گروه اجتماعی: سال 97 هم تمام شد. با تمام خاطرات خوب و بدش، با همه مشکلات اقتصادی و چشم‌انتظاری‌های‌مان برای بهتر شدن اوضاع اقتصادی تا در سایه آن کمی حال و هوای اوضاع اجتماعی‌مان هم بهتر شود. سالی که دلهره‌ها از بالا و پایین شدن قیمت‌ها زندگی اجتماعی مردم را هم تحت تاثیر گذاشت. وقتی آنچه در 97 گذشت را ورق می‌زنیم، به همان اندازه که طعم گس تلخی‌هایش خاطرمان را آزرده می‌کند، اتفاقات خوبش لبخند را بر لب‌های‌مان می‌نشاند.
عفو گسترده زندانیان
در سال 97 به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ایام‌الله مبارک فجر و ۲۲ بهمن جمع زیادی از محکومان که تا تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ محکومیت آنان قطعیت یافته و واجد شرایط استفاده از عفو یا تخفیف مجازات تشخیص داده شده بودند با موافقت رهبر معظم انقلاب اسلامی مشمول عفو و تخفیف مجازات قرار گرفتند. چهارم بهمن‌ماه سال جاری آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رئیس قوه‌قضائیه در نشست روسای کل دادگستری‌های سراسر کشور و دادستان‌های مراکز استان‌ها گفته بود: «در 40 سالگی انقلاب اسلامی عفو گسترده‌ای اعلام می‌شود. در اینجا یک خبر خوش هم بدهم و آن اینکه طی عرایضی که خدمت رهبر انقلاب داشتیم، بنا شد در ۴۰سالگی انقلاب اسلامی عفو، معیاری گسترده‌تر از گذشته داشته باشیم که این موضوع در حال بررسی است. ان‌شاءالله تعداد قابل توجهی از زندانیان، مورد عفو قرار خواهند گرفت. البته آن استثنا‌هایی که در عفو‌های دیگر وجود دارد برای این عفو جدید نیز مطرح می‌شود اما تلاش ما این است که با انجام بررسی‌های دقیق، تعداد بیشتری مشمول شرایط شوند و با توجه به موافقت رهبر معظم انقلاب با اصل موضوع، ان‌شاءالله بزودی جزئیات آن اعلام خواهد شد». به موازات این اظهارنظر ششم بهمن‌ماه نیز رئیس سازمان زندان‌ها گفت: این موضوع در جلسه کمیسیون عفو بررسی و جزئیات آن به حضور ریاست قوه‌قضائیه تقدیم خواهد شد. پس از تایید ریاست قوه‌قضائیه، جزئیات این عفو از سوی آیت‌الله آملی‌لاریجانی به رهبر انقلاب تقدیم می‌شود و در صورت تصویب معظم‌له عفو مناسبتی برای چهلمین سالگرد انقلاب اسلامی به عموم مردم اعلام خواهد شد. در نهایت هجدهم بهمن‌ماه به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و ایام‌الله مبارک فجر و ۲۲ بهمن جمع زیادی از محکومان دادگاه‌های عمومی و انقلاب، سازمان قضایی نیروهای مسلح و سازمان تعزیرات حکومتی که تا تاریخ ۲۲ بهمن ۱۳۹۷ محکومیت آنان قطعیت یافته و واجد شرایط استفاده از عفو یا تخفیف مجازات تشخیص داده شده بودند با موافقت رهبر انقلاب اسلامی مشمول عفو و تخفیف مجازات قرار گرفته و از رأفت اسلامی بهره‌مند شدند.
الزام نصب کارتخوان در مطب پزشکان
سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان و اظهار نظرهای گوناگون درباره نصب دستگاه کارتخوان در مطب‌های پزشکان، نمایندگان مجلس در سال 97 در جریان بررسی لایحه بودجه 98 مصوب کردند از سال آینده همه پزشکان مکلف به نصب دستگاه کارتخوان در مطب‌های خود هستند؛ به نظر می‌رسد با قانونی شدن این موضوع، دیگر جای هیچ بحث و حرف و حدیثی در این‌باره نباشد. ماجرای نصب کارتخوان در مطب‌های پزشکان برای دیروز و امروز نیست و چند سالی است این بحث در میان جامعه پزشکی، رسانه‌ها و حتی افکار عمومی جامعه مطرح است. چندی پیش بود که ایرج حریرچی، سخنگوی وقت وزارت بهداشت در اظهار نظری از همه پزشکان درخواست کرد در مطب‌های خود دستگاه‌های کارتخوان داشته باشند. وی گفته بود: «به عنوان یک پزشک خجالت می‌کشم وقتی امکان تهیه کارتخوان بسیار ساده است اما در برخی مطب‌ها این امکان فراهم نشده است. درخواست اخلاقی و توصیه‌ای ما این است پزشکان در مطب‌های خود کارتخوان داشته باشند، زیرا مورد تقاضای مردم است».
