گروه بینالملل: با شکست گفتوگوها میان آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و ژنرال خلیفه حفتر در شرق لیبی و اصرار این ژنرال مورد حمایت ناتو بر فتح طرابلس، روزهای خونبار و البته آیندهای تاریکتر از این روزها برای لیبی پیشبینی میشود. نیروهای حفتر از روز پنجشنبه در عملیاتی تحت عنوان «بازگرداندن کرامت» حمله نظامی به پایتخت را آغاز کردهاند. حفتر مدعی است هدف عملیات نظامی کنونی برقراری امنیت و قانون در لیبی و مبارزه با گروههای تروریستی است. در این عملیات نیروهای تحت امر حفتر به حدود 30 کیلومتری طرابلس، مقر دولت وفاق ملی رسیدند و این شرایط موجب تشدید نگرانیهای جامعه بینالملل درباره لیبی شده است به طوریکه شورای امنیت جمعهشب نشستی اضطراری برای بررسی تحولات درگیریهای اخیر میان نیروهای دولت وفاق ملی و نیروهای ژنرال حفتر تشکیل داد که بینتیجه پایان یافت. گزارش رسانههای عربی از دست به دست شدن کنترل فرودگاه متروک پایتخت میان نیروهای مهاجم وابسته به حفتر و نیروهای دولت وفاق ملی به ریاست فایز السراج، حکایت دارد که مفهوم آن این است که رقابت چند ساله اخوانیها و مخالفانشان حالا به مرزهای طرابلس کشیده شده است. ژنرال حفتر بر فتح پایتخت اصرار دارد و در مقابل، السراج چارهای جز بسیج نیروها و استمداد از جامعه جهانی برای دفع شر این ژنرال بازنشسته ندارد. شواهد حاکی از آن است که گسیل نیروهای نظامی حفتر به طرابلس، شاید بر سیطره کامل او بر پایتخت منتهی نشود ولی حداقل این امکان را برای او فراهم میآورد که در هرگونه مذاکرات احتمالی، از موضع بالاتری برخوردار باشد و کفه حضور میدانی خود در فضای سیاسی پیش روی لیبی را به نفع خود سنگین کند ولی واقعیت آن است که در این کشور بحرانزده، این متحدان دیروز یعنی حفتر و السراج نیستند که با هم وارد جنگ شدهاند. این دو چهره، با قرار گرفتن در اردوگاه مشترک علیه نظام معمر قذافی مبارزه کردند و توانستند انقلاب لیبی را به پیروزی برسانند ولی متاسفانه دخالتهای خارجی بیدلیل باعث شد اختلافاتی بیدلیل میان آنها شکل بگیرد و 2 حکومت در لیبی روی کار بیاید. برخی ناظران معتقدند حملات کنونی حفتر در پی ادامه مداخلات آشکار و پنهان نیروهای خارجی و منطقهای بویژه در پی سفر این ژنرال به عربستان و امارات و چراغ سبز آنها صورت گرفته است. در واقع، طرفهای خارجی از جمله فرانسه، امارات، مصر و عربستان سعودی هستند که در یک سوی خط آتش قرار گرفتهاند و در مقابل آمریکا انگلیس، قطر و ترکیه به تعقیب منافع خود مشغول شدهاند. اما بازیگری چون ایتالیا با ادعای تلاش برای برقراری ثبات در لیبی، برای برخورداری حداکثری از منابع گازی لیبی نقشآفرینی میکند ولی با اتخاذ سیاست بیطرفی! در کنار این بازی سیاسی منفعتطلبانه و در حالی که سازمان ملل تاکنون در پرونده بحران لیبی نتیجه خوبی نداشته است، ناتو نیز که در سال 2011 با مداخله نظامی در لیبی، سرنگونی نظام معمر قذافی را رقم زد، بعید است این بار به نفع دولت السراج در این کشور مداخله کند، چرا که ناتو در وهله نخست حامی حفتر است و در صورت مداخله نیز برای تغییر نظام لیبی به نفع حفتر وارد عمل خواهد شد. گذشته از آن، بعید است همسایگان لیبی در این باره میانجیگری کنند؛ مصر در تعقیب منافع خود است و با دخالت غیرمستقیم در لیبی از نیروهای ژنرال حفتر حمایت میکند، الجزایر هم که این روزها با مشکلات ناشی از خلأ قدرت دست و پنجه نرم میکند، سودان نیز اگرچه در امور لیبی صاحب نفوذ قابل توجهی نیست ولی درگیر بحران سیاسی و امنیتی عمیقی شده است و بالاخره تونس نیز ضعیفتر از آن است که در لیبی مداخله کند. از سوی دیگر روزنامهنگاران و فعالان سیاسی الجزایر اعتقاد دارند تلاش حفتر برای تحت کنترل گرفتن طرابلس در شرایط کنونی مشکوک است و هدف این تحرکات فراتر از عرصه داخلی لیبی است. الجزایر حدود 982 کیلومتر مرز مشترک با لیبی دارد که در بخشهای شرقی این کشور واقع شده است. سایت «عربی 21» در این رابطه مینویسد که رویکرد مردم الجزایر نسبت به تحرکات حفتر نگاهی منفی است. او سپتامبر سال 2018 تهدید کرده بود دامنه جنگ را به الجزایر خواهد کشاند.
«حسنی عبیدی» مدیر مرکز مطالعات و پژوهشهای جهان عرب و دریای مدیترانه در شهر ژنو سوییس، عملیات کنونی حفتر در اطراف شهر طرابلس در شرایط موجود را بسیار نگرانکننده توصیف کرده است. او میگوید حفتر رویکردی منفی درباره الجزایر دارد و این حمله در شرایط کنونی بسیار نگرانکننده است. تعدادی از روزنامهنگاران الجزایری اعتقاد دارند حمله ژنرال حفتر به اطراف طرابلس همزمان با هفتمین هفته آغاز تحرکات مردمی مسالمتآمیز در راستای اجرای توطئه مشترک با فرانسه
ضد انقلاب مردمی در این کشور با هدف به تزلزل کشاندن ارتش الجزایر است. «احسن زهار» دیگر روزنامهنگار الجزایری معتقد است تحرکات حفتر در طرابلس با دستورات صادر شده از سوی امارات و فرانسه انجام میشود و سقوط طرابلس به دست حفتر میتواند خطری برای الجزایر و خیزش مردمی آن باشد. اوضاع لیبی پس از سقوط قذافی در سال 2011 هیچگاه آرام نشده است و در سایه بیعملی نهادهای بینالمللی و بویژه سازمان ملل، پیشبینی میشود لیبی از این پس به کانونی اساسیتر از پیش برای حضور و تمرکز تروریستهای سرخورده و رانده شده از دیگر قسمتهای جهان تبدیل شود، منابع آن همچنان مورد غارت کشورهای غربی قرار گیرد و متعاقب این امر، میدان لیبی به عرصهای برای جنگهای نیابتی تیدیل شود و به بیانی بهتر، جنگی فرسایشی بدون نتیجه و بدون برنده برای مدت زمانی نامشخص همچنان ملت لیبی را درگیر کند.