احسان سالمی: «گرامافون» از آن عاشقانه‌هاست که اگر محیط دانشگاه و فضای دانشجویی را درک نکرده باشید، احتمالا نمی‌توانید ارتباط چندانی با آن برقرار کنید و البته اگر تجربه حضور در دانشگاه بویژه محیط خوابگاه را داشته باشید، حتما یا تجربه‌ای مشابه روایت این کتاب داشته‌اید یا اینکه حداقل شاهد روایتی شبیه آنچه در کتاب آمده، بوده‌اید. اصلا به همین خاطر هم هست که «گرامافون» برای آنهایی که زمانی دانشجو بوده‌اند، اثری باورپذیرتر است؛ قصه عشق پسری شهرستانی به دختری تهرانی و تلاش او برای به دست آوردن دل دختر جوان و خانواده‌‌اش و البته همراه کردن خانواده خود برای همراهی در این مسیر. «گرامافون» به تعداد شخصیت‌هایش راوی دارد و اتفاقا همین ویژگی بر جذابیت کتاب اضافه کرده است؛ هر بار یکی از کاراکترها از منظر خود راوی بخشی از داستان می‌شود و قصه اصلی کتاب را پیش می‌برد و در عمل روایت خطی قصه را از حالت تخت و کلاسیک بسیاری از داستان‌های بلند ایرانی خارج می‌کند. مرادخانی در این اثر که اولین داستان بلند او است، سعی کرده در دل روایت یک عاشقانه دانشجویی، نگاهی هم به برخی معضلات موجود در مسیر ازدواج‌های دانشجویی بیندازد؛ از مسأله اختلاف طبقاتی و مسائل ناشی از آن تا مشکلات اقتصادی موجود در جامعه و موانعی که بر اثر آن در مسیر ازدواج جوانان قرار می‌گیرد. او با پیوند زدن یک سر قصه اثرش به شهر یزد و حال و هوای سنتی آن از یک‌سو و گره زدن بخش دیگر قصه به تهران به‌عنوان نماد تام و تمام شهرهای مدرن در ایران، به شکلی از تقابل سنت و مدرنیته در جامعه امروز و سبک زندگی برآمده از هر کدام این تفکرها می‌گوید.«گرامافون» البته با وجود روایت روان و خوشخوان بودنش ایراداتی نیز دارد که شاید یکی از اصلی‌ترین آنها را باید در تاکید اغراق‌آمیز نویسنده بر دلبستگی شخصیت اصلی قصه به معشوقه‌اش دانست؛ التماس‌های او به دختر جوان در بعضی موارد به قدری شدت می‌گیرد که به نوعی در ذوق مخاطب می‌زند. به این مورد باید نبود کاراکتر منفی جدی و موثر در مسیر قصه اصلی کتاب را هم اضافه کنید؛ کاراکتری که حضور فعالش می‌توانست بر تعلیق‌های قصه و در نتیجه جذابیت آن بیفزاید. با این همه آنچه با قطعیت می‌توان گفت این است که «گرامافون» به‌عنوان نخستین اثر داستانی یک نویسنده جوان، اثری قابل قبول و خواندنی است که تجربه مطالعه آن برای دانشجویان لذتی مضاعف دارد.