گروه سیاسی: سید عباس عراقچی که چند روز پیش برجام را عامل تحریم‌های جدید برای ایران معرفی کرده بود، این بار و به سیاق چند سال اخیر، توافق هسته‌ای را تجربه‌ای موفق و نسخه‌ای کارآمد برای سایر مناقشات بین‌المللی خواند(!) به گزارش «وطن‌امروز»، در فاصله 2 روز تا برگزاری نشست جدید کمیسیون مشترک برجام در وین، اقدامات و اظهارنظرات دیپلمات‌های کشورهای 1+4 افزایش یافته است. این جلسه که نخستین نشست کمیسیون مشترک برجام بعد از اجرای گام چهارم کاهش تعهدات هسته‌ای ایران است، قرار است روز جمعه 15 آذرماه برگزار شود. در همین راستا و با شدت گرفتن فعالیت‌های دستگاه دیپلماسی، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه که در دومین مقصد سفرش پس از چین به ژاپن رفته است، گفت: برجام یک توافق سیاسی برد- برد بود که از طریق یک توافق سازنده بین‌المللی به دست آمد. وی شامگاه دوشنبه در پنل اختصاصی «اقدامات قدرت‌های کلیدی در خاورمیانه و تاثیر آنها بر امنیت بین‌المللی» در توکیو افزود: برجام تنها یک توافق بین ایران و آمریکا نیست، بلکه یک توافق بین‌المللی است. معاون سیاسی وزارت امور خارجه اظهار داشت: معتقدیم برجام به‌عنوان یک تجربه بین‌المللی نسخه موفقی برای حل سایر مشکلات منطقه‌ای و جهانی است.

عراقچی افزود: برجام یک توافق منطبق با شورای امنیت است و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت این توافق بین‌المللی را تصویب کرده است و تصمیم آمریکا به‌عنوان یک عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل برای خروج از این توافق بین‌المللی، نقض مصوبه شورای امنیت است.

عراقچی با اشاره به اینکه هیچ کس نباید ایران را به خاطر کاهش تعهدات خود در برجام زیر سؤال ببرد، تصریح کرد: با وجود خروج آمریکا از برجام و عدم تامین منافع ایران با اجرای این توافق، ایران قبل از اینکه کاهش تعهدات خود را در برجام آغاز کند، بنا به اصرار سایر طرف‌ها مبنی بر اینکه ما خروج آمریکا را جبران می‌کنیم به مدت یک سال در برجام باقی ماند اما کشورهای اروپایی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند. وی تاکید کرد: «وضعیت فعلی ناشی از خروج یکجانبه آمریکا از برجام است و تنها راه‌حل آن رفع تحریم‌ها و بازگشت به دیپلماسی است».

اظهارات عراقچی و تکرار ادعای برد- برد در برجام در حالی است که او هفته گذشته و در مصاحبه با یک رسانه هلندی گفته بود: می‌خواهم به یکی از درس‌هایی که از برجام یاد گرفتیم اشاره کنم و آن این است که ظاهرا نتیجه پایبندی به این توافق، اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران است. عراقچی در ادامه افزود: درس دیگری که یاد گرفتیم این است که مقاومت بیشتر از همکاری ثمر می‌دهد.

از سوی دیگر حمایت دوباره عراقچی از برجام با توجه به خروج آمریکا از این توافق و همچنین بی‌تعهدی و تهدیدات مکرر تروئیکای اروپایی نیز تامل‌برانگیز است. بعد از خروج آمریکا از برجام 3‌کشور اروپایی نه‌‌تنها به تعهدات یازده‌گانه خود در قبال ایران عمل نکردند که اخیرا با طرح موضوع تهدید استفاده از مکانیسم ماشه در قبال ایران نشان دادند حضورشان در برجام صرفا روی کاغذ بوده و تنها تداوم حضور ایران در برجام و تعطیلی صنعت هسته‌ای آن را دنبال می‌کنند. در این میان بحث احتمال استفاده از «مکانیسم ماشه» از سوی برخی مقامات اروپایی مطرح شده است. «ژان ایو لودریان»، وزیر خارجه فرانسه اولین مقامی بود که چهارشنبه ششم آذر‌ماه ایران را به آغاز ساز‌‌و‌‌کار موسوم به مکانیسم ماشه تهدید کرد و گفت این کشور به‌طور جدی کلید زدن «مکانیسم ماشه» را که به از سر‌گیری تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران منجر خواهد شد، در دست بررسی دارد. پس از آن هم 3 کشور اروپایی عضو برجام (آلمان، فرانسه و انگلیس) روز شنبه نهم آذر‌ماه در بیانیه‌ای ضمن استقبال از پیوستن ۶ کشور اروپایی به «اینستکس»، تلویحا ایران را به استفاده از ساز‌و‌کار ماشه تهدید کردند. منظور از مکانیسم ماشه همان «ساز‌و‌کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در برجام است. این ۲ بند از آنجا که رجوع به آنها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد، به «مکانیسم ماشه» معروف شده‌ است. البته تهدید اروپایی‌ها به استفاده از مکانیسم ماشه در حالی است که موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه اخیرا در این باره گفت: منطق و هدف مکانیسم حل و فصل اختلافات پیش‌بینی شده در برجام در نظر گرفتن اقدامات جبرانی برای دو طرف است و اقدام جمهوری اسلامی ایران هم اجرای حق خود در ماده ۳۶ است و لذا برجام در شرایط کنونی اساسا به طرف‌های اروپایی اجازه نمی‌دهد در قبال اعمال حق مشروع جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اقدامات غیرقانونی و یکجانبه ایالات‌متحده و نقض اساسی تعهدات طرف‌های اروپایی، به این مکانیسم استناد ورزند.