گروه سیاسی: چند روز بعد از اجرای گام چهارم کاهش تعهدات هستهای و همزمان با ادامه بیعملی اروپا نسبت به انجام تعهدات برجامی، سفیر ایران در انگلیس از احتمال خروج ایران از معاهده NPT خبر داد.
به گزارش «وطن امروز»، از اردیبهشتماه امسال و همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، ایران 4 گام کاهش تعهدات هستهای را در بازههای 60 روزه اجرایی کرد. این رویکرد پس از آن در دستور کار شورای عالی امنیت ملی ایران قرار گرفت که 3 کشور اروپایی طرف برجام، یک سال پس از خروج آمریکا از این توافق، به هیچ یک از وعدههای خود به ایران در 2 حوزه فروش نفت و همچنین برقراری مبادلات مالی و بانکی عمل نکردند. در همین راستا عبور از محدودیت سقف 300 کیلو اورانیوم 67/3 درصد، افزایش سطح غنیسازی از 67/3 تا بالای 4 درصد، برداشتن محدودیتهای تحقیق و توسعه هستهای و گازدهی به سانتریفیوژهای تاسیسات هستهای فردو به عنوان 4 گام ایران در 6 ماه گذشته اجرایی شد. با این حال بهرغم همه فضاسازیهای طرفهای غربی، نهتنها تروئیکای اروپا قدمی برای انجام تعهداتش برنداشت که حتی همصدا با ترامپ، عقبنشینی ایران در حوزههای منطقهای و موشکی را هم پیش کشید. حالا در چنین شرایطی که بسیاری از منتقدان معتقدند گامهای کاهش تعهدات هستهای دولت ناکافی و نامتوازن بوده، سفیر ایران در لندن که خود از اعضای تیم مذاکرهکننده هستهای هم بوده، از احتمال خروج ایران از معاهده NPT خبر داده است.
حمید بعیدینژاد روز جمعه گفت: ادامه غنیسازی اورانیوم با روند فعلی یک گام جدید است که هر 2 ماه ادامه خواهد یافت، مگر اینکه کشورهای اروپایی تلاش بیشتری برای جلوگیری از انحلال برجام انجام دهند. به نوشته روزنامه «ایندیپندنت»، بعیدینژاد هشدار داد برخی چهرههای تأثیرگذار در داخل ایران، خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی را بهعنوان پاسخی به عدم برآورده شدن انتظارات از سوی طرفهای اروپایی برجام پیشنهاد کردهاند. سفیر ایران در لندن گفت با وجود خروج آمریکا از برجام و وضع کردن مجازاتهای تحریمی، تهران به تعهدات خود در برجام پایبند بوده و اکنون گامهایی برای «هشیار شدن» دیگر امضاکنندگان آن برمیدارد.
بعیدینژاد گفت: «نمیتوانیم به متعهد ماندن یکطرفه ادامه دهیم و به همین دلیل این تصمیمات را گرفتیم. اگر طرفهای دیگر [برجام] این هشدار را جدی نگیرند، شاید از طریق استفاده از اینستکس، همه ما، در شرایط سختی قرار بگیریم اما امیدواریم با این گامها بتوانیم پیامی محکم، حقیقی و جدی برای اجرایی شدن توافق هستهای صادر کنیم». وی در ادامه گفت: «به شرکای خود به اندازه کافی زمان دادیم و بعد این سیاست را اتخاذ کردیم. ظرف 2 ماه آینده قطعاً گام پنجم را پس از تحلیل اوضاع برمیداریم. این گام، همانند گامهای قبلی بسیار حسابشده و دقیق خواهد بود. پس توپ در زمین آنهاست. امیدواریم مشکل حل شود». بعیدینژاد افزود: «این گامهای 2 ماهه در سطوح بسیار بالا مورد تصمیمگیری قرار گرفتهاند. این را درک میکنم که با برداشتن گامهای بیشتر، دیگر گزینهای ابتکاری برای انجام باقی نمیماند و گامهایی اتخاذ میشود که براحتی قابل بازگشت نباشد و بر اجرایی شدن برجام تأثیر بگذارد، بههمین دلیل از شرکای خود میخواهیم به تعهداتشان عمل کنند و این مشکل را حل کرده و از برجام حمایت کنند».
وی با اشاره به وجود فشار داخلی برای خروج از معاهده منع گسترش سلاحهای اتمی (NPT)، گفت سال آینده که این معاهده تحت بازبینی قرار گیرد، در «خطر کامل» قرار خواهد گرفت. بعیدینژاد در اینباره گفت: «در برخی حلقهها و بین بعضی شخصیتها در ایران این نظریه وجود دارد که در حال حاضر از عضویت در NPT هیچ سودی نمیبریم. البته این سیاست دولت نیست. رئیسجمهور روحانی و دولت ایران سعی میکنند مردم؛ همه مردم و شخصیتهای مهم کشور را متقاعد کنند که خروج از NPT به نفع ایران نخواهد بود».
