چهاردهمین هفته قیام سراسری ضد دولتی در فرانسه با حمله کمسابقه جلیقهزردها به پلیس و شعارهای ضدصهیونیستی مردم خشمگین پاریس همراه بود. اعتراضات معیشتی و سیاسی در پایتخت و دیگر شهرهای بزرگ فرانسه 9 ماه پس از آنکه راننده زن ۳۲ ساله، بهار گذشته در یکی از حومههای دور پاریس برای کاهش قیمت سوخت در پمپ بنزینهای این کشور توماری آنلاین را برای امضا جمع کرد و از مردم معترض به این وضع خواست آن را منتشر کنند، وارد فاز جدیدی شده است. اعتراض نرم «ریسیلیا لودوسکی» حالا به قیامی تمام عیار علیه رژیم حاکم بر فرانسه و به طور کلیتر ساختارهای سیاسی و اقتصادی اروپا تبدیل شده و جلیقهزردهایی که 9 ماه پیش تومار او را امضا کردند، حالا بیش از 3 ماه است که شنبه هر هفته خیابانهای اصلی پاریس، میادین مرکزی شهرهای کوچکتر و برخی بزرگراههای کشور را به تسخیر خود در میآورند. با آنکه جمعیت جلیقهزردها در هفتههای اخیر کمتر شده و میزان حمایت عمومی جامعه فرانسه نیز از 80 درصد 2 ماه پیش به زیر 50 درصد تنزل کرده اما موج این قیام از مرزهای این کشور فراتر رفته و در آلمان، هلند و بلژیک و کل اتحادیه اروپایی، حرکتهایی مشابه به راه افتاده که هر هفته رنگ جدیتری به خود میگیرد. وزارت کشور فرانسه دیروز مدعی شد از شمار طرفداران این جنبش بیش از هر زمانی کاسته شده و شمار شرکتکنندگان در آن از رقمی بیش از ۳۰۰ هزار نفر در ماه نوامبر به حدود ۵۰ هزار نفر در هفته گذشته کاهش یافته و این هفته تنها حدود ۱۰۲۰۰ نفر در سراسر فرانسه از جمله شهرهای بوردو، استراسبورگ، مارسی و لیون به خیابانها آمدند که از این تعداد تنها ۳ هزار نفر در پاریس دست به راهپیمایی زدند. البته طرفداران جلیقهزردها در شبکههای اجتماعی آمارهای پلیس را دروغ خوانده و تعداد شرکتکنندگان در تظاهرات دیروز در فرانسه را حدود 41 هزار و 500 نفر میدانند، همانگونه که وزارت کشور مکرون آمار بازداشتشدگان تظاهرات 3 ماه اخیر را یک سوم رقم واقعیاش اعلام کرده است.
خیزش جلیقه رنگیها در آلمان
جنبش «جلیقهزردها» در حال تبدیل به کمپینی اروپایی است که نه تنها فریادهای فراملیتی را به نشانه ابراز خشم از فشار اقتصادی تحمیل شده به طبقه پایین و متوسط جامعه در اتحادیه اروپا و اقمار شرقیاش طنینانداز میکند، بلکه حاکمیت نظام یورو را به چالش میکشد به طوری که میتوان انتظار داشت تظاهرات ضد دولتی اخیر در مجارستان، صربستان و یونان نیز با این جریان هماهنگتر شود. دیروز جنبش «جلیقهرنگی» در آلمان که در آخرین ماه سال میلادی گذشته با الگوبرداری از «جلیقهزردها» به راه افتاده بود، بزرگترین تظاهرات خود را با شرکت 2 هزار تن در 14 شهر این کشور برگزار کرد. به گزارش روزنامه «گنرال آنسایگر» این جنبش چپگرا که در اصل «به پا خیزید» نام دارد و ظرف کمتر از 2 ماه حدود 170 هزار عضو در سراسر آلمان جمع کرده، همانند الگوی فرانسوی کارش را با اعتراض به افزایش هزینه بنزین آغاز کرد اما به سرعت رویکردی اجتماعی برای بهبود شرایط کاری و آموزش و مراقبت بهتر اجتماعی پیدا کرد و سپس رنگ و بوی سیاسی گرفت. جلیقه رنگیها این هفته بزرگترین تظاهراتشان از زمان اعلام موجودیت خود را با حضور حدود 500 معترض در برلین و چند صد شرکتکننده در هامبورگ، کیل، شورین، ارفورت و ماگدبورگ برپا کردند. آنها شعارهایی چون «ما زیاد هستیم»، «ما متنوع هستیم» و «ما خسته هستیم» سر میدادند. این در حالی است که برخلاف فرانسه، در آلمان علاوه بر قدرتمند بودن جناح چپ، یک جنبش دست راستی به نام آلترناتیو نیز توانسته جای پای خود را در مجلس ملی بوندستاگ محکم کند.
