خالد آ بیدون* (شبکه الجزیره)

علاءالدین و تحقیر همیشگی جهان عرب و اسلام توسط غربی‌ها

بازی یک عرب (مینا مسعود) در نقش قهرمان فیلم علاء‌الدین نمی‌تواند نژادپرستی ملموس این فیلم علیه اعراب را جبران کند... محتوای فیلم درباره خاورمیانه و جهان اسلام است... به بازی گرفتن این همه بازیگر عرب در علاءالدین لابد برای ایجاد این تصور است که عقربه یک سرزمین عربی یا دست کم نماینده جهان عرب است با همان نسبت‌های مزورانه‌ای که به آن می‌دهند؛ یک منطقه بربر که در آن اگر از قیافه‌ات خوش‌شان نیاید، گوشت را می‌برند. 

بنیاد علاء‌الدین بر بازنمایی سینمایی استشراقی (اورینتالیسم) گذاشته شده که بازیگران در آن کاریکاتوری از شرق را به نمایش می‌گذارند. این کارتون استشراقی محصولی به قدمت یک قرن از دانشگاهی‌ها، هنرمندان، رسانه‌ها و فیلمسازان (غربی) است که این شرق کذایی را جایی دقیقا بر خلاف هر چیز مدرن، لیبرال و غربی جلوه می‌دهند. خلاصه عقربه به کارتونی‌ترین شکل ممکن همان شرق است. اینکه بازیگری مصری در نقش علاء‌الدین ظاهر شود، چندان اهمیتی ندارد. او و بازیگر سبزه نقش شاهزاده یاسمین همان‌طور قرار است چهره قراردادی تروریستی اعراب و مسلمانان را در سینمای غرب نمایندگی کنند که جعفر. او که (در همه نسخه‌های علاءالدین) سردسته اشرار بوده و هست، همیشه تهدیدگر و ضرر زننده است و کلیشه‌ای مزورانه از  یک عرب عصبانی و بدجنس را نشان می‌دهد. استعاره جعفر از کاراکتر او فراتر رفته و فرهنگ بدوی و پدرسالارانه عقربه را با جوهره مردسالاری خشن تعریف می‌کند.

 

حقوقدان و نویسنده کتاب «اسلام‌ستیزی آمریکا»*