به همین بهانه سراغ جلال چراغپور، مربی سابق تیمملی فوتبال کشورمان رفتیم تا نظر او را در این باره جویا شویم. چراغپور که نگاه غالبا متفاوتی نسبت به سایر کارشناسان دارد، این بار بدون ملاحظه حرفهایش را زد. او اخطار داد اگر ویلموتس میخواهد رستگار شود چارهای ندارد جز معماری جدید برای فوتبال ایران. به عقیده او این مربی بلژیکی میخواهد میراثخوار کیروش باشد اما بهزعم چراغپور دیگر با فرمول کیروش نمیشود موفق شد که اگر شدنی بود در جام ملتهای گذشته قهرمان میشدیم. البته چراغپور حرف مهمی هم درباره تغییر نسل زد؛ تیمی که هنوز با مسعود شجاعی پیش میرود بعید است شهامت چنین کاری را داشته باشد اما به گفته کارشناس فوتبال ایران اگر ویلموتس تن به چنین تغییراتی ندهد، حضورش در ایران چندان طولانی نخواهد بود.
برای اینکه بخواهیم به این سؤال پاسخ دهیم باید بازگردیم به دوران سرمربیگری کیروش در جام ملتهای امارات که ما تا رسیدن به تیم درجه یک آسیایی مثل ژاپن نتایج خوبی مقابل تیمهای ضعیف گرفتیم اما تا به ژاپنی که صاحب سبک است رسیدیم، متوجه شدیم فوتبال ما با تیمهای بزرگ آسیایی چه تفاوتهایی دارد.
بعد از این بازی و رفتن کیروش، مربی جدیدی به نام ویلموتس را انتخاب کردیم و یک تیم تقریبا مسن را تحویل او دادیم. به نظر من ویلموتس اشتباه استراتژیک کرد. من حتی در یک جلسه خصوصی به دستیار او گفتم ویلموتس باید معمار جدید فوتبال ما شود. یعنی بازیکنانی را که ۱۰ سال با یک سبک بازی میکردند دیگر نمیتوان به آنها گفت سبکتان را تغییر بدهید. تیم جدید، بازیکنان جدید میخواهد. ویلموتس در بازی با بحرین در استفاده از چند بازیکن اشتباه کرد اما درس نگرفت و در بازی با عراق نیز از بازیکنی مثل مسعود شجاعی استفاده کرد و حساسترین و حیاتیترین نقطه زمین را (مرکز زمین) به او سپرد. به نظر میآید ویلموتس قصدش این بود از سیستم 1-3-2-4 بهره ببرد اما این سیستم برای شجاعی که نه سنش اجازه میدهد پشت مهاجم دونده باشد و نه بهعنوان بازیکن سایه، موفق به من تو من با بازیکن حریف میشود و در تیم باشگاهیاش هم نیمکتنشین است، نمیتواند مناسب باشد. همین باعث شد این بازیکن به عقب رانده شود و کنار ۲ هافبک دفاعی ما قرار بگیرد و سیستم ما به 3-3-4 تغییر یابد. این یعنی عملا ما ۳ بازیکن هجومیمان (محبی، طارمی و آزمون) را در خط حمله تنها گذاشتیم و توان ارسال توپ برای آنها را نداشتیم. جالب اینکه ویلموتس و کادر فنیاش متوجه این تغییر سیستم نشدند. دلیل دیگر باختمان این بود که تیم عراق را دستکم گرفته بودیم. ۲ بازیکن عراق به نامهای همام طارق و بشار رسن سابقه بازی در ایران را دارند و خیلی خوب میدانند بازیکنان ایرانی چه نوع بازیای را ارائه میدهند. آنها خوب توانستند بازیکنان ما را اداره کنند و حتی دیدیم گل اول را هم زود به ثمر رساندند و بعد از آن عراق بر تیم ما مسلط و کنترل بازی از دست ما خارج شد. مشخص بود که دیگر نمیتوانیم صحنه خطرناکی بهوجود بیاوریم.
* به نظر شما بهتر نبود جای شجاعی، بازیکن جوان و دوندهتری به تیمملی دعوت شود؟
اگر شجاعی ۲ پاس نفوذی میداد و آزمون یکی از این۲ پاس را گل میکرد، ویلموتس میتوانست بگوید من با این بازیکن با این سن و سال توانستم بازی را درآورم. شجاعی نتوانست در پست خودش خوب بازی کند. درست است تمام کاسه و کوزهها سر شجاعی شکسته میشود، البته نمیتوان جلوی انتقادها را هم گرفت اما به هر حال این همه آدم روی نیمکت برای چه نشستهاند؟ باید بازی شجاعی را میدیدند که سیستم تغییر کرده و راهگشا نیست.
