حمید کُمار: حسن روحانی در حالی برای چندمین‌بار به دفاع از طرح سهمیه‌بندی  بنزین پرداخت که هنوز استدلال‌های او درباره حذف کارت سوخت از خاطر مردم پاک نشده است. روحانی در شرایطی از پیش‌بینی واردات بنزین در سال‌های آتی سخن گفته است که دولت وی هیچ اقدامی در زمینه اشاعه زیرساخت سوخت‌های جایگزین بنزین و ایجاد پالایشگاه انجام نداده است. به گزارش «وطن امروز»، حسن روحانی، رئیس‌جمهور دیروز به مناسبت روز جهانی معلولان با جمعی از افراد دارای معلولیت، نخبگان معلول و نمایندگان تشکل‌های فعال در حوزه معلولان دیدار کرد. وی در این دیدار اظهار داشت: «مهم‌ترین مسأله در این زمینه نگاه مردم و مسؤولان به این قشر از جامعه است». 

روحانی در بخش دیگری از سخنان خود به موضوع افزایش قیمت بنزین اشاره کرد و گفت: «همه تلاش ما این است که فشار را بر قشر آسیب‌پذیر کاهش دهیم». وی افزود: «علت اجرای طرح اصلاح قیمت بنزین این بود که با افزایش بی‌رویه مصرف، در شرایط تحریم نیازمند واردات بنزین نشویم».

رئیس‌جمهور با بیان اینکه با ادامه روند افزایش مصرف بنزین، در سال ۱۴۰۰ دوباره به وارد‌کننده بنزین تبدیل می‌شدیم، افزود: برای اینکه بتوانیم خودکفا باشیم و مصرف بنزین را کنترل کنیم، طرح سهمیه‌بندی و اصلاح قیمت بنزین اجرا شد و درآمد حاصل از این طرح که حدود ۳۱هزار میلیارد تومان است نیز به طور کامل در اختیار اقشار آسیب‌پذیر جامعه قرار می‌گیرد.

روحانی در حالی از اهداف دولت خود در اجرای طرح افزایش قیمت بنزین گفت که تا پیش از این و بویژه در بحبوحه حذف سهمیه‌بندی در سال 94، خلاف این سخنان را مطرح کرده بود. وی 23 خرداد 94 و چند روز پس از تک‌نرخی شدن بنزین در نشست خبری گفته بود: «ما بنزین را تک‌نرخی کردیم و عمدتا هم دلیلش فساد زیاد بود. بنزین دونرخی ایجاد فساد می‌کرد».

همین اقدام دولت منجر به رشد افسارگسیخته مصرف بنزین شد به طوری که آخرین آمارها از نزدیک شدن مصرف روزانه بنزین به عدد 100 میلیون لیتر حکایت می‌کرد. 4 سال تعلل دولت در مقابل این روند رو به رشد کار را به جایی رساند که اصلاح قیمت بنزین در اوج گرانی‌ها رخ دهد. آخرین گزارش‌های مرکز آمار نشان می‌دهد تورم 12 ماهه منتهی به آبان، معادل 1/41 درصد است. علاوه بر این، عدم اطلاع‌رسانی عامدانه دولت هم عامل دیگری برای اعتراض مردم به این اقدام بود.

پیش از این حسن روحانی درباره تعلل دولت در اصلاح قیمت بنزین دلایل مختلفی را مطرح کرده بود. «آشوب‌های دی‌ماه 96» تا «تحریم اردیبهشت 97» از جمله دلایل تعلل دولت در اصلاح تدریجی قیمت بنزین و در نهایت اجرای ناگهانی و بدهنگام آن طبق اعلام روحانی بود.

دولت اما در نهایت طرحی را که به خاطر «تشکیل صف‌های طولانی در پمپ بنزین‌ها» اجرا نکرد، در ساعت 24 روز پنجشنبه 23 آبان و در اوج گرانی‌ها اجرا کرد؛ اقدامی که با اعتراض گسترده مردم روبه‌رو شد و در نهایت با خسارت هزاران میلیارد تومانی به اموال عمومی و مردم همراه شد.

 

* بن‌بست طرح بنزین دولت

از دیگر نقاط ضعف اقدام اخیر دولت در افزایش قیمت بنزین که یکی از وجوه تمایز آن با طرح هدفمندی سال 89 هم بود، فراهم نکردن زیرساخت‌های CNG به عنوان جایگزین پاک بنزین بود. گزارش‌ها و مصاحبه‌های رسمی حکایت از افزایش شدید قیمت لوازم و تجهیزات دوگانه‌سوز کردن خودروها به علت رشد شدید تقاضای مردم دارد. در واقع به نظر می‌رسد طرح دولت صرفا افزایش قیمت بنزین بوده و هیچ تدبیری برای تسهیل زندگی مردم پس از این اقدام اندیشیده نشده و عملا مردم را در بن‌بست قرار داده است. از جمله این تدابیر، توسعه زیرساخت‌های CNG در کشور می‌توانست باشد که آمارها حکایت از بی‌عملی دولت در این حوزه دارد. طبق آخرین گزارش شرکت پخش فرآورده‌های نفتی، تعداد جایگاه‌های CNG از سال 92 تا 97 کلا 297 مورد معادل 14 درصد افزایش یافته است. این در حالی است که از سال 84 تا 92 تعداد جایگاه‌های سوخت از 138 جایگاه در کل کشور در سال 84 با رشدی 16 برابری به 2181 جایگاه در سال 92 رسید.

پیش از این و در همین رابطه محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران درباره عدم تجهیز ناوگان حمل و نقل عمومی تهران گفت: در 10 سال گذشته ۷۰۰۰ اتوبوس در خدمت شهرداری تهران بوده است که بعد از یک دهه نه‌تنها این تعداد افزایش نیافته که حالا به ۶۰۰۰ اتوبوس رسیده است. وی همچنین با انتقاد از بی‌توجهی دولت نسبت به توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی گفت: متاسفانه طی دهه اخیر با وجود مصوبات مثبت شورای اقتصاد و هیات وزیران درباره افزایش حمل و نقل عمومی اما به دلیل گره‌های بروکراتیک و عدم هماهنگی دستگاه‌های مسؤول، همچون وزارتخانه‌های نفت و کشور، بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی و... این مصوبات بر زمین مانده و حتی یک دستگاه اتوبوس هم طی 6 سال گذشته از سوی دولت تحویل شرکت واحد نشده است. علاوه بر محسن هاشمی، علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران هم در این باره گفت: در ۱۰ سال گذشته حوزه حمل و نقل عمومی ۴۰ هزار میلیارد تومان مطالبه دارد اما هیچ مبلغی پرداخت نشده است و اکنون نیز در طرح مصوب افزایش قیمت بنزین هیچ مبلغی برای توسعه حمل‌و‌نقل عمومی نیز در نظر گرفته نشده است. وی همچنین با اشاره به جلسه‌ای که رئیس شورای شهر تهران و جمالی‌نژاد معاون وزارت کشور با جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور برگزار کرده‌اند، اضافه کرد: در این جلسه این گلایه‌مندی مطرح شد و آنها اعلام کردند این موضوع به ترتیبی که انتظار می‌رفته، پیش نرفته است. همچنین مصوبه شورای اقتصاد که 2 سال پیش به تصویب رسیده همچنان معطل مانده و عملیاتی نشده است؛ اگر چه در این باره جلساتی هم در سازمان برنامه و بودجه برگزار شده است.