سعید ناصری: عصر شنبه شانزدهم آذرماه، تماشاخانه مهر حوزه هنری، میزبان جمعی از علاقه‌مندان شعر، ادبیات و فرهنگ بود که برای آیین رونمایی از کتاب در جست‌وجوی مهتاب (زندگی و نویسندگی حمید حسام) به قلم حسین قرایی گردهم آمده بودند. حسین قرایی روایت صادقانه و بدون سانسور حمید حسام، نویسنده موفق و نام‌آشنای دفاع‌مقدس از کودکی تا امروزش را در قاب «در جست‌وجوی مهتاب» تصویر کرده است.

 

* حمید حسام هنوز همان دیده‌بان زمان جنگ است

وهب همدانی، فرزند شهید حسین همدانی نخستین سخنران این آیین بود. همدانی با ذکر خاطراتی از همکاری نزدیک خانواده با حمید حسام برای نوشتن کتاب خاطرات مادر، به چالش‌هایی اشاره کرد که به باور وی ناشی از دغدغه کارشناسی و کاربلدی حمید حسام در کارش بود. مواردی که در ابتدا با آن مخالف بودند ولی در نهایت و با پافشاری حمید حسام، کار را به وی سپردند و الان از نتیجه‌اش بشدت راضی‌اند. به اعتقاد وی، حمید حسام هنوز همان دیده‌بان زمان جنگ است که با ظرافت، دردانه‌هایی را به ما و نسل‌های بعد می‌شناساند. درباره حسام صحبت کردن، صحبت کردن از همه شهداست. چون حسام از جنس خود آنهاست و آنها را برای ما روایت می‌کند.

سخنران بعدی این آیین، مصطفی محدثی‌خراسانی، شاعر معاصر بود. به باور خراسانی، اگر این کتاب نبود، آن آرامش همیشگی حسام هیچ زمان نشان داده نمی‌شد که بدانیم در پشت آن آرامش، چنین وجود پرشور و بی‌قراری وجود دارد. این نویسنده و محقق نامی در ادامه به نکته‌ای از کتاب اشاره کرد که در آن از نگاه مرحوم قیصر امین‌پور در موضوع مخالفتش با راه‌اندازی رشته ادبیات پایداری در دانشگاه دفاع می‌شود؛ موضوعی که به نظر خراسانی، باعث شد عده‌ای که دریافت‌های عمیق و دقیقی از شخصیت قیصر امین‌پور نداشتند، وی را متهم به تغییر نگاه نسبت به انقلاب اسلامی کنند اما کسی مثل حسام متوجه می‌شود که مخالفت قیصر در آن مقطع از جنس دلسوزی برای دفاع‌مقدس و ادبیات پایداری است.

 

* ای کاش کسی درباره زندگی آقای حسام هم می‌نوشت

در ادامه نوبت به یوسف قوجق رسید. این نویسنده موفق ترکمن، کار حسین قرایی در معرفی حمید حسام را نوعی بازنمایی روش و شیوه افکار کسانی دانست که در آثارشان دست به اسطوره‌سازی می‌زنند. به باور قوجق کار قرایی یک پله از پله‌های تاریخ شفاهی است که برای معرفی درست انقلاب به آن نیاز داریم. همچنین گلعلی بابایی، رزمنده و نویسنده دفاع‌مقدس با اشاره به خستگی‌ناپذیری حسین قرایی در کارهای فرهنگی و جاماندن دوستان از وی، کارهای تاریخ شفاهی را کار زمین‌مانده‌ای دانست که جز با همت کسی مثل قرایی انجام نمی‌گرفت. بابایی در ادامه سخنانش، با یادآوری نقلی از مقام معظم رهبری که فرموده بودند ‌ای کاش کسی درباره زندگی آقای حسام هم می‌نوشت، گفت: قرایی در این کتاب به زندگینامه حسام از دیدگاه ادبی و هنری و نیز وجه نویسندگی ایشان پرداخته است و در ضمن آن، راهکارهای خوبی هم برای استفاده نویسندگان جوان فراهم آمده است.

 

* حمید حسام هنرمند عصر انقلاب اسلامی است

در ادامه نشست، نوبت به خود قرایی رسید. قرایی با بیان این مطلب که افتخار می‌کنیم در عصری زندگی می‌کنیم که عصر خمینی بزرگ لقب گرفته است، گفت: در صحبت‌های حضرت آقا حکمت موج می‌زند. خود ایشان در صحبت‌های‌شان خیلی‌ها را مطرح می‌کنند و ضریب می‌دهند. یکی از این شاه‌ماهی‌های مطرح شده توسط آقا، حمید حسام است. حمید حسام هنرمند عصر انقلاب اسلامی است. سخن ایشان این گرا را به من داد که حالا که ایشان آمده و چندسال وقت می‌گذارد و درباره شهدا می‌نویسد، شما هم بیا و 2 ماه وقت بگذار و درباره ایشان بنویس. قرایی در ادامه با اشاره به کم‌کاری در عدم معرفی داشته‌های فرهنگی‌مان گفت: چون ما هیچ وقت نیامدیم این چهره‌های ارزشمند را سردست بگیریم و معرفی کنیم، از آن طرف جریان روشنفکری جرأت پیدا می‌کند و اینها را بی‌سواد معرفی می‌کند. ما باید از جنبه‌های مختلف اینها را سردست بگیریم و معرفی کنیم. یکی درباره‌شان کتاب بنویسد. دیگری در تلویزیون کار کند و... 

 

* نوشتن زندگینامه شهدا از رمان به مراتب سخت‌تر است

سخنران پایانی نشست، حمید حسام بود. حسام سخنانش را با ذکر وقایعی که منجر به افتادنش در این مسیر شد آغاز کرد و گفت: من با تشویق شهید حسین همدانی اولین کتابم را نوشتم. در ادامه نیز با مهاجرت به تهران، این کار را به صورت جدی‌تر پیگیری کردم. وی با اشاره به سختی نوشتن در ژانر زندگینامه داستانی شهدا، آن را به سختی کار یک بندباز تشبیه کرد و گفت: این کار به مراتب از نوشتن رمان سخت‌تر است، چون باید به گونه‌ای نوشته شود که برای فریم فریم موضوعاتش ادله‌های مستند تاریخی وجود داشته باشد. از آن طرف نیز نباید هاضمه خواننده را با خشکی یک داده و فکت تاریخی آزار دهد و مانع ادامه دادن آن شود.