احسان سالمی: بازار فیلم اساسا یکی از مهم‌ترین ارکان هر جشنواره فیلم است؛ رکنی که چه بسا برای بسیاری از شرکت‌کنندگان در این جشنواره‌ها از آثار نمایش داده شده در جشنواره و فیلمسازان حاضر در آن و سایر برنامه‌های جنبی اهمیت بیشتری داشته باشد. بازار فیلم علاوه بر آنکه موقعیتی برای معرفی تازه‌ترین تولیدات سینمای یک کشور یا یک کمپانی فیلمسازی است، طبیعتا فرصتی برای معرفی و چهره‌سازی از استعدادهای نوظهور نیز به شمار می‌رود. به این موارد باید پیوندهای فرهنگی و تجاری برقرار شده میان کمپانی‌ها و شرکت‌های تولیدکننده و پخش‌کننده فیلم را هم اضافه کرد. موضوعی که می‌تواند از منظر استراتژی تولید و پخش محصولات سینمایی نیز نقش بسزایی داشته باشد. حالا با در نظر گرفتن این پیش‌زمینه‌ها بد نیست نگاهی به بخش بازار جشنواره جهانی فیلم فجر امسال داشته باشیم. هر چند بازار فیلم در جشنواره امسال برخلاف سال‌های قبل با حضور افراد بیشتری کارش را شروع کرد ولی نکته منفی در ارتباط با این بخش، نبود نشانی از بین‌المللی بودن این بازار است، تا آنجا که برخی غرفه‌های این بخش در اغلب اوقات روز تعطیل است! البته عدم استقبال میهمانان خارجی صرفا محدود به بخش بازار نمی‌شود و به نظر امسال تعداد میهمانان خارجی جشنواره به نسبت سال‌های گذشته بسیار کمتر شده و نشان چندانی از خارجی‌ها بویژه فیلمسازان خارجی سرشناس در این رویداد دیده نمی‌شود و حتی برخی سینماگران سرشناس خارجی مثل «پل شریدر» هم در روزهای ابتدایی برگزاری جشنواره به جای حضور در پردیس چارسو که کاخ جشنواره به حساب می‌آید، مشغول گردش در شهر اصفهان و دیدن اماکن تاریخی این شهر بودند! برای نمونه خبرگزاری ایسنا در گزارشی به گفت‌وگو با یکی از نیروهای حاضر در یکی از غرفه‌های بخش بازار جشنواره امسال پرداخته است و از قول او آورده: «امسال در مقایسه با سال‌های قبل از همکاران دیگر نیز می‌شنویم که هم حضور میهمانان خارجی کمتر شده و هم حضور شرکت‌های ایرانی. کلاً امسال خیلی خلوت‌تر شده است، البته درباره شرکت‌های ایرانی مهم‌ترین دلیل مسائل اقتصادی است. امسال بازار را به لحاظ کیفیت حضور خارجی‌ها خیلی مثبت ندیدم و حتی احساس کردم بعضی از آنها صرفاً برای دیدن ایران آمده‌اند». اما به نظر می‌رسد علاوه بر کارشکنی برخی کشورهای منطقه برای عدم حضور فیلمسازان سرشناس در جشنواره فجر امسال، نزدیکی به زمان برگزاری جشنواره فیلم کن و تمایل بیشتر کمپانی‌ها برای حضور در آن رویداد در مقایسه با فجر، یکی از مهم‌ترین عوامل تضعیف بخش بازار جشنواره جهانی فیلم فجر باشد. همچنین با وجود اینکه بسیاری از فیلم‌های نمایش داده شده در این جشنواره و بخش بازار آن متعلق به جریان آلترناتیو سینمای هالیوود به شمار می‌رود ولی محدودیت‌هایی همچون نبود یک مکان مجزا برای برگزاری بازار جشنواره یکی از عواملی است که باعث می‌شود فرصت و موقعیت مناسبی برای معرفی آثار شرکت‌های مختلف برای خریداران خارجی فراهم نشود. نابسامانی بازار ارز و گرانی وحشتناک ارز نیز در کاهش کیفیت این بخش در جشنواره امسال تاثیر چشمگیری داشته است به شکلی که دیگر نه از جانب خریداران ایرانی فیلم‌های خارجی تمایل چندانی برای خرید فیلم وجود دارد و نه به واسطه محدودیت‌های مالی در انتقال ارز به داخل ایران، از جانب خارجی‌ها برای خرید فیلم‌های ایرانی اشتیاقی به چشم می‌خورد.