بعیدینژاد ضمن اشاره به فتوای رهبر حکیم انقلاب حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای علیه ساخت تسلیحات اتمی در کشور، افزود: «اما متاسفانه به دنبال مسائلی که درباره برجام پیش آمده، تعداد بیشتری از مردم به صحبتهایی که درباره خروج از NPT میشود، توجه میکنند. ما ساخت تسلیحات اتمی را رد کردهایم اما آمریکا ما را تحت فشار میگذارد و بر سر راه ما برای دسترسی به فناوری صلحآمیز هستهای مانعتراشی میکند. بههمین دلیل، نکته مثبتی در آن نمیبینند». وی افزود تا زمانی که دولت ترامپ به سیاستهای فعلی خود ادامه میدهد، ایران هیچ نفعی در گفتوگو با آمریکا نمیبیند: «هیچ تمایلی به گفتوگو با آمریکا وجود ندارد. آنها سیاستی تخاصمی علیه ایران دارند و صداقتی در آنچه میگویند وجود ندارد. آنها بهدنبال فروپاشی اقتصاد و جامعه ایران هستند». بعیدینژاد ادامه داد: «آنها در برههای میگفتند قصدشان این است همان سیاستی که در قبال کرهشمالی دارند بر ما اعمال کنند. اما از این کار نتیجهای نگرفتند. سیاست آمریکا دچار ناهماهنگی است».
گفتنی است موضوع خروج ایران از «انپیتی» هرچند در گذشته و حتی حین مذاکرات هستهای با 1+5 به دلیل کارشکنیهای متعدد طرف مقابل در مذاکرات مطرح شده بود اما در 18 ماه گذشته و به خاطر خروج آمریکا از برجام از سویی و همراهی حداکثری 3 کشور اروپایی با ترامپ در کارزار فشار حداکثری به ایران به صورت جدیتری مطرح شده است تا جایی که اخیرا تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز درباره آن اظهارنظر کرده بودند.
تهدید به خروج از «انپیتی» در روزهای اخیر البته محدود به سفیر ایران در انگلیس نبوده و سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز دیروز به آن اشاره کرد. بهروز کمالوندی در نشست خبری دیروز خود با خبرنگاران گفت: «فعلا گام چهارم را شروع کردیم و چو فردا شود فکر فردا کنیم. درباره گام چهارم تا 4-3 روز قبل از آن میپرسیدید من نمیدانستم چه اقدامی قرار است شود. سازمان انرژی اتمی تا خروج از NPT را هم پیشبینی کرده بود».
* یک دروغ دیگر از پمپئو
اظهارنظر مقامات دستگاه دیپلماسی کشورمان مبنی بر تهدید به خروج از برجام البته در شرایطی رسانهای میشود که موج گسترده واکنشهای بینالمللی به اجرای گام چهارم کاهش تعهدات هستهای و گازدهی به سانتریفیوژها در فردو کماکان جریان دارد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران ادعا کرد: «همه کشورها باید گامهای جدی برای برآورد واضح چشماندازهای ایران بردارند و تحریمهایی علیه برنامههای هستهای و موشکی این کشور وضع کنند». برایان هوک در مصاحبه با رسانه سعودی الشرقالاوسط همچنین مدعی شد: «زمان آن رسیده که جامعه بینالمللی تحریمهایی علیه برنامههای هستهای و موشکی ایران، حمایت مالی آن از فعالیتهای تروریستی و تسلیح نمایندگانش در منطقه خاورمیانه وضع کند. ایران به دلیل توافق هستهای خطرناکتر شده و معتقدیم کشورهای امضاکننده توافق باید این را بفهمند»! در این میان وزیر خارجه آمریکا نیز درباره حواشی مشکوک یک بازرس آژانس و لغو ماموریت او توسط ایران، جمعه در بیانیهای از بازداشت بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی توسط ایران انتقاد کرده و گفته است، برخورد با این بازرس اقدامی زننده و غیرقابل توجیه برای ایجاد ارعاب بوده است. مایک پمپئو همچنین نسبت به عدم همکاری کافی ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ابراز نگرانی کرده است. این در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد جمهوری اسلامی بهطور موقت مانع خروج این بازرس از ایران شده بود و نه بازداشتی در کار بوده و نه ارعابی از سوی ایران صورت گرفته است.
