گروه بین‌الملل: عمر البشیر که در سال 1989 با کودتا در سودان به قدرت رسیده بود، با کودتای نظامی نیز از سریر قدرت به زیر کشیده شد و دوران ریاست‌جمهوری 30 ساله وی به پایان رسید. پس از ماه‌ها تظاهرات ضددولتی، ارتش این کشور صبح پنجشنبه از بازداشت عمر البشیر خبر داد و اعلام کرد قدرت را به مدت 2 سال در دست گرفته است. ژنرال عوض بن‌عوف، وزیر دفاع سودان با ظاهر شدن بر صفحه تلویزیون رسمی این کشور، گفت که فرماندهی ارتش عمر البشیر را دستگیر و در یک مکان امن زندانی کرده است همچنین مهم‌ترین دستیاران او نیز بازداشت شده‌اند. وی همچنین با اشاره به اینکه قانون اساسی سودان معلق شده است، اعلام کرد یک شورای نظامی تشکیل شده و به مدت 2 سال مسؤولیت اداره کشور را برعهده می‌گیرد و پس از آن، انتخابات برگزار خواهد شد. ولی شور ناشی از دستگیری عمر البشیر در میان معترضان دیری نپایید و خیلی زود رهبران و سازمان‌دهندگان اعتراضات از مردم خواستند در برابر ستاد ارتش بست بنشینند، چرا که بن‌عوف به‌عنوان یک چهره نظامی، ریاست شورای انتقالی را بر عهده گرفته است. در همین حال اما البناء، رسانه لبنانی به نقل از منابع اختصاصی موثق خود تاکید کرد: کودتا در سودان با هماهنگی بین محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی، عمر البشیر و«عوض بن‌عوف»، وزیر دفاع او صورت گرفت، بویژه که بن‌عوف چند روز پیش به ریاض سفر کرده و در نشست کشورهای عضو ناتوی عربی حضور یافته بود. گزارش‌های رسانه‌ای از خیابان‌های سودان حکایت از اصرار مردم بر ادامه تظاهرات دارد. در دومین روز سرنگونی دولت البشیر، ده‌ها هزار معترض در مقابله با اعلام حکومت نظامی و مقررات منع آمد و شد در خیابان‌های سودان ماندند و قرار است تظاهرات گسترده‌ای را در شهرهای مختلف برگزار کنند. معترضان با تأکید بر اینکه شورای نظامی بخشی از حکومت پیشین است، تأکید کرده‌اند به اعتراضات خود ادامه خواهند داد. مقابله تازه میان شورای نظامی و معترضان نگرانی از برخورد میان 2 طرف و نیز نگرانی‌ها از بروز درگیری مسلحانه میان بخش‌های مختلف نیروهای امنیتی و شبه‌نظامیان را افزایش داده است که این مساله نیز می‌تواند بخشی از سناریویی باشد که دست‌های احتمالی پشت پرده برای توازن نیروها در سودان به آن چنگ می‌زنند.
کودتا چگونه روی داد؟
صبح پنجشنبه خودروهای نظامی وارد مجموعه‌ای شدند که از جمله محل اقامت وزیر دفاع و رئیس‌جمهوری و نیز ستاد ارتش در آنجا واقع است. رادیو و تلویزیون برنامه‌‌های خود را متوقف کردند و عوض بن‌عوف، وزیر سابق دفاع در بیانیه‌ای تلویزیونی از «سرنگونی رژیم» خبر داد. وی همچنین اعلام کرد قانون اساسی سودان تا اطلاع ثانوی معلق است. شبکه سی‌ان‌ان به نقل از منابع مطلع در بیان نحوه کناره‌گیری البشیر اینگونه نوشته است: بامداد پنجشنبه سران 4 نهاد امنیتی و نظامی سودان به مقر ریاست‌جمهوری این کشور رفته و به البشیر اعلام کردند «جایگزینی جز کناره‌گیری وجود ندارد» و او باید قدرت را ترک کند. البشیر پس از روبه‌رو شدن با این وضعیت، شخصا استعفا کرد و گفت: «علی برکه الله».