کودتای فرانسوی یا کمدی ایتالیایی
چهاردهمین شنبه اعتراض در فرانسه با 2 پیامد بسیار مهم و قابل تامل همراه شد؛ نخست حمله مردم به تنگ آمده از سیاستهای امانوئل مکرون، رئیسجمهور در شهر لیون به یک خودروی پلیس بود آن هم درست 48 ساعت پس از آنکه «کریستف دتنژه» قهرمان بوکس فرانسه بهخاطر دفاع نمادین از تظاهرات مردمی توسط دادگاه در مقابل خشونت پلیس به 18 ماه حبس تعلیقی محکوم شد. ویدئوی منتشره از این حادثه که از داخل خودروی پلیس ضبط شده، نشان میدهد در ترافیک یکی از بزرگراههای مرکز ایالت رون، خودروی پلیس هدف حملات بیسابقه تعدادی از معترضان قرار میگیرد. مردم خشمگین با جلیقه و بدون جلیقه، خودروی پلیس را که یک افسر زن داخل آن در حال جیغ کشیدن است، محاصره کرده و به بدنه آن ضربه زده و شیشه عقب آن را با پاره سنگ میشکنند.
مطابق فیلم موجود در نهایت خودروی محاصره شده پلیس با دخالت نیروهای امنیتی از مهلکه نجات مییابد. پلیس زنی که هدایت این خودرو بر عهده داشت پس از حادثه با چشمانی اشکبار گفت از قرار گرفتن در این وضعیت بسیار وحشتزده بوده است. نگرانکنندهتر برای رژیم فرانسه آنکه با وجود اینکه «کریستف کاستانر» وزیر کشور و همچنین فرماندار منطقه رون، این حمله را با عنوان «خشونتی غیرقابل تحمل» بشدت محکوم کردهاند اما عمده احزاب و رسانههای فرانسه این واقعه را عادی تلقی کردهاند. این تراژدی وقتی شکل کمدی به خود میگیرد که بدانیم توئیت حاکی از خشم روز یکشنبه وزیر کشور دولت مکرون در واکنش به حادثه لیون به فاصله کمتر از یک هفته از تمسخر قیام جلیقهزردها در توئیت قبلی او رخ داد. هفته پیش بود که «کریستوف شلانسون» یکی از چهرههای جلیقهزردها در مصاحبهای با رسانههای ایتالیایی گفته بود «شبهنظامیان حاضرند تا وارد میدان شوند و دولت فرانسه را سرنگون کنند». آقای وزیر کشور هم در توئیتی این ادعا را با کنایهای توأمان به فرانسویهای مخالف و دولت ایتالیا که از آنها جانبداری میکند به «کمدیهای ایتالیایی» تعبیر کرده بود که اشاره به اثر ماندگار دانته، نویسنده بزرگ ایتالیایی است. البته به هیچوجه نمیتوان حرفهای شلانسون از چهرههای ملیگرای افراطی فرانسوی را که تنها راه نجات کشورش از دست رژیم فعلی را سرنگونی قدرت توسط نظامیان یا همان کودتا دانسته بود، یک کمدی تصور کرد، چرا که شواهد زیادی وجود دارد که نارضایتی از لایههای اجتماعی به ارتشیها هم رخنه کرده است. مثلا وقتی شلانسون، فرمانده پیشین ارتش فرانسه را که بهخاطر انتقاد از کاهش بودجه ارتش توسط دولت لیبرال مکرون از کابینه انتقاد و استعفا کرده بود، شایسته جایگزینی با رئیسجمهور کم سن و سال فعلی عنوان میکند، این را در اصل باید پیامی از سوی نظامیان برای دموکراسی در حال فروپاشی فرانسه دانست. در شرایطی که گرایشهای ملیگرایانه افراطی و ضدیت با حاکمیت بانکداران یهودی در فرانسه اوج میگیرد، طبیعی است که شعارهای یهودستیزانه و ضد صهیونیستی نیز بر سر زبان «جلیقهزردها» بیفتد. «آلن فینکلکوت» استاد دانشگاه ۶۹ ساله یهودی و لهستانیتبار به روزنامه پاریزین گفته این شنبه که هنگام عبور از کنار معترضان در پاریس، برخی او را «صهیونیست کثیف» خوانده و به او گفتهاند: خودت را در کانال بینداز و غرق کن! غیرمنتظره نیست که مکرون نیز که از همان بدو رسیدن به قدرت توسط مخالفانش با عناوینی چون «کارمند روتشیلدها» و «گماشته یهودیها» در کاخ الیزه خوانده شده بود، به حمایت از فینکلکوت و تقبیح شعارهای ضد صهیونیستی جلیقهزردها بپردازد. اما این چیزی را عوض نخواهد کرد و آمارها به وضوح از رشد روحیه ضد یهودی و اسرائیلستیزانه در جامعه فرانسه میگوید که از دهه منتهی به جنگ دوم جهانی تاکنون بیسابقه بوده است.