گروه بین‌الملل: اعلام نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان و اعتراض رقیب اصلی رئیس‌جمهوری این کشور به نتیجه انتخابات، فضای سیاسی این کشور را بار دیگر متشنج کرد. 

به گزارش «وطن امروز»، صبح دیروز کمیسیون انتخابات افغانستان اعلام کرد محمد اشرف‌غنی، رئیس‌جمهور کنونی توانسته با اکتساب 64/50 درصد آرا در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور پیروز شود و به این ترتیب برگزاری دور دوم انتخابات هم منتفی شده است.

نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان که ششم مهر امسال برگزار شد، بعد از 3 ماه اعلام شد. بر اساس گفته کمیسیون انتخابات افغانستان، محمد اشرف‌غنی با کسب بیش از ۹۲۳ هزار رای و عبدالله عبدالله نیز با کسب بیش از ۷۲۰ هزار رای (52/39 درصد) به ترتیب مقام‌های اول و دوم را در انتخابات ریاست‌جمهوری افغانستان به دست آوردند.

تیم انتخاباتی اشرف‌غنی با انتشار اعلامیه‌ای از اعلام این نتایج استقبال کرد. در این اعلامیه آمده است: «مردم افغانستان یک بار دیگر به غنی اعتماد کرده و مسؤولیت زعامت ملی را به او سپرده‌اند». در همین حال عبدالله ‌عبدالله، رهبر گروه انتخاباتی «ثبات و همگرایی» در افغانستان،نتایج اعلام شده انتخابات را نپذیرفت و اعلام کرد بدون تفکیک آرای معتبر و مخدوش، نتایج اعلام شده مشروعیت ندارد.

***

خطر تجزیه افغانستان بر اثر دخالت بیگانگان

پیرمحمد ملازهی*: بر اساس اطلاعیه کمیسیون انتخابات افغانستان  که روز گذشته منتشر شد، محمد اشرف‌غنی با 923 هزار رای توانست رئیس‌جمهور کشور 32 میلیون نفری افغانستان شود. در این انتخابات که حدود 3 ماه قبل برگزار شده بود عبدالله‌عبدالله، رئیس اجرایی افغانستان 720 هزار رای کسب کرد و دوم شد. مطابق آمار حدود 2 میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در این انتخابات مشارکت داشتند و بعد از بررسی، کمیسیون انتخابات حدود یک میلیون رای را باطل اعلام کرد و به این ترتیب سطح «آرای معتبر» در انتخابات ۱۳۹۸ ریاست‌جمهوری یک میلیون و ۸۴۳ هزار رای اعلام شد. این در حالی است که واجدان شرایط رای دادن حدود 10 میلیون نفر بودند. یکی از مهم‌ترین دلایلی که باید درباره عدم اقبال عمومی به انتخابات در افغانستان مدنظر قرار داد این است که مردم افغانستان نسبت به سازوکار انتخابات در این کشور ناامید هستند. در دور قبل بعد از اینکه اشرف‌غنی با حمایت آمریکا به شکل واضحی قانون را دور