گروه بینالملل: لیبی از زمان سرنگونی رژیم معمر قذافی در سال 2011، دچار دوپارگی شده است؛ ژنرال شورشی، خلیفه حفتر شرق کشور و دولت وفاق ملی غرب کشور را در دست دارند. این اختلافنظرها به داخل لیبی ختم نمیشود. در دنیای اطراف این کشور آفریقایی نیز در میان قدرتهای جهانی تا بازیگران منطقهای، بر سر سرنوشت لیبی دودستگی وجود دارد که هر کدام منافع گوناگون و گاه متناقضی در این کشور دارند که موجب میشود با حمایتهایشان از یکی از طرفهای درگیر، بر پیچیدگی معادلات بحران بیفزایند. در بحبوحه مخالفتهای برخی قدرتهای غربی با حمله نظامی ژنرال حفتر به طرابلس، ناگهان خبر مکامله تلفنی دونالد ترامپ با او، از سوی کاخ سفید اعلام شد. کاخ سفید گفت که ترامپ در این مکالمه «از نقش مهم ژنرال حفتر در مبارزه با تروریسم و تضمین امنیت منابع نفتی لیبی» تقدیر کرده است. این گفتوگوی تلفنی نشان میدهد که ترامپ بر خلاف برخی متحدان اروپاییاش، به دولت مورد حمایت سازمان ملل متحد در طرابلس پشت و از ژنرال شورشی برای حمله به پایتخت حمایت کرده است، اقدامی که باعث شد ساکنان طرابلس علیه این کار ترامپ تظاهرات کنند. ژنرال حفتر یک حامی بینالمللی قدرتمند دیگری نیز دارد و آن روسیه است. روسیه علاوه بر منافعی مانند قرارداد گاز که میتواند قدرت این کشور را در بازار گازی اروپا بیش از امروز تثبیت کند، به دنبال تاسیس یک پایگاه نیروی دریایی نیز در جایی مانند طبرق در شرق لیبی است. ژنرال حفتر حامیان منطقهای نیز دارد. او اندکی پیش از حمله 3 هفته پیش به طرابلس، به عربستان سعودی سفر کرد. بخشی از نیروهایی که در ارتش حفتر میجنگند، سلفیهای مدخلیون هستند که ریشه مذهبشان در عربستان است. علاوه بر این، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز در تلاش گستردهای است تا هرچه بیشتر حمایت برخی کشورهای عربی را به دست بیاورد. برای او، یک ژنرال دیکتاتور و خودکامه در لیبی، متحدی ایدهآل است؛ بویژه اگر این ژنرال برخلاف سلفش، با آمریکا رابطه خوب داشته باشد. انگیزههایی مشابه، عبدالفتاح سیسی را نیز به ژنرال حفتر نزدیک کرده است. مصر در کنار امارات عربی متحده، از دیگر حامیان مهم ژنرال حفتر محسوب میشود. در اردوگاه مقابل، فائز السراج، نخستوزیر دولت وفاق ملی که از حمایت سازمان ملل برخوردار است، به شکل فعالانهای در یارگیری بینالمللی حضور دارد. قدرتهای اروپایی مانند انگلیس و ایتالیا در پشت دولت السراج قرار دارند. اروپاییها از السراج یک خواسته بزرگ داشتند و او این ماموریت را بخوبی انجام داده است: مسدود کردن شاهراههای عبور پناهجویان از لیبی به اروپا. بنابراین کشورهای اروپایی از جمله ایتالیا همچنان بر قانونی بودن دولت وفاق ملی در طرابلس و انجام مذاکرات سیاسی در راستای دستیابی به توافق صلح و فراهم آوردن امکان برگزاری انتخابات برای برونرفت از بحران کنونی در لیبی تاکید میکنند. انگلیس همچنین روز جمعه پیشنویس قطعنامهای درباره لیبی را در شورای امنیت به رای گذاشت. پیشنویس این قطعنامه، تهاجم نظامی ژنرال حفتر به طرابلس را محکوم کرده و خواستار توقف این عملیات شده بود. روسیه و آمریکا اما در یک موضعگیری عجیب، در اردوگاه واحد قرار گرفتند و به همین دلیل این قطعنامه تصویب نشد. در میان این کشورهای اروپایی، فرانسه در حالی ژست بیطرفی اتخاذ کرده است که شواهد و گزارشهای رسانهای از حمایت نظامی این کشور از ژنرال حفتر حکایت دارد؛ امری که باعث شد دولت وفاق ملی در طرابلس، روابط خود با پاریس را قطع کند و طبق اعلام یک دیپلمات لیبیایی نزدیک به وزارت خارجه دولت وفاق لیبی، دولت فرانسه قصد تحویل سلاحهای پیشرفته به نیروهای خلیفه حفتر را دارد. رسانههای تونس پیشتر گزارش دادند که مسؤولان تونسی از ورود یک خودروی دارای پلاک دیپلماتیک لیبی و حامل اتباع فرانسوی به کشورشان جلوگیری کرده و خواهان تحویل سلاحهایشان شدند. مطبوعات لیبی نیز نوشتند این اتباع فرانسوی در واقع کارشناسان نظامی هستند که نیروهای حفتر را در حمله به شهر طرابلس همراهی میکردند. اخیرا نیز امانوئل مکرون، ژنرال حفتر را به اروپا دعوت و با او در پاریس دیدار کرد. بهرغم مخالفت دولت وفاق ملی، حفتر که یک نظامی خودکامه است، تلاش دارد در آینده لیبی نقشی مهم ایفا کند. چراغ سبز برخی قدرتهای منطقهای و بینالمللی به حفتر، اعتماد به نفس او را برای فتح طرابلس بیشتر کرده است. حداقل اینکه، تماس تلفنی دونالد ترامپ با ژنرال حفتر نیز مهمترین زنگ خطر برای دولت مستقر در طرابلس است.