* میگفتند با ویلموتس سبک بازی تیمملی هجومی خواهد شد اما چیزی حداقل در 2 بازی اخیر ندیدیم.
بازیکنی مثل بیرانوند میگفت دیگر ما حملهای بازی میکنیم. بازی با کامبوج ضعیفی که ۱۴ گل زدیم، هجومی بازی کردیم اما در برابر عراق و بحرین چه؟ باید ۸ بازیکن قدیمی و مسن از تیمملی خداحافظی کنند. با این بازیکنان تیم هجومی نخواهیم داشت. ویلموتس تا الان ثابت کرده معمار فوتبال ایران نیست. اگر تست و امتحان است، او موفق نشده است. اینکه بگوییم باید صبر کنیم مثل این میماند که یک فردی تست کنکور ۵۰ درصد درست بزند و بگوییم باید پزشکی قبول شود.
* اینکه ویلموتس پیش از بازی ایران - عراق به بهانه نگرفتن حقوقش، تیم را دیر دور هم جمع کرد نمیتواند دلیل باخت در این بازی باشد؟ به هر حال همه میدانستیم بازی حساسی با تیمی که چند سال است قادر به بردنش نیستیم، داریم.
منصفانهاش این است که بگوییم آیا مسؤول پرداخت حقوق ویلموتس تاریخ پرداختها را نمیداند؟ نمیدانند مشکلات بانکی کشور ما چطور است؟ این آقایان باید جوری تنظیم میکردند که به دایره قرمز بازی با عراق نرسیده، پول او را پرداخت کنند. در دیر جمع شدن تیمملی و باخت ایران به این دلیل، مسؤولان فدراسیون را بیشتر مقصر میدانم تا سرمربی تیمملی. ویلموتس یک مربی اروپایی است، نمیتوانیم حقوقش را با تأخیر بدهیم یا بگوییم حالا بعد پرداخت میکنیم.
* به نظر شما با این شرایط، تیمملی ما به جامجهانی صعود میکند؟
ما ۶ امتیاز داریم و چند اما و اگر وجود دارد. اگر روز سهشنبه عراق نتواند بحرین را شکست دهد، در آن صورت اگر ما هر ۴ دیدار بعدی را پیروز شویم با ۱۸ امتیاز میتوانیم به عنوان صدرنشین صعود کنیم. اگر یکی از این ۴ بازی را مساوی کنیم، احتمالا با ۱۶ امتیاز و با تفاضل گل بهتر به عنوان تیم دوم صعود میکنیم. اگر عراق در بازی برگشت مقابل بحرین پیروز شود، در ادامه این تیم مقابل هنگ کنگ و کامبوج هم برنده شود، با ۱۹ امتیاز به عنوان صدرنشین صعود میکند و عملاً ما اول نخواهیم شد. از طرفی نسبت به تیمهای دوم گروههای دیگر از نظر امتیازگیری پایینتر هستیم و چون ۴ تیم دوم گروهها میتوانند برای صعود رقابت کنند، کار ما تقریباً تمام میشود.
* این روزها قیاس تیم کیروش و تیم ویلموتس است. خیلیها میگویند ابهتی که کیروش برای تیم ما ساخت را ویلموتس دارد از بین میبرد.
کیروش تنها مربی تاریخ جهان بود که 8 سال مربی تیمملی کشور دیگری بود. فوتبال ما تا قبل از این مربی نقشه و برنامهای برای بازی نداشت. کیروش مدتها نشست فکر کرد که برای فوتبال ایران چه بازیکنانی باید دعوت شوند.
او به این نتیجه رسید که فوتبال ایران باید تجمعی بازی کند تا مقابل حریفان، دفاعش متزلزل نشود، یعنی با تعداد زیاد دفاع کنیم و با تعداد کم در حمله شرکت کنیم. مثل آخرین گلی که قوچاننژاد به کره زد و ما به جامجهانی صعود کردیم. کیروش بر اساس ژنتیک فوتبال ایران بازیکن دعوت کرد و تیم را ساخت اما به هرحال بعد چند سال تیمهای آسیایی هم تیم کیروش را شناختند و در واقع تیغ او به مرور کند شد و این شد که ما با کیروش ۳ گل از ژاپن دریافت کردیم و از جام ملتها حذف شدیم. اما اشتباه بزرگ ویلموتس این است که با باقیمانده تیم کیروش بازی میکند که به دام افتاد. اگر او میخواهد از این دام رهایی پیدا کند، بهتر است تفکر و استراتژیاش را تغییر دهد. او هنوز از تیمهای آسیایی شناختی ندارد و هنوز هم غولهای آسیایی مثل ژاپن و استرالیا را ندیده است و در بازی با این تیمها کارش سختتر هم میشود. به نظر میآید ویلموتس، مربی چندان باهوشی نیست.