کد خبر: 212435تاریخ: 1398/8/19 00:00
مردم 105 هزار میلیارد تومان به دولت یارانه دادند
مطابق قانون هدفمندی یارانهها و در صورتی که هدف اصلی قانون را که از متن آن برمیآید در نظر بگیریم، با فرض درآمد 98 هزار و 834 میلیارد تومانی سالهای 97 و 98 از محل هدفمندسازی یارانهها، حداقل باید 49 هزار و 417 میلیارد تومان آن به مردم اختصاص مییافت، در حالی که دادههای بررسی شده تنها در سال 97 و در چارچوب قانون بودجه 98 نشان میدهد بخش عمده درآمد حاصل شده از هدفمندی یارانهها در چارچوب قانون هدفمندسازی یارانهها مصرف نشده است. بر اساس آنچه در جدول گزارش مرکز پژوهشها دیده میشود، 54 هزار و 800 میلیارد تومان سهم شرکتهای دولتی از کل درآمد 98 هزار و 834 ملیارد تومانی مابه التفاوت فروش حاملهای انرژی در سال 97 بوده است. با این حساب در سال 97 بالغ بر 5/55 درصد از کل درآمد هدفمندی یارانهها به این بخشها اختصاص یافته است و 44 هزار میلیارد تومان آن در قالب یارانه نقدی، افزایش حداقل مستمری مددجویان تحت حمایت کمیته امداد و سازمان بهزیستی، کاهش سهم هزینههای مستقیم سلامت و یارانه نان و خرید گندم، به عنوان یارانه پرداختی به مردم تخصیص یافته است. بنابراین در سال 97 ترکیب توزیع منابع حاصل از هدفمندی یارانهها به این شکل بوده است: 5/55 درصد برای شهرداریها، شرکتهای دولتی و دولت و 5/44 درصد از آن مردم (به صورت مستقیم و غیرمستقیم). این ترکیب کاملا مغایر با قانون هدفمندی یارانههاست. از سویی در چارچوب بودجه 98 مالیات و عوارض فروش حاملهای انرژی حذف میشود و 5/44 درصد از کل درآمدهای حاصل از اصلاح قیمتها به حساب شرکتهای پالایش و پخش فرآوردههای نفتی، توانیر، آبفا و شرکت ملی گاز ایران واریز میشود. درآمد باقیمانده از هدفمندی یارانهها 53 هزار و 864 میلیارد تومان است که باید بین مردم، بخش تولید و دولت تقسیم شود که در این قالب دولت از سهم خود معمولا صرفنظر میکند. در صورتی که یارانه پرداختی به مردم در سال 98 هم معادل سال 97 در نظر گرفته شود، کل یارانه نقدی پرداختی به خانوارها بالغ بر 41 هزار و100 میلیارد تومان است و در کنار آن 8400 میلیارد تومان برای کاهش فقر مطلق به افراد تحت پوشش کمیته امداد، 4900 میلیارد تومان برای طرح تحول سلامت و 300 میلیارد تومان برای بیمه در نظر گرفته شده است. اگر کل مشمولان دریافت یارانه را 75 میلیون نفر در نظر بگیریم، به هر فرد 52 هزار و 692 تومان باید به صورت نقدی پرداخت شود در حالی که امسال هیچ تغییری در یارانه 45500 تومانی پرداختی به وجود نیامده است. در واقع با وجود اینکه برای پرداخت یارانه نقدی به مردم 41100 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است، دولت با پرداخت 45 هزار و500 تومان در طول سال 98 در مجموع 35 هزار و 490 میلیارد تومان پرداخت میکند. با فرض همه مولفههای موجود، دولت 5610 میلیارد تومان از سهم امسال را پرداخت نمیکند. در واقع در چارچوب بودجههای سالانه دخل و تصرفات گستردهای در نحوه اجرای قانون رخ داده است. در سالهای ابتدایی سهم خانوار به 80 درصد از کل درآمد رسید و در سالهای بعد سهم خانوار از یارانهها به کمتر از 50 درصد رسیده است. اگر آنچه را توسط دولت اجرا میشود برای سال 98 در نظر بگیریم، سهم نقدی و غیرنقدی خانوار از درآمد یارانهها معادل 8/48 درصد است. به عبارت دیگر در سالهای 97 و 98 کل درآمد هدفمندی یارانهها (با فرض عدم تغییر قیمتها تا پایان سال 98) 197 هزار و 668 میلیارد تومان است که یارانه نقدی و غیرنقدی پرداختی به مردم از این محل 92 هزار و 254 میلیارد تومان یعنی 6/46 درصد خواهد بود. با این حساب از کل هزینهای که مردم بابت افزایش قیمت حاملهای انرژی در سالهای 97 و 98 پرداخته و میپردازند، تنها 6/46 درصد آن به عنوان یارانه نقدی و غیرنقدی به آنها بازمیگردد.