سگ‌گردانی ممنوع شد
در سال 97 هم زیاد شنیدیم از سگ‌گردانی در جامعه و هم زیاد در این باره نوشتیم. اوایل بهمن‌ماه امسال بود که دختری به نام «بهار» به همراه خانواده‌‌‌‌اش برای تفریح به بوستانی در لواسان رفت اما مورد حمله سگ قرار گرفت؛ حادثه تلخی که واکنشهای زیادی را در جامعه در پی داشت؛ از حامیان حقوق حیوانات تا مخالفان نگهداری حیوانات خانگی. حادثه‌ای که برای بهار در بوستان لواسانات رخ داد به حدی بزرگ و تلخ بود که رئیس پلیس تهران هر گونه سگ‌گردانی در پایتخت را ممنوع کرد. بهار امروز بعد از گذشت ماه‌ها وضعیت جسمی و روحی‌‌‌‌اش رو به بهبود است اما خاطره تلخ این واقعه مدت‌های زیادی طول می‌کشد تا از ذهنش پاک شود. این حادثه و مطالبه مردمی باعث شد مسؤولان انتظامی سگ‌گردانی در اماکن عمومی را ممنوع اعلام
کنند.
ناظم خطاکار
خبر آزار جنسی گروهی از دانش‌آموزان توسط ناظم مدرسه در منطقه 2 تهران از آن خبرهای داغی بود که بعد از انتشار فیلم اعتراض خانواده‌‌های دانش‌آموزان نزد مدیر مدرسه، حسابی خوراک شبکه‌‌های اجتماعی و فضای مجازی شد. یک هفته پس از این ماجرا وزیر آموزشوپرورش برای ارائه توضیحات در این‌باره راهی مجلس شد تا در کمیسیون آموزش و تحقیقات گزارشی از آخرین اقدامات انجام شده در این‌باره را ارائه کند. پرونده این معلم خطاکار پس از شکایت 40 نفر از والدین و در نهایت وزارت آموزشوپرورش به شکل ویژه نزد دادسرای ناحیه 21 رسیدگی شد. اعتراض‌‌های مردمی نسبت به این پرونده به حدی بود که رهبر انقلاب به ریاست قوه‌قضائیه دستور دادند پس از محاکمه، در اسرع وقت حدود الهی در ارتباط با متهمان اجرا شود.
انتخاب سومین شهردار پایتخت توسط شورای شهر پنجم!
سرانجام پس از حرف و حدیث‌‌های فراوان، در جلسه علنی شورای شهر تهران در آبان سال جاری، «پیروز حناچی» با ۱۱ رأی شهردار تهران شد. اعضای شورای اسلامی شهر تهران در جلسه شورا از میان 2 گزینه عباس آخوندی و پیروز حناچی، شهردار جدید را انتخاب کردند. در این جلسه پیروز حناچی 11 رأی و عباس آخوندی 10 رأی کسب کرد. پیروز حناچی در شرایطی به عنوان شهردار پایتخت انتخاب شد که در سابقه فعالیت‌های شورای شهر دوره پنجم، تا به امروز 3 شهردار و 2 سرپرست برای شهرداری تهران به ثبت رسیده است. محمدعلی نجفی، نخستین شهردار اصلاح‌‌‌‌‌‌طلبان به دلیل ابتلا به بیماری استعفا کرد و محمدعلی افشانی، دومین شهردار انتخابی هم مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان شد. این در حالی است که ماجرای انتخاب پیروز حناچی به عنوان شهردار پایتخت و رقابتش با عباس آخوندی (کاندیدای دیگر) حاشیه‌‌های فراوانی داشته است، حاشیه‌‌‌هایی که در آن مقطع زمانی با انتشار خبری در خبرگزاری دولتی برنا وارد فاز تازه‌ای شد. خبری درباره 2 گزینه منتخب شورای شهر برای تصدی شهرداری تهران که مدعی شده بود: «مراجع ذی‌صلاح به شورای شهر اعلام کردند آخوندی و حناچی نمی‌توانند شهردار تهران شوند و باید شورای شهر تهران به دنبال گزینه‌‌های دیگری برای شهرداری باشد. گفتنی است این مخالفت به هیات‌رئیسه شورای شهر منتقل شده است». اما با همه این اوصاف و حاشیه‌ها سرانجام پیروز حناچی به عنوان شهردار پایتخت انتخاب و حکم مسؤولیت وی توسط وزیر کشور صادر شد.
