گروه سیاسی: اگرچه در دیدار آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن با حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنهای رهبر حکیم انقلاب اسلامی، رهبر انقلاب خطاب به آبه مطالبی را درباره ماهیت آمریکا و نیت اصلی حاکمان این کشور علیه ایران مطرح کردند اما بدیهی است همان مواضع اعلامی رهبر انقلاب در قالب موضع و واکنش ایران به نمایش جدید ترامپ مبنی بر مذاکره با ایران، به عنوان پاسخ ایران به ترامپ در نظر گرفته خواهد شد.
«وطنامروز» در این‌باره با کارشناسان مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفتوگو کرده است. در این گفت‌وگو‌ها که با آقایان حسین شیخ‌الاسلام، دکتر سیدمحمد مرندی، جواد منصوری و سیدعباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه انجام شده، مطالب قابل تاملی درباره این دیدار و نیز پیام‌‌‌هایی که از آن به دنیا مخابره شده، مطرح شده است. در ادامه گفت‌وگوی این شخصیت‌ها با «وطنامروز» را می‌خوانیم.
رهبر انقلاب ترامپ را تحقیر کردند
حسین شیخ‌الاسلام، کارشناس مطرح مسائل سیاست خارجی و بین‌المللی معتقد است رهبر انقلاب در دیدار نخست‌وزیر ژاپن، دونالد ترامپ را تحقیر کردند و این موضع مقتدرانه رهبر انقلاب تاثیر بسیاری در کشورهای اسلامی و بین مردم مسلمان و جنبش‌های آزادی‌بخش دارد. شیخ‌الاسلام درباره نکات دیدار رهبر انقلاب و آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن، به «وطنامروز» گفت: ببینید! تمام تلاش و برنامه‌ریزی دونالد ترامپ این است که برای بار دوم در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیروز شود. یعنی از هیچ اقدامی برای اینکه دوباره رئیس‌جمهور شود دریغ نمی‌کند. قسمت دوم هم این است که ترامپ می‌خواهد خودش را قدرتمند نشان دهد و علاقه زیادی هم به نمایش دارد. فکر هم می‌کرد می‌تواند با هدف قرار دادن ایران به این خواسته‌اش برسد. می‌خواست بگوید من ایران قدرتمند و گردن‌کلفت را سر جای خودش نشاندم. تصور ترامپ این بود که با فشار بر ایران به هدفش می‌رسد. ظاهر ماجرا این است که ترامپ می‌خواهد ما را به میز مذاکره ببرد اما در واقع هدف اصلی ترامپ تحقیر مردم ایران است. خب! این هدف اول او بود که جواب نداد. حالا برای اینکه مقداری سیاست‌هایش را تغییر دهد و مقصر شناخته نشود، آقای آبه را به ایران فرستاد. شیخ‌الاسلام افزود: من این را به شما بگویم اگر ترامپ این را می‌دانست که رهبر انقلاب در وقت ملاقاتی که به نخست‌وزیر ژاپن دادند، این مواضع را اتخاذ می‌کنند و این کار را با او می‌کنند، حتما آقای آبه شینزو را به تهران نمی‌فرستاد، چون واقعا رهبر انقلاب در این دیدار آبروی ترامپ را بردند و او را تحقیر و اصطلاحا ذلیلش کردند. هر چقدر در این ماجرا ایران عزتمند شد ترامپ ذلیل و شکست‌خورده شد. شما حتما اثرات این رفتار رهبر انقلاب را در میان کشورهای اسلامی و در میان ملت‌های اسلامی خواهید دید. اینکه رهبر انقلاب به عنوان نماینده ملت ایران اینقدر عزتمند و مقتدرانه و حکیمانه با نماد استکبار مقابله کردند، در جهان اسلام حتما تاثیرات مهمی خواهد گذاشت. کارشناس مسائل بین‌الملل اظهار داشت: این موضع مقتدرانه نظام حتما در موج مقاومت در منطقه اثر خواهد داشت. الآن همه می‌بینند آمریکایی که به برخی کشورهای عربی همسایه می‌گوید گاو شیرده، همین آمریکا در به در دنبال مذاکره با ایران است. این طرف نماد مقاومت، اسلام، مردمسالاری و عزت است و آن طرف سمبل شاهنشاهی، فساد و استکبار؛ این 2 جبهه در تقابل هستند. شیخ‌الاسلام خاطرنشان کرد: فعلا استکبار یک سیلی محکم از رهبر مردم ایران خورده است. تغییر رفتار دولت آمریکا از موضع فشار و تهدید نظامی به موضع تمایل به مذاکره و ارسال واسطه به ایران، به چند دلیل اتفاق افتاده است. یکی از این موارد، تصمیم نظام برای تعلیق برخی تعهدات برجامی است. یک دلیل دیگر شکست گنبد آهنین رژیم صهیونیستی در مقابل موشک‌های مقاومت غزه است. گنبد آهنین نهایت تکنولوژی نظامی استکبار است اما در کمتر از 48 ساعت 600 موشک توسط مقاومت غزه به سرزمین‌های اشغالی شلیک شد.
