گروه سیاسی: با اخراج جان بولتون از کاخ سفید و سیگنالهای متعدد امارات برای نزدیک شدن به ایران، حالا به نظر میرسد هسته مخالفان تندروی ایران که از آن بهعنوان گروه «بی» نیز نام برده میشد به انتهای کار خود رسیدهاند؛ این موضوع را از اظهارات اخیر نتانیاهو که طی آن از عدم اطمینان به آمریکا برای تقابل با ایران گلایه کرده بود، میشود فهمید.
به گزارش «وطن امروز»، بر اساس گزارشی که روز پنجشنبه منتشر شد، نخستوزیر رژیم صهیونیستی اخیرا به گروهی از وزرای خود گفته است آنها نباید انتظار داشته باشند آمریکا علیه ایران دستکم برای یک سال آینده اقدامی جدی انجام دهد. به نوشته تایمز اسرائیل، این نخستینبار است که بنیامین نتانیاهو به طور علنی نارضایتی خود را از تردید واشنگتن ابراز میکند. وی همچنین گفته است: جسارت ایران در منطقه در حال افزایش است و حتی در سایه عدم واکنش به آن، قدرتمندتر شده است. بر اساس اعلام شبکه 13 تلویزیون رژیم صهیونیستی، نتانیاهو حتی به صورت خصوصی انتقادات بیشتری نیز مطرح کرده است. طبق این گزارش، نتانیاهو چند هفته قبل به اعضای کابینه خود گفته بود «دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا تا انتخابات نوامبر 2020 اقدامی علیه ایران انجام نمیدهد».
ناامیدی نتانیاهو از آمریکا برای مقابله با ایران در شرایطی رسانهای میشود که در چند ماه اخیر اقدامات قاطع ایران در سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی و توقیف نفتکش انگلیسی تا حد زیادی محاسبات مقامات کاخ سفید را تغییر داده است. اخراج جان بولتون از سوی ترامپ شاید روشنترین نماد تغییر استراتژی آمریکا در قبال ایران بود؛ مشاوری جنگطلب و نزدیک به منافقین که در زمان تصدی مسؤولیت خود لفاظیهای متعددی را علیه ایران مطرح کرده و حتی از برگزاری جشن معاندان در زمستان سال گذشته در تهران خبر داده بود. از سوی دیگر قدرتنمایی منطقهای ایران و متحدانش نیز معادلات را تا حد بسیار زیادی تغییر داده است بهگونهای که امارات عملا در برابر ایران سپر انداخته است و عربستان نیز پی در پی واسطه میفرستد. حالا و در شرایطی که خبری از مواضع تهاجمی ترامپ علیه ایران نیست و وزارت خزانهداری این کشور صرفا تحریمهای تکراری علیه کشورمان را فهرست میکند، گلایههای نخستوزیر رژیم صهیونیستی از متحد اصلی خود عیانتر از همیشه مطرح میشود.
البته اختلاف ترامپ و نتانیاهو ریشه در تغییر نگاه رئیسجمهور آمریکا نسبت به مواجهه با ایران دارد. بعد از ماجرای هدف قرار گرفتن پهپاد آمریکایی توسط ایران و اولتیماتوم ایران به آمریکا درباره اینکه «حمله به هر منطقهای از ایران معادل جنگ با آمریکاست»، ترامپ دریافت که برخلاف توصیههای مشاور جنگطلبش و بنیامین نتانیاهو، جنگ با ایران مخمصهای است که نتیجه حداقلی آن از دست دادن انتخابات 2020 است.
برکناری بولتون و فاصله گرفتن ترامپ از نتانیاهو در این راستا قابل تحلیل است. این فاصلهگذاری اینگونه توسط ترامپ به صورت علنی مطرح شد: «روابط ما با «اسرائیل» است نه با نتانیاهو و همچنان پیگیر نتایج انتخابات خواهیم بود».
ترامپ این اظهارات را بعد از برد شکننده نتانیاهو و مشخص شدن این مساله که وی نمیتواند کابینه جدید رژیم صهیونیستی را تشکیل دهد، مطرح کرد.
هراس نتانیاهو از موشکهای نقطهزن ایران
علاوه بر اینها اذعان نتانیاهو به افزایش قدرت و ضریب نفوذ ایران در منطقه نیز درخور تأمل است. او سال گذشته بارها و بارها به مسکو سفر کرد تا به خیال خود رئیسجمهور روسیه را به محدود کردن نفوذ ایران در سوریه ترغیب کند که در نهایت با این پاسخ پوتین مواجه شد که حضور و نفوذ ایران در سوریه و تشدید و محدود شدن آن اساسا ارتباطی به روسیه ندارد که او بخواهد اعمال نفوذ کند. نتانیاهو البته چند روز پیش نیز به قدرت بالای موشکی ایران اذعان کرده بود. او هفته گذشته در کنفرانس خبری مشترکی که با «استیون منوچین»، وزیر خزانهداری آمریکا داشت با اعتراف به توانایی موشکی ایران و ترس از آن مدعی شد: «ایران به دنبال ساخت سلاحهای نقطهزن است، یعنی موشکهایی که بتواند هر نقطهای در خاورمیانه را هدف قرار دهد». وی اضافه کرد: «آنها دارند این سلاحها را داخل ایران میسازند. میخواهند آنها را در عراق و سوریه مستقر کنند و زرادخانه موجود در لبنان با ۱۳۰ هزار راکت را به زرادخانهای با سلاحهای نقطهزن تبدیل کنند». نتانیاهو گفت: «آنها به دنبال ساخت چنین سلاحهایی هستند و البته همین حالا استقرار آنها در یمن را با هدف رسیدن به اسرائیل از آنجا آغاز کردهاند». اظهارات نتانیاهو پیرامون استقرار سلاحهای ایرانی در یمن بدون پاسخ نماند و رئیس کمیته عالی انقلاب یمن در واکنش به این ادعاها گفت: این اظهارات اسرائیلیها تنها پیامی برای تداوم تجاوزها به ملت یمن است. محمدعلی الحوثی، رئیس کمیته عالی انقلاب یمن و از رهبران انصارالله در واکنش به ادعاهای نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر وجود موشک ایرانی در این کشور گفت: نتانیاهو نمیتواند یک جمله را بدون تناقض کامل کند؛ او میگوید ایرانیها شروع به وارد کردن موشک به یمن کردهاند، سپس در توئیت دیگری میگوید «گسترش توان موشکی برای ایران همچنان یک هدف است». چگونه ایران به این سرعت اهداف خود را عملی کرد و پس از خودکفایی شروع به صادرات آن به یمن کرد؟ اقدامات فریبکارانه شما به پایان رسیده و زمان شما نیز پایان یافته است».