استیضاح پرحاشیه!
با شروع سال 97 مشکلات اقتصادی هر روز شتاب بیشتری به خود گرفت. کورس قیمت ارز تا آنجا پیش رفت که بهارستانی‌ها چاره‌ای جز استیضاح وزرا پیش روی خود ندیدند و در این بین استیضاح وزیر کار و رفاه اجتماعی، استیضاحی بود که کمتر کسی انتظار داشت به سرعت عملی شود. حتی خود ربیعی هم با اظهار تعجب از سرعت انجام استیضاح این موضوع را تایید کرده و گفته بود: «در 7 ماه 2 بار از مجلس رأی گرفتم. دوباره استیضاح می‌شوم، در حالی که حق دفاع در کمیسیون را نداشتم و مستقیم به صحن آورده شدم». علی ربیعی که در نهایت چاره‌ای جز تسلیم در برابر رای نمایندگان نداشت، گفت: «خود را پاسخگوی مردم و نمایندگان می‌دانم. به نمایندگان دلسوز و پاک احترام می‌‌گذارم. علت اصلی استیضاح را نمی‌دانم اما استیضاح تنها پس از تنها 5 ماه از استیضاح قبلی را عجیب می‌دانم». سال 97 سال خوبی برای وزارتخانه کار نبود؛ از استیضاح وزیرش گرفته تا تصادف مرگبار رئیس سازمان تامین اجتماعی و معاون پارلمانی‌اش. این سانحه در حالی رخ داد که خودروی حامل «سیدتقی نوربخش» مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی کشور و عبدالرحمن تاج‌الدین در جریان سفر آنها به استان گلستان در بریدگی شصت کلا واژگون شد. فوت نوربخش حادثه تلخی برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در سال 97 بود.
واژگونی اتوبوس دانشجویان
واژگونی اتوبوس دانشجویان دانشگاه آزاد در دی‌ماه 97 خبر تلخ دیگری بود که همه را شوکه کرد. حادثه‌ای دلخراش که در آن 9 دانشجو جان خود را از دست دادند و 28 نفر هم بشدت مجروح شدند.
در این حادثه که حوالی ساعت 12 روز 4 دی‌ماه 97 اتفاق افتاد، یک دستگاه اتوبوس حامل دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران واژگون شد. مصدومان این حادثه پس از انجام اقدامات اولیه درمانی توسط تکنیسین‌های اورژانس به بیمارستان‌های نیایش، عرفان، حضرت رسول، امام خمینی(ره) و شریعتی انتقال یافتند. رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در زمان حادثه اعلام کرده به دلیل اینکه بخش‌هایی از معابر دانشگاه در ارتفاعات با شیب تند قرار دارد، این اتوبوس از قسمت‌های شمالی به سمت جنوب در حرکت بوده که در انتهای مسیر در بخشی از راه از مسیر خارج و وارد فضای سبز محوطه دانشگاه می‌شود، سپس حدود ۹۰ متر در فضای سبز قل می‌خورد و به دلیل اینکه در شیب تند قرار گرفته بود، پس از آن با پایه بتنی که تأسیسات آب از آن عبور می‌کرده برخورد می‌کند که در نتیجه، بخش عمده‌ای از اتوبوس از بین می‌رود و تنها انتهای اتوبوس باقی می‌ماند.
فرود خارج از باند
یکی دیگر از حوادث تلخ سال 97 سانحه سقوط یک فروند هواپیمای باری بوئینگ 707 در دی‌ماه گذشته بود؛ هواپیمایی که قرار بود گوشت برای مردم ایران به ارمغان بیاورد، پس از سقوط در شهرک مسکونی صفادشت حوالی کرج داغ 15 نفر را بر دل ایرانیان گذاشت. هر چند این سقوط جان 15 نفر را گرفت اما نجات معجزه‌آسای یک نفر از این حادثه مرهمی بود بر دل همه. مهندس پرواز این هواپیما تنها نجات‌یافته این حادثه بود که توسط یک جوان از مهلکه نجات یافت و به مراکز درمانی منتقل شد. روابط عمومی ارتش ایران بعد از این حادثه در یک بیانیه اعلام کرد این هواپیما حامل «گوشت» برای کمک به طرح مردمیاری از مبدا بیشکک کشور قزقیزستان، اقدام به فرود اضطراری در فرودگاه فتح البرز کرده بود که هنگام فرود از باند خارج و پس از برخورد با دیوار انتهای باند دچار آتش‌سوزی شد. هرچند شایعاتی از حضور چند شهروند قرقیزستانی در هواپیما شنیده می‌شد اما جعفرزاده، سخنگوی هواپیمایی ایران گفت این هواپیما هنگام فرود در فرودگاه فتح از باند خارج و دچار آتش‌سوزی شده است. یکی از مقامات مرکز مطبوعاتی فرودگاه «ماناس» هم به خبرگزاری‌ها اعلام کرد که هواپیما ۳۰ تن گوشت تولید قرقیزستان قرار داشته و هیچ شهروند قرقیزستانی در این هواپیما نبوده است.