تجارب تلخی از خرابکاری هستهای داریم
سخنگوی سازمان انرژی اتمی ممانعت از ورود یکی از بازرسان آژانس به سایت نطنز را بر اساس پادمان عنوان کرد و گفت: ما تجربیات تلخی از خرابکاری هستهای داریم که موجب شده سیستم کنترلی محکمی داشته باشیم و اجازه تکرار چنین اتفاقاتی را نخواهیم داد.
بهروز کمالوندی روز گذشته پس از بازدید خبرنگاران از مجتمع غنیسازی شهید علیمحمدی (فردو) در نشست خبری گفت: در چند روز اخیر اتفاقاتی درباره یک بازرس رخ داد که مجبور شدیم او را به نطنز راه ندهیم و اعتبارنامه وی را لغو کنیم. در هنگام ورود، آلارم هشدار داد که نشان از آغشته بودن به مواد یا همراه بودن مواد با وی بود. گزارش آن از طریق غریبآبادی(سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمانهای بینالمللی در وین) ارائه شد و فکر میکنیم همه به غیر از آمریکا و رژیم صهیونیستی و چند کشور دیگر قانع شدند. گفتهایم اگر لازم شد مدارک و حتی فیلم آن را ارائه خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه آژانس در قبال یادداشت ما گفته آماده همکاری است، تصریح کرد: اقدام ما براساس پادمان بوده است. ما تجربیات تلخی بهخاطر خرابکاری هستهای داریم که موجب شده سیستم کنترلی سفت و سختی داشته باشیم و اجازه تکرار آن را نخواهیم داد. این کنترلها بهخاطر آن است که اتفاقی برای این صنعت رخ ندهد.
وی خاطرنشان کرد: این اتفاق در نتیجه اعلام سیستمهای کنترلی ما مبنی بر اینکه بازرس مورد بحث آلوده به مواد است رخ داد. حال یا این فرد آغشته به مواد بود، یا موادی همراهش داشت. به هر حال گزارش کاملی را آقای غریبآبادی در شورای حکام مطرح کردند و به نظر ما اعضا هم متقاعد شدند. البته از آمریکا، رژیم صهیونیستی و یکی- دو کشور حاشیه خلیجفارس باید بگذریم اما بقیه متوجه شدند که یک گزارش جامع، منطقی و مستدل است. البته اسنادش هم موجود است و اگر لازم باشد ما اسناد و حتی فیلمهای مربوط را میتوانیم ارائه دهیم تا ثابت شود حرف ما بر اساس منطق است.کمالوندی با اشاره به تلاش عدهای برای سوءاستفاده از این مسأله برای طرح اتهام عدم پایبندی ایران به مصونیت بازرسان آژانس گفت: در یادداشت ارسالی گفتهایم بر اساس ماده ۲۱ بخش ۶ موافقتنامه پادمانی، اصل مصونیت دارای یک محدودیتهایی است و به عنوان مثال مسائل شخصی و غیر ماموریتی را شامل نمیشود. همچنین ماده ۲۳ بخش ۸ همین موافقنامه نیز میگوید این مصونیت فقط برای انجام ماموریت است بنابراین نباید آن را مطلق و نامحدود دانست.
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تصریح کرد: اگر چه ما به مصونیت احترام گذاشتیم اما اقداماتی که انجام شد بر اساس این مواد موافقتنامه است، چرا که در این موافقتنامه از یک طرف به مصونیت اشاره شده است و از طرف دیگر حقوق کشورها و وظایف آژانس را میگوید. نمیشود فقط از کشورهای عضو توقع رعایت مفاد موافقتنامه را داشت و از مامور و آژانس توقعی نداشت.سخنگوی سازمان انرژی اتمی در بخش دیگری از این نشست گفت: ما در گام چهارم، از بند ۴۴ عبور کردیم. در فردو مواد هستهای وجود نداشت و قرار بود بر اساس برجام مواد هستهای در فردو نباشد اما چند روز قبل 2 تن UF6 به فردو منتقل شد که این 2 تن از پسماندهای موجود در نطنز بود که خود دارای پیام است.وی خاطرنشان کرد: فردو 2 بال دارد که در یک بال آن ماشینها جمعآوری شدند که در صورت استقرار ماشینهای جدید از سانتریفیوژهای نسل جدید استفاده میکنیم. به گفته کمالوندی 2 آبشار از ۱۰۴۴ ماشینی که ۱۴۴ تایی هستند قرار نیست گازدهی شوند، اینها مختص ایزوتوپهای پایدار هستند که در آن از تکنولوژی پیشرفته غیرسانتریفیوژی استفاده میشود. خوشبختانه در جداسازی مواد سبک از جایگاه خوبی در جهان برخورداریم.