گروه بین‌الملل: زمانی که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اوایل ماه فوریه و در بیانیه‌‌ای رسمی اعلام کرد ایالات متحده تعهدات خود در چارچوب پیمان «منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد و کوتاه‌برد» را به حال تعلیق درآورده و روند خروج از آن را در یک بازه زمانی 6 ماهه آغاز میکند، مگر آنکه روسیه با نابود کردن همه موشک‌ها، پرتابگرها و تجهیزاتی که ناقض متن پیمان است، به تعهداتش عمل کند، بسیاری با خوشبینی بر این باور بودند که روسیه برای جلوگیری از شروع رقابت‌های تسلیحاتی شاید با نوعی از خویشتنداری به این اقدام پاسخ خواهد داد اما یک ماه بعد در 4 مارس، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در فرمانی ضمن تعلیق این پیمان گفت: «واشنگتن به این پیمان پایبند نبوده است و زمانی مسکو به آن عمل خواهد کرد که آمریکا تخطی از آن را کنار بگذارد». اکنون پس‌لرزه‌های شروع مسابقه تسلیحاتی جدید و آغاز جنگ سرد تازه خود را بخوبی نشان می‌دهد و شواهد از پایان عصر بازدارندگی و تنش‌زدایی حکایت دارد. روسیه و آمریکا از سال 1987 و با عقد این پیمان محدودیت‌هایی بسیاری برای گسترش و تقویت موشک‌های میان‌برد و کوتاه‌برد خود با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای ایجاد کرده بودند اما اکنون زمینه مساعدی برای روزآوری و تثبیت جایگاه برتر این دو کشور به وجود آمده است. اگرچه در ظاهر این اقدام و پایان دادن به تعهد دوجانبه زمینه‌ساز رقابت تسلیحاتی خواهد شد اما در ورای این رقابت، احتمال تشدید منازعه‌های ژئوپولیتیکی در مرزهای غربی روسیه و به عبارت دیگر اروپای شرقی و حتی آمریکای لاتین و همچنین مداخله در کشورهای متحد 2 طرف در سراسر جهان نیز وجود دارد.
کارشناسان مسائل نظامی و استراتژیک بر این عقیده‌اند هدف اساسی آمریکا از عقب‌نشینی از معاهده موشکی میان برد و کوتاه‌برد، تمایل واشنگتن به استقرار موشک‌های هجومی بویژه موشک‌های بالدار «تاماهاک» در اروپاست. این کشور نصب سامانه‌های «ام‌کی ۴۱» را که قادر به شلیک چنین موشک‌هایی است، آغاز کرده. اواخر ماه فوریه نیز ناو «گریولی» آمریکا با موشک‌های کروز وارد دریای بالتیک شد، این موشک‌ها قادرند اهدافی را در 2500 کیلومتری هدف قرار دهند، یعنی اگر از دریای مدیترانه شلیک شوند قادر خواهند بود به روسیه برسند. همچنین آمریکا پیش‌تر در رومانی سامانه ضد موشکی مستقر کرده است و حال می‌تواند این سامانه را مورد استفاده قرار دهد و گویا در این زمینه تنها نیازمند توسعه نرم‌افزاری است که طی چند ساعت عملی خواهد شد. ضمن اینکه بلغارستان و جمهوری چک هم می‌توانند میزبانان موشک‌های آمریکایی باشند؛ این دو کشور پیش از این موافقت خود را با میزبانی از موشک‌های ضد موشک آمریکا اعلام کرده بودند. از طرف دیگر لهستان هم به عنوان یکی از کشورهای دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا در اروپای شرقی و جهان از استقرار سامانه‌های موشکی آمریکا در این کشور استقبال میکند. همچنین گزارش‌هایی در زمینه رایزنی واشنگتن با مقامات اوکراین برای استقرار موشک‌های آمریکایی در نوار شرقی این کشور منتشر شده است، بنابراین آمریکا می‌خواهد از این مساله به عنوان ابزار و اهرمی برای منزوی‌سازی ژئوپولیتیکی و نظامی روسیه در محیط پیرامونی این کشور در شرق اروپا استفاده کند. در مقابل نیز ارتش روسیه مدرن‌ترین تجهیزات پارازیت خود را که «سمرقند» نام دارد، در مناطق مختلف و راهبردی کشور مستقر کرده است. همچنین رئیس‌جمهوری روسیه در سخنرانی سالانه خود در نشست مجمع فدراسیون (نمایندگان 2 مجلس شورای فدراسیون و دومای دولتی) اعلام کرد: «سلاح‌های روسیه نه‌تنها کشورهایی را هدف قرار خواهد داد که موشک‌های برد کوتاه و متوسط آمریکایی در آنجا مستقر می‌شوند، بلکه در صورت تهدید علیه امنیت کشور، خاک خود آمریکا نیز هدف قرار خواهد گرفت». وی همچنین هشدار داد در صورت استقرار این نوع موشک‌های آمریکایی در کشورهای اروپا، روسیه به این اقدام پاسخ متقارن و غیرمتقارن نشان خواهد داد. از طرف دیگر تعلیق این پیمان احتمالا زمینه مداخله آمریکا در کشورهای متحد روسیه را نیز افزایش خواهد داد.
یک روز پس از فرمان پوتین، رئیس‌جمهور بلاروس «الکساندر لوکاشنکو» در اظهاراتی از تمایل این کشور به برقراری روابط بهتر با کشورهای غربی خبر داد. وی در سخنانی درباره رابطه با ناتو و اتحادیه اروپایی نیز گفت: «ما باید با آنان مذاکره کنیم و نباید آنها را به چشم دشمن ببینیم». اگرچه روسیه سفید در ماه‌های گذشته و به دلیل کاهش کمک‌های مالی روسیه به این کشور از سیاست‌های مسکو ناخرسند است اما این کشور همواره خود را در چارچوب سیاست‌های کلان روسیه در شرق اروپا تعریف میکند، اگرچه این مساله می‌تواند زمینه‌ساز مداخله بیشتر واشنگتن در محیط پیرامونی روسیه شود. در مقابل نیز احتمال مقابله به مثل روسیه در آمریکا لاتین یعنی حیاط خلوت واشنگتن وجود دارد. تحولات هفته‌های گذشته در ونزوئلا کارت قدرتمندی در اختیار پوتین قرار داده است تا بار دیگر با حضور روسیه در قاره آمریکا، کابوس حضور شوروی در کوبا را برای کاخ سفید دوباره زنده کند. اگرچه هنوز چشم‌انداز روشنی درباره پیامدهای احتمالی تعلیق پیمان منع موشکی‌های هسته‌ای میان‌برد وجود ندارد اما پیش‌بینی‌های اولیه نشان می‌دهد جهان با گذار از عصر نظام تک‌قطبی آمریکا در حال ورود به عصر جدیدی است که بازیگران مختلف در آن برای تقویت زیرساخت‌های نظامی و امنیتی خود تلاش می‌کنند و هر بازیگری نیز از تمام ظرفیت‌های خود برای عقب‌نشینی رقیب استفاده خواهد کرد؛ مساله‌ای که در کوتاه‌مدت خواهد توانست بحران‌های متعددی بویژه در مناطقی همچون اروپای شرقی ایجاد کند.