میکاییل دیانی: چند ماه پیش به توصیه یکی از دوستان برای خرید بیمه «سپرده زندگی» خود و خانواده به نمایندگی یکی از بیمهها رفتم؛ بیمهای که پس از 20 سال سرمایهگذاری مقدار قابل توجهی پول در اختیارم بگذارد تا بتوان با آن کاری کرد. به واسطه آنکه بیمه تکمیلی داشتم به نمایندگی بیمه گفتم، امکان دیگری غیر از همین سرمایهگذاری لازم ندارم اما حالا پس از 6 ماه متوجه شدهام در نمایندگی این بیمه چه کلاهی سرم رفته است!
داستان از این قرار است که هنگام بازگشایی قرارداد بیمه، نمایندگی اعلام کرد برای بازگشایی «سپرده زندگی» باید «سرمایه فوت» را نیز در نظر بگیرم و این سرمایه فوت حداقل باید «50میلیون تومان» باشد. بنابراین حداقل 750 هزار تومان از این حق بیمه را یکجا و در نخستین قسط پرداخت کردم و پس از آن هر ماه مقداری معین قسط بیمه واریز کردم اما هر بار که پرداخت ماهانه را انجام میدادم متوجه میشدم آن 750 هزار تومان در حسابم نیست و همین باعث شد به اداره بیمه مراجعه و مسأله را پرسوجو کنم.
پس از رجوع به اداره بیمه متوجه شدم حداقل سرمایه فوت، یک میلیون تومان است و هر چه سرمایه فوت بیشتر شود، کارمزد نمایندگی بیمه بالاتر خواهد رفت. در حقیقت نمایندگی برای آنکه سودش بیشتر شود به دروغ، حداقل را 50 میلیون تومان اعلام کرده و آن قسط اول 750 هزار تومانی را تقدیم اداره بیمه کرده بود. نکته جالب توجه اینکه ارباب رجوع اگر تیزبین نباشد، به صورت تصاعدی هر سال این مبلغ با ضریب تصاعد آن از حسابش کم میشود و او متوجه نخواهد شد. پس از دعوا با مسؤول بیمه تنها پاسخی که گرفتم این بود که این قرارداد را خودتان امضا کردهاید و حالا 2 راه دارید، یا قرارداد را فسخ کنید که بخشی از آنچه در این مدت سرمایهگذاری کردید را دریافت میکنید نه همه پول را! یا الحاقیهای به قرارداد میزنید که از سال بعد این روند اصلاح شود!
البته این روند هم برای بازاریاب و نماینده بیمه سودآور است و هم برای شرکت بیمه نیز سرمایه بیشتری را جذب کرده است و واکنش اداره بیمه پس از اینکه مشتری متوجه کلاهبرداری نمایندهاش میشود طبیعتا این چنین است. با ناراحتی از دفتر بیمه بیرون آمدم و به این فکر کردم چند نفر در طول سال بدون اینکه متوجه شوند درگیر این تدلیس نمایندگیهای بیمه میشوند و در گیرودار جداول و آمار راست و دروغ نمایندگیها و بازاریابها قرار میگیرند و سرمایهشان را از دست میدهند. یکی از نمایندههای شرکت بیمه پارسارگاد پس از شنیدن اتفاقی که برای من افتاده در پاسخ میگوید: «شرکتهای بیمه زیر نظر بیمه مرکزی قرار دارند. از نظر ما به عنوان فروشندگان بیمه در ایران، هیچ شرکتی کلاهبردار نبوده و نیست مگر اینکه خلافش ثابت شود. اما این مساله وجود دارد که مردم چون سواد بیمهای کمی دارند مورد سوءاستفاده بعضی از نمایندگان و بیمه قرار میگیرند».
مسؤول نظارت و کنترل نمایندگیهای بیمه ملت در رویارویی با این پدیده گفت: «ما سامانهای را طراحی کردیم که از طریق آن بتوان از نمایندگیها شکایت کرد و در صورت ثابت شدن تخلف بازاریاب یا کارمند نمایندگی خسارت به مشتریهای بیمه پرداخت خواهد شد». اما نکته قابل توجه آن بود که هیچ سازوکاری برای اثبات دروغگویی کارگزار بیمه وجود ندارد.
حبیب میرزایی، معاون سابق نظارتی بیمه مرکزی درباره بررسی کارشناسان بیمه مرکزی از ۵۰۰ دفتر نمایندگی شرکتهای بیمه به منظور نظارت موثر و کارآمد بر فعالیت نمایندگان بیمه، گفته بود: بسیاری از دفاتر نمایندگان بدون استانداردهای لازم شرکت بیمه ذیربط بوده و مواردی از عدم رعایت مفاد آییننامه تنظیم امور نمایندگی بیمه (شماره۷۵ ) و مقررات مربوط در نحوه فعالیت نمایندگان وجود دارد. اشتراک دفاتر نمایندگی با دیگر مشاغل و نبود تابلوی نمایندگی در محل فعالیت، واگذاری اختیار نمایندگی به اشخاص غیرواجد شرایط، فعالیت نمایندگان حقوقی بدون دارا بودن مدیرعامل و عضو هیاتمدیره بیمهای واجد شرایط، نامشخص بودن محل فعالیت یا عدمفعالیت در آدرس رسمی اعلام شده، عدمثبت اطلاعات کارکنان و بازاریابان در سامانه سنهاب، عدمتمدید پروانه نمایندگی در زمان مقرر، تاسیس دفاتر فرعی غیرمجاز توسط برخی نمایندگان بیمه، استفاده از رمز عبور دیگر نمایندگان شرکتهای بیمه، فعالیت در خارج از کشور یا قلمرو مجاز بدون گرفتن مجوزهای لازم، واگذاری کد صدور نماینده به برخی کارگزاران بیمه، اعطای کد صدور فرعی بدون ضابطه به برخی نمایندگان بیمه از سوی برخی شرکتهای بیمه، پرداخت هزینه خارج از آییننامه کارمزد توسط برخی شرکتهای بیمه در قالب قراردادهای برونسپاری و ایجاد امکان صدور بیمهنامه برای برخی نمایندگان تعلیق شده توسط شرکت بیمه از مهمترین تخلفات نمایندگیهای بیمه است.