ترامپ واقعیت‌های منطقه را درک نمی‌کند
جواد منصوری، فعال سیاسی و سفیر پیشین ایران در چین در گفتوگو با «وطنامروز» با اشاره به سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران، موفقیت‌های جبهه مقاومت در منطقه را مهم‌ترین عامل تغییر محاسبات مقامات آمریکا عنوان کرد. وی در این راستا گفت: افرادی که با دولت ژاپن و سیاست‌های آن آشنایی دارند بخوبی می‌دانند که این دولت معمولا در سیاست‌های خارجی خود هماهنگی کاملی با دولت آمریکا دارد، بنابراین تصمیم نخست‌وزیر ژاپن برای سفر به ایران قطعا در راستای توصیه و خواست دولت آمریکا بوده و این تصور که این سفر برای روابط دوجانبه یا برای حل مسائل منطقه‌ای و حتی برای بررسی مسائل مورد اختلاف ایران و آمریکا انجام شد اشتباه است. آبه شینزو صرفا یک پیام‌رسان بود از طرف دولت آمریکا به ایران و به همین دلیل هم او در نخستین جمله‌اش در ملاقات با رئیس‌جمهور و رهبر معظم انقلاب تصریح کرد پیامی از طرف رئیس‌جمهور آمریکا دارد و اساسا وارد بحث‌های دوجانبه یا مسائل مربوط به برجام و... نشد، زیرا اصلا زمینه‌ای برای آن وجود نداشت و ژاپن بخوبی می‌داند در برجام هیچ جایگاهی ندارد. پس تنها وجه این سفر پیام‌رسانی بود و رهبر انقلاب هم خیلی شفاف و صریح نظرشان را بیان کردند. به نظرم فرمایشات رهبری در این دیدار بسیار واقع‌بینانه بود. وی افزود: جمله مهمی در این دیدار توسط مقام معظم رهبری خطاب به نخست‌وزیر ژاپن گفته شد مبنی بر اینکه ما با ژاپن مشکلی نداریم، اگرچه گلایه‌هایی از ژاپن داریم که حداقل آن این است که ژاپن حقوق قانونی و منطقی ایران را به خاطر دستورات آمریکا مراعات نمی‌کند. این موضوع مهمی بود که به نخست‌وزیر ژاپن گفته شد، هرچند دولت ژاپن هم غیر از این کاری نمی‌تواند بکند و اگر واقعا می‌توانست در این مسیر اقدامی صورت دهد تاکنون انجام داده بود. منصوری همچنین درباره تغییر ادبیات مقامات آمریکا در قبال ایران و عقب‌نشینی از تهدید نظامی و اصرار بر مذاکره نیز خاطرنشان کرد: با تحلیل رفتارهای رئیس‌جمهور آمریکا به این نتیجه می‌رسیم که ترامپ قادر به درک واقعیت‌ها نیست و اقدام متناسب با واقعیت‌ها را ندارد. او بیشتر در عالم رویاها و تخیلات خودش است و فکر می‌کند با جار و جنجال و نمایش دادن می‌تواند مقاصدش را تامین کند اما واقعیت این است که ترامپ نه واقعیت‌های منطقه را درک می‌کند و نه جمهوری اسلامی را می‌شناسد، لذا روش‌هایی را که در گذشته برای دیگران اجرا شده با این تصور که این رویکرد‌ها در قبال ایران هم جواب می‌دهد به کار گرفته است. ولی مساله این است که دولت آمریکا به هیچ وجه نمی‌خواهد مساله‌ای از ایران را حل کند، چرا که برای آمریکا، جمهوری اسلامی با ویژگی‌های منحصر به فرد آن قابل پذیرش نیست. در طول 40 سال گذشته این موضوع به اثبات رسیده است. حالا شاید برخی در داخل کشورمان نخواهند این واقعیت را بفهمند. وی در ادامه گفت: آمریکایی‌ها به دنبال آن بودند همان نمایشی را که با رهبران کره‌شمالی برگزار کرده بودند در قبال ایران هم دنبال کنند و جار و جنجالی در دنیا راه بیندازند که بله ما توانستیم ایران را پای میز مذاکره با آمریکا بیاوریم، هرچند در عمل چیزی تغییر نکند. به خاطر اینکه مساله آمریکایی‌ها مذاکره نیست. این مساله بسیار مهمی است. ما از ابتدای انقلاب در موارد متعددی با آمریکایی‌ها مذاکره کردیم و به توافق هم رسیدیم اما آمریکایی‌ها دبه کردند. نخستین مذاکرات ما با آمریکایی‌ها در قرارداد الجزایر بود. در بیانیه الجزایر آمریکایی‌ها رسما پای سندی را امضا کردند که 4 تعهد شفاف را برای آنها در پی داشت اما آمریکا هیچکدام آنها را اجرا نکرد.