اعتراضات چگونه شکل گرفت؟
شعله اعتراضات در سودان 38 میلیونی در ماه دسامبر 2018 آغاز شد که ابتدا به دلیل افزایش هزینه زندگی بود اما کمی بعد معترضان خواستار استعفای رئیس‌جمهوری و برکناری دولت شدند. البشیر در ابتدا با برداشتن برخی گام‌ها سعی کرد اعتراض‌ها را کنترل و خاموش کند؛ در ماه فوریه البشیر وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد و گمان می‌رفت از مقام خود کناره‌گیری کند. همه این تلاش‌ها اما وضعیت را آرام‌تر نکرد و حتی اعتراضات در این مرحله، با حمایت بازیگران خارجی بویژه عربستان سعودی، امارات، آمریکا و رژیم صهیونیستی مواجه شد؛ زیرا البشیر با ناامید شدن از کمک‌های سعودی و خروج از ائتلاف جنگی علیه یمن، چرخشی دیرهنگام به سمت تقویت روابط با قطر و همچنین احیای روابط با سوریه داشت. از شنبه هفته گذشته اعتراض‌ها شدت گرفته است. روزانه هزاران تن از شهروندان سودانی در برابر مرکز نیروهای امنیتی و وزارت دفاع این کشور و محل سکونت رئیس‌جمهور تجمع کرده و خواهان مداخله ارتش شدند.
سرنوشت البشیر چه می‌شود؟
عمرالبشیر امیدوار بود با نزدیک شدن به سعودی و حضور در ائتلاف جنایتکار ضد مردم یمن ماندن خود در قدرت را تضمین کند که اکنون ارتش به احتمال قوی با اتکا به سعودی به وی پشت کرده است. فضای داخلی سودان به شکل قابل توجهی مبهم است. این در حالی است که یک روزنامه لبنانی تحولات سیاسی اخیر در کشورهای سودان، لیبی و الجزایر را کار آمریکا و دست‌نشانده‌های آن برای به خدمت گرفتن ارتش‌های این کشورها در راستای منافع راهبردی خود دانست. روزنامه لبنانی «البناء» در یادداشتی با عنوان «از هرمز تا جبل الطارق و شاخ آفریقا... آمریکا در پس پرده است»، تحولات اخیر در لیبی، الجزایر و سودان را در راستای نقشه آمریکا برای به خدمت گرفتن ارتش‌های عربی توصیف کرد. به گزارش برخی مطبوعات سودان، عمر البشیر، چهارشنبه‌شب تلاش می‌کرد به یک کشور عربی فرار کند ولی به هواپیمای حامل وی اجازه بلند شدن از فرودگاه خارطوم را ندادند. روزنامه الراکوبه، سه‌شنبه نوشته بود یکی از کشورهای خلیج‌فارس که همواره نقش میانجی را دارد پیشنهاد کرده بود یک هواپیمای مخصوص برای انتقال البشیر و خانواده‌اش به سودان اعزام کند. روزنامه سودافاکس نیز نوشت: نیروهای مسلح، هواپیمای عمر البشیر را پیش از برخاستن به مقصد عمان از زمین از فرودگاه خارطوم بازگرداندند. پیش از این دبیرکل جبهه ملی العریضه در انگلیس و ایرلند اعلام کرد که خبرهایی از تلاش البشیر برای فرار به عربستان سعودی منتشر می‌شود. با این اوصاف، معلوم نیست سرنوشت البشیر چه خواهد شد. در همین رابطه، عمر زین‌‌العابدین، رئیس کمیته سیاسی در شورای نظامی انتقالی سودان روز گذشته اعلام کرد که این شورا عمر البشیر را هرگز به طرف‌های خارجی تحویل نخواهد داد، بلکه او را در داخل سودان محاکمه خواهد کرد.