محسن شهمیرزادی: سینماها در نوروز 98 اگرچه فروش بالایی را تجربه کردند اما این فروش بالا با بلیت‌‌های 20 هزار تومانی و وضعیت اقتصادی نامناسب مردم در هنگامه سیل، چیزی نبود که کمدیهای گیشه‌ای هم بتواند آن را شیرین کند. کمدی‌‌‌هایی که بار شوخیهای جنسی آنها فراتر از خنده‌‌های مخاطب بود و در جولان «شوخی دستی‌های سینمایی»، قهرمان‌‌‌هایی چون تختی ذبح شدند. در اکران نوروزی سال گذشته، سینما با مخاطب 2 میلیون و 700 هزار نفری و فروش 27 میلیاردی پررونق حاضر شده بود اما امسال اگرچه تاکنون 37 میلیارد تومان عایدی گیشه از نوروز 98 بوده است ولی به نظر می‌رسد با توجه به افزایش قیمت بلیت و وقوع سیل به احتمال فراوان مخاطبان سینما در نوروز کاهش پیدا کرده‌‌‌اند. از سوی دیگر در سال گذشته سهم فروش بالا در گیشه بین چندین فیلم ارزشمند تقسیم شده بود اما امسال فیلمهای «رحمان 1400» و «متری شیش و نیم» با اختلاف زیاد نسبت به سایر فیلم‌ها در گیشه پرفروش ظاهر شدند. در کنار آن «ژن خوک»، «چهار انگشت»، «زندانی‌ها» و «پیشونی سفید 3» به فروش متوسطی دست یافتند که شکست غیرمنتظره فیلم «تختی» در میان سایر رقبا، عجایب اکران نوروزی 98 را تکمیل کرد.
تا ثریا می‌رود دیوار کج!
چالش اکران فیلمهای نوروزی از همان قدم اول آغاز شد. در ترکیب فیلمهای اکران نوروزی بر خلاف نظر ابراهیم داروغه‌زاده، رئیس اداره نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی و همچنین اهالی هنر و رسانه، چند سهمیه نوروزی به فیلمهای گیشه‌ای اختصاص داشت که جشنواره فجر و نظارت منتقدان را دور زده بودند. از همین رو به دور از نظر اهالی هنر و رسانه روی پرده رفتند که انتقادات شدیدی را نسبت به محتوای این فیلم‌ها در پی داشت. هرچند این اعتراضات در تعطیلات نوروزی و دیرهنگام بود، از همین رو فیلمهای ارزشمندی چون «تختی» عملا از گردونه رقابت خارج شده و کمدیهای گیشه با مضمونی مبتذل جای آنها را در گیشه تنگ کردند. نبود تنوع ژانر و جلوگیری از ورود فیلم‌‌‌هایی با ژانر متنوع و باز کردن فضا برای یکه‌تازی کمدیهای نازلی چون «رحمان 1400» و «چهار انگشت» موجب شد کفه گیشه به سمت آثار خاصی سنگینی کند.
کمدی انحصار
ترکیب عوامل «رحمان 1400» موجب شده بود پیشاپیش بسیاری بر این عقیده باشند که این اثر قطعا پرفروش‌ترین فیلم اکران نوروزی خواهد شد. علی سرتیپی در حالی تهیه‌کنندگی رحمان 1400 را بر عهده داشت که خود علاوه بر تهیه‌کنندگی، مدیرعامل شرکت توزیع «فیلمیران» به عنوان بزرگ‌ترین شرکت پخش فیلمهای سینمایی است و حدود 50 درصد از بازار پخش را در اختیار دارد. او همچنین مدیریت پردیس سینمایی کورش به عنوان یکی از پرفروش‌ترین پردیس‌های سینمایی را برعهده دارد و در کنار همه اینها رئیس شورای عالی اکران است. از همین رو اعتراض سایر فیلم‌ها نسبت به عدم توازن محسوس و چشمگیر توزیع سالن‌های سینمایی در میان فیلمهای مختلف از سوی سازندگان این آثار چندان هم بیراه نبود. هرچند بدون شک «رحمان 1400» به‌واسطه برخورداری از عوامل موثر بر فروش همچون حضور ستاره‌ها و همچنین توسل به شوخیهای خط قرمزی، طبیعتا از شانس بیشتری در گیشه برخوردار بوده است.
پول بیشتر، مخاطب کمتر!
مهم‌ترین مساله اکران نوروزی، نه فیلمهای به نمایش درآمده، بلکه تغییر ناگهانی قیمت بلیت سینماها در روزهای پایانی سال بود. به گونه‌ای که برخلاف توصیه دغدغه‌مندان هنر، قیمت بلیت سینمای پردیس‌ها از 15 هزار تومان به 20 هزار تومان رسید. اما چالش پیش‌آمده فقط این نبود، چرا که برخلاف دسته‌‌‌بندی جدید، عمده سینماها بیشترین مبلغ ممکن را از مخاطبان اخذ می‌کردند. همچنین سینماها تا پایان روز شانزدهم فروردین و در روزهایی که تعطیلات رسمی هم وجود نداشت، برخلاف قانون، هزینه روزهای تعطیل را بر مخاطبان تحمیل کردند! روزهای شنبه و سه‌شنبه هم که در تمام سال نیم‌بها بود، به‌واسطه تصمیم سینماها در ایام نوروز از حالت نیم‌بها خارج شده و در همه روزهای هفته هزینه کامل از مخاطبان سینما گرفته شد. از همین رو به بیان عمده سینماداران، اگرچه فروش فیلم‌ها نسبت به سال گذشته بالاتر بوده است اما هزینه بالای بلیت موجب شده است از تعداد مخاطبان این آثار کاسته شود.