از موضعی دیگر این دو موضوع یعنی اشاره نتانیاهو به قدرت موشکی و منطقهای ایران ریشه فشارهای آمریکا و کشورهای اروپایی برای تحمیل خواستههایشان را روشن میکند. موضوعی که چند سال پیش در قالب برجامهای 2 و 3 مطرح شد و در ماههای اخیر نیز 3 کشور اروپایی آلمان، انگلیس و فرانسه، عقبنشینی ایران در این دو موضوع را بهعنوان شرط اجرای تعهداتشان در برجام اعلام کردهاند.
تکرار تحریمهای کاغذی و واکنش جالب همتی
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد این کشور به همراه متحدان عرب خود در شورای همکاری خلیجفارس، تحریمهایی را علیه نهادهای وابسته به ایران و گروههای مقاومت وضع کرده است. به گزارش ایسنا، مرکز بهاصطلاح «مبارزه با تامین مالی تروریسم» که آمریکا و کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس (بحرین، کویت، امارات، عمان، قطر و عربستان سعودی) عضو آن هستند، ۲۵ نهاد مرتبط با ایران و گروههای مقاومت را تحریم کردهاند.
بنا بر این گزارش، این شرکتها و نهادها پیشتر به شکل جداگانه از سوی آمریکا تحریم شده بودند و اینبار تنها نام کشورهای عربی به فهرست تحریمکنندگان اضافه شده است. مرکز بهاصطلاح «مبارزه با تامین مالی تروریسم» سال 2017 با ریاست مشترک عربستان سعودی و آمریکا در ریاض پایتخت عربستان تاسیس شد و دیگر کشورهای شورای همکاری خلیجفارس نیز عضو این مرکز هستند. همچنین وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه اعلام کرد تحریمهای جدیدی بر بخش عمرانی و تجارت ایران اعمال کرده است که این تحریمها شامل 4 موادی است که عنوان شده ایران آنها را در برنامههای نظامی و هستهای به کار میگیرد، اگرچه معافیتهایی را نیز برای مجاز کردن فعالیت شرکتهای خارجی در چارچوب عدم اشاعه تسلیحات هستهای صادر کرده است.
این وزارتخانه در این راستا اعلام کرده است در نتیجه این تحریم، فروش آهن، گرافیت، زغالسنگ ناخالص یا آماده و نرمافزار هماهنگسازی اهداف صنعتی، در صورت به کار رفتن این مواد در بخش عمرانی ایران قابل تحریم خواهند بود.
علاوه بر این نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز گفت واشنگتن تا رسیدن به توافقی جدید، همچنان به اعمال تحریمها علیه ایران ادامه خواهد داد. «برایان هوک» در مصاحبه با العربیه، با بیان اینکه تحریمها باعث فروپاشی بخش نفت ایران شده است، گفت: طی یک سال تحریم، فروش نفت ایران از 5/2 میلیون بشکه به 120 هزار بشکه کاهش یافت.
هوک گفت: ایران به دلیل تحریمها در مقایسه با اوضاع دو سال پیش، امروز از نظر اقتصادی ضعیف است. نماینده ویژه آمریکا در امور ایران همچنین مدعی شد: ایران، عربستان سعودی را از شمال هدف قرار داد و از جنوب نیز از طریق حوثیها این کار را انجام داد. وی افزود: ما پس از هدف قرار دادن تأسیسات آرامکو تعداد نیروهای خود در عربستان سعودی را افزایش دادهایم. هوک تأکید کرد واشنگتن برنامه موشکی ایران را که بزرگترین خطر در خاورمیانه است هدف قرار داده است.
این تحریمها و اظهارات البته با واکنش رئیسکل بانک مرکزی مواجه شد. عبدالناصر همتی در واکنش به اعلام تحریمهای اخیر آمریکا در صفحه شبکه مجازی خود نوشت: «اخبار تحریمهای جدید در ادامه فشار حداکثری در روز گذشته:
- برایان هوک: صادرات نفت ایران به ۱۲۰ هزار بشکه در روز رسیده!
- آمریکا تحریمهای جدیدی درباره واردات و صادرات برخی لوازم و مصالح ساختوساز وضع کرد!
- آمریکا با همراهی چند کشور منطقه ۲۵ شخص حقیقی و حقوقی را تحت تحریم قرار داد!
هر گزاره قبلا نیز تحت عناوین مختلف اعلام شده بود. اگر گزاره اول درست بود شاید میشد به اثربخشی 2 گزاره دیگر اعتنا کرد. اقتصاد ایران مسیر تجارت در شرایط تحریم و رشد صادرات نفتی و غیرنفتی را طی میکند».