مذاکره با این دولت آمریکا فایده ندارد
دکتر سیدمحمد مرندی، کارشناس مسائل بین‌الملل و عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفتوگو با «وطنامروز»، اولتیماتوم 60 روزه ایران را صرفا یکی از اهرم‌های فشار ایران بر آمریکا برشمرد. وی در ارزیابی کلی خود از سفر نخست‌وزیر ژاپن گفت: من فکر می‌کنم آنچه مقام معظم رهبری در دیدار نخست‌وزیر ژاپن با ایشان فرمودند، مطلب جدیدی نیست. ایران پیش از این هم گفته بود آمریکایی‌ها عهدشکنی کردند، حرف‌های متناقض می‌زنند و جنگ اقتصادی را علیه مردم ما تحمیل کردند و اینکه در چنین شرایطی نمی‌شود با آمریکایی‌ها مذاکره کرد، چون آمریکایی‌ها فقط زیاده‌خواهی دارند و امتیازات بیشتری را طلب می‌کنند. اما اینکه رهبری صراحتا در دیدار نخست‌وزیر ژاپن بر عدم مذاکره با آمریکا تاکید کردند، دیگر تکلیف را برای آمریکایی‌ها روشن کرد. آمریکایی‌ها متاثر از مشاوره‌های احمقانه و غلط انتظار داشتند بعد از فشار حداکثری که به قول خودشان به ایران وارد کردند، ایران به زانو دربیاید و پرچم سفید بلند کند که اینگونه نشد. ضمن اینکه آمریکا می‌داند قدرت پاسخگویی ایران به شیوه‌های مختلف وجود دارد؛ هم در حوزه هسته‌ای و هم در منطقه و هم اینکه همگرایی ایران با کشورهای رقیب آمریکا دارد به وجود می‌آید. آمریکایی‌ها به دنبال این بودند پس از اینکه سیاست‌های‌شان در قبال ایران جواب نداد، از طریق آوردن موجه‌ترین متحدشان به ایران مذاکرات را شروع کنند. الان چیزی عوض نشده است. خود نخست‌وزیر ژاپن که جرات نمی‌کند از ایران نفت بخرد و از آمریکا تبعیت می‌کند، چه‌کاری می‌تواند انجام دهد؟! وقتی اینقدر اختیار ندارد که از منافع ملی ژاپن برابر آمریکا دفاع کند، واضح است نمی‌تواند کار خاصی کند. ولی حضور او و دیگران از طرف آمریکا در ایران نشان می‌دهد قدرت ایران قدرت بالایی است و آمریکایی‌ها به بن‌بست رسیده‌اند. مرندی تصریح کرد: موضع ما در قبال آمریکا از قبل مشخص و روشن بود. ما این شرایط جدید را به وجود نیاوردیم. نظام برجام را به‌رغم بحث‌های داخلی و موافقت‌ها و مخالفت‌ها پذیرفته و اجرا کرد اما طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرد. پس ما این شرایط را به وجود نیاوردیم که حالا بخواهیم برای حل مشکلات پیش‌قدم شویم. آمریکایی‌ها اگر می‌خواهند با ایران حرف بزنند باید رفتارشان را عوض کنند. باید جنگ و تروریسم اقتصادی را پایان دهند و خسارت‌هایی را که در یک سال اخیر به ایران وارد کردند بپردازند. تازه آن موقع اگر این شرایط شکل گرفت و برجام به طور کامل اجرا شد، باید فکر کنیم که با توجه به حرف‌های ضد و نقیض کاخ سفید می‌شود مذاکره کرد یا نه. البته آمریکا به آن سمت نمی‌رود، بنابراین با این دولت آمریکا به نظرم صحبت کردن فایده‌ای ندارد. ما باید هم در داخل مشکلات‌مان را حل کنیم و هم در منطقه و هم با کشورهایی که حاضرند از آمریکا تبعیت نکنند. شرایطی که الان میان آمریکا و چین و میان آمریکا و روسیه پیش آمده به نفع ما است، چون این کشورها هم با آمریکا درگیرند و این موضوع باعث می‌شود منافع ما و آنها به‌واسطه رفتارهای آمریکایی‌ها مشترکات بیشتری پیدا کند. کارشناس مسائل بین‌الملل پیرامون عقب‌نشینی آمریکا از ادبیات تهدیدآمیز و فرستادن واسطه برای مذاکره نیز گفت: آمریکایی‌ها به این نتیجه رسیدند که سیاست‌های‌شان نتیجه نمی‌دهد و بر خلاف تصورشان ایران مقتدر مانده و دیگر اینکه می‌خواهند از فشارهای حداکثری در این شرایط بهره ببرند، بنابراین تغییر لحن می‌تواند حساب شده باشد ولی در عین حال نشان می‌دهد آمریکایی‌ها در برابر ایران موفق نبوده‌اند. البته تغییر لحن و ادبیات به تنهایی برای ما ارزشی ندارد، وقتی آمریکا مردم عادی کشورمان را با جنگ تجاری هدف قرار می‌دهد و وقتی تعهدات خود را زیر پا می‌گذارد و وقتی هر روز حرف‌های متناقض می‌زند، دیگر جایی برای مذاکره نمی‌ماند. کسانی که غیر از این فکر می‌کنند آدم‌های خیلی عاقلی نیستند.
شاهد هیچ صداقتی از سوی آمریکایی‌ها نیستیم
سید عباس موسوی*: آمریکایی‌ها همیشه در مقابل ملت ایران محاسبات غلط داشته‌اند و این محاسبات غلط در دوره ترامپ تشدید شده است؛ در سال‌های اخیر آنها یک استراتژی در پیش گرفته‌اند که 3 ضلع دارد؛ یکی از اضلاع آن فشار و تروریسم اقتصادی و در حقیقت جنگ اقتصادی با ملت ایران است که از گفتن علنی آن نیز هیچ ابایی ندارند. ضلع دوم آن تهدید نظامی است که آن را با تبلیغات وسیعی نیز همراه می‌کنند تا بتوانند بر افکار عمومی در ایران اثرگذار باشند و ضلع سوم آن نیز فریبکاری آشکاری به نام مذاکره است. موضوع قابل توجه اینکه آمریکایی‌ها این سه ضلع را به صورت همزمان پیش می‌برند و پوچی ادعاها برای مذاکره همزمان با فشار اقتصادی و تهدید نظامی برای نظام جمهوری اسلامی و مردم ما ثابت شده است. درباره ضلع سوم یعنی مذاکره که به صورت فریبکارانه مطرح می‌شود باید گفت شاهد هیچ صداقتی از سوی آمریکایی‌ها نیستیم، چرا که همزمان با طرح این موضوع، 2 ضلع دیگر که مورد اشاره قرار گرفت را نیز پیش می‌برند. مسلما استراتژی‌ای که جمهوری اسلامی ایران با هدایت‌های رهبر معظم انقلاب در پیش گرفته که همان مقاومت فعال است، بهترین استراتژی در مقابل آمریکا و شخص ترامپ است. آمریکایی‌ها تا الان نشان داده‌اند به هیچ یک از اصول اخلاقی و قواعد بین‌المللی پایبند نیستند. آنها فشار بیشتر وارد خواهند کرد تا حتی به صورت صوری جمهوری اسلامی را پای میز مذاکره‌ای که نتیجه آن از قبل مشخص خواهد بود بیاورند و البته موفق نخواهند شد و جمهوری اسلامی تسلیم این نقشه و دسیسه نخواهد شد. لازم است توجه داشته باشیم البته این اقدامات آمریکایی‌ها و بی‌اعتمادی منطقی ما به آنها، از ارزش کسانی که با حسن‌نیت خواستار کاهش تنش‌ها در منطقه هستند کم نمی‌کند. همه این کشورها دریافته‌اند که ریشه مقاومت جمهوری اسلامی در چه چیزی است و به راحتی ما به آنها گفتیم و باز هم تکرار می‌کنیم که تروریسم اقتصادی و فشار حداکثری بر مردم ایران جای تردیدی برای دولت و ملت ایران برای عدم اعتماد به آنها باقی نمی‌گذارد. مردم ایران هوشیارند و می‌دانند عقل سلیم هم همین را فرمان می‌دهد که فشار برای تن دادن به مذاکره چه آثاری دارد. مذاکره آداب و شرایطی دارد که از جمله آن احترام و موقعیت برابر و برداشتن هر گونه فشار عملی یا لفظی است؛ ضمن آنکه موضوع مذاکره باید مشخص باشد. ما و آنها چارچوب مشخصی به نام برجام داشتیم که آنها به آن پشت پا زدند و خواستار مذاکره مجدد هستند که نتایجی را که در مذاکرات قبلی به دست نیاوردند به‌دست آورند و این برای ملت ایران قابل قبول نیست.
