران‌کننده فرونشست زمین در این منطقه که شاهد هستیم، عدم انجام اقدامات اصولی برای کنترل برداشت از منابع آبی و افت بیشتر سفره‌های آب زیرزمینی، وضعیت فرونشست زمین را در این منطقه به شرایط بدتری خواهد رساند. معاون حفاظت و بهره‌برداری از منابع آبی شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی عنوان کرد: در این زمینه ضروری است وضعیت برداشت‌های مجاز از منابع آب کنترل شود و همچنین با جدیت از گسترش چاه‌های غیرمجاز جلوگیری کنیم.