استعفای پرحاشیه!
اواسط دی‌ماه سال جاری بود که نام قاضی‌زاده‌هاشمی، وزیر سابق بهداشت نقل محافل و رسانه‌ها شد و حتی در فضای مجازی هم خبرها و شایعات گوناگونی پیرامون وی شکل گرفت. مهم‌ترین موضوع هم حول محور استعفای او و حضور نیافتن در جلسه هیات دولت متمرکز شده بود. ماجرای سکاندار سابق دستگاه سلامت کشور به جایی رسید که در نهایت انتشار خبرهایی به نقل از مدیران ارشد وزارت بهداشت، از غیبت چندروزه آقای وزیر و نرفتن به وزارتخانه حکایت داشت. این موضوع واکنشهای گوناگونی را از سوی نمایندگان مجلس و حتی رئیس دفتر رئیس‌جمهور در پی داشت. هر چند دلایل اصلی این استعفا بحث بودجه اعلام شد اما انگار در ساختمان وزارت بهداشت خبرهای دیگری هم وجود داشت، چرا که اظهارنظرهای نمایندگان مجلس و رئیس سازمان برنامه و بودجه در آن مقطع زمانی درباره دلایل استعفا چیز دیگری می‌گفت! قاضی‌زاده‌هاشمی که استعفای خود را تحویل هیات دولت داده بود، در حاشیه جلسه معاونان وزارت بهداشت از همکاران خود خداحافظی کرد و آنطور که سخنگوی وقت وزارت بهداشت در آن زمان گفت وزیر به وزارتخانه نرفته بود. ایرج حریرچی با تأیید خبر استعفای وزیر بهداشت گفت: وزیر استعفای خود را تقدیم کرده است. وی همچنین در پاسخ به پرسشی درباره حضور نیافتن وزیر در وزارتخانه، با تایید خبرهای منتشر شده افزود: وزیر پس از خداحافظی با معاونانش در وزارت بهداشت حضور نیافته است. نکته جالب در این ماجرا، در وهله اول دلیل استعفای وزیر سابق بهداشت بود که گلایه از بحث بودجه اختصاص یافته به وزارت بهداشت عنوان شد اما پس از اظهارات «محمدباقر نوبخت» رئیس سازمان برنامه و بودجه که با ادبیاتی تند و عجیب از وزیر بهداشت انتقاد کرده و گفته بود: «بنده هم می‌توانم در جمع بازنشستگان شرکت کنم و بگویم پول به شما داده نشده و با دستمالی اشکم را هم پاک کنم؛ اینکه مشکل بازنشستگان را حل نمی‌کند. چطور مشکل بازنشستگان 2 تا دستگاه دیگر حل شد اما این بازنشستگان حل نشد؟» موضوع این استعفا وارد فاز تازه‌ای شد. انتقادی تند و بی‌سابقه که به باور برخی کارشناسان و افراد صاحبنظر، نشان داد در بدنه دولت اختلاف نظرهایی جدی درباره برخی موضوعات وجود داشته که اینگونه به اظهار نظرهای عمومی هم رسید! با این وجود هنوز به صورت دقیق مشخص نیست «حسن قاضی‌زاده‌هاشمی» که تا پیش از این چند بار دیگر هم از پست وزارت استعفا کرده بود که هر بار با قبول شرایط از سوی دولت، این استعفا منتفی شده بود، در اعتراض به کدام بخش بودجه استعفا کرده است. در کنار بحث بودجه سلامت، برخی گمانه‌زنی‌ها حاکی از این بود که ماجرا به بحث پرداخت پاداش بازنشستگان وزارت بهداشت مرتبط می‌شود. این گمانه پس از انتشار ویدئویی از قاضی‌زاده‌هاشمی مطرح شد. در این ویدئو وزیر سابق بهداشت گفته بود: «مشکلی که بود و تصمیم من را جدی کرد برای ادامه ندادن همکاری، پاداش بازنشستگان بود. چقدر ما دویدیم دنبالش». وی افزود: «نمی‌شود در یک خانواده‌ای که یکی عضو آموزشوپرورش است و یکی عضو وزارت بهداشت، آن یکی پاداش بازنشستگی‌اش را تا امسال بگیرد اما این یکی از سال ۹۴ نگیرد! شما که مال وزارت علوم را دادید، چرا مال ما را ندادید؟»