* سخنگوی وزارت امور خارجه
گزارش «وطنامروز» از بازتاب دیدار نخست‌وزیر ژاپن با رهبر انقلاب
عقب‌نشینی خفت‌بار ترامپ
بعد از چند هفته عملیات روانی برای سفر آبه شینزو به تهران و ایجاد انتظار برای نتیجه پیام ترامپ، پاسخ قاطع رهبر معظم انقلاب در دیدار نخست‌وزیر ژاپن این امیدواری را برای کسانی که تصور می‌کردند دست‌کم در این دیدار حداقل یک پالس مثبت از طرف ایران صادر شود، به یأس بدل کرد. به گزارش «وطنامروز»، فرمایشات رهبر انقلاب در دیدار آبه شینزو با بازتاب گسترده رسانه‌ای در سراسر جهان روبه‌رو شد. در همین زمینه دونالد ترامپ در حالی که در آخرین اظهارات خود از آمادگی ایران برای مذاکره سخن می‌گفت، پس از دیدار آبه با رهبر انقلاب در واکنشی محتاطانه در حساب کاربری توئیترش نوشت: «از اینکه نخست‌وزیر آبه برای ملاقات با آیت‌الله خامنهای به تهران رفت متشکرم اما شخصا احساس می‌کنم هنوز حتی برای فکر کردن به یک توافق، زود است؛ نه آنها آماده‌‌اند و نه ما». این واکنش ملایم توسط رئیس‌جمهور آمریکا در شرایطی است که در موارد مشابه ترامپ پاسخ‌هایی تند و آتشین خطاب به همتایان خود و رهبران کشورها صادر می‌کرد. سخنگوی وزارت خارجه ژاپن هم دیدار نخست‌وزیر کشورش با رهبر انقلاب را مثبت و ثمربخش ارزیابی کرد. تاکوشی اوسوگا بعدازظهر پنجشنبه در جمع خبرنگاران در تهران، با اشاره به دیدار «آبه شینزو» نخست‌وزیر این کشور با رهبر معظم انقلاب اسلامی گفت این دیدار در فضایی گرم برگزار شد و نخست‌وزیر ژاپن از دیدار با رهبر عالی ایران ابراز خرسندی کرد. روزنامه آساهی ژاپن هم از قول آبه نوشت: «پرزیدنت ترامپ به من گفته بود نمی‌خواهد شاهد افزایش تنش‌ها [با ایران] باشد». وی گفت: «من دیدگاهم را نسبت به آنچه از سخنان رئیس‌جمهور آمریکا احساس کرده بودم صادقانه به آیت‌الله خامنهای گفتم». نخست‌وزیر ژاپن همچنین تصریح کرد: «در دیدار مستقیم با آیت‌الله خامنهای، توانستم از باورهای او به صلح بشنوم و بر این عقیده‌ام که پیشرفت عمده‌ای به سمت تضمین امنیت و ثبات در این منطقه روی داد». حساب فارسی ایندیپندنت هم درباره دیدار نخست‌وزیر ژاپن با رهبر انقلاب آورد: پس از روزها افزایش سطح انتظارها از دستاورد سفر آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن به ایران، پاسخ‌‌های آیت‌الله خامنهای به پیام‌‌های دونالد ترامپ، حاکی از اصرار نظام ایران بر مقاومت است. این رسانه در ادامه افزود: آبه قبل از سفر به ایران با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل تلفنی صحبت کرده بود و سپس پیام ترامپ را به تهران آورد. ژاپن‌تایمز، رسانه دولتی این کشور هم با درج مطلبی نوشت: پس از دیدار آبه از تهران، همچنان موانع زیادی در میانجیگری میان آمریکا و ایران باقی مانده است. در آخرین خبرها درباره دیدار نخست‌وزیر ژاپن با رهبر انقلاب، واشنگتن‌پست به نقل از کیودوی ژاپن نوشت: آبه شینزو پیامی هم درباره آزادی چند آمریکایی زندانی در ایران با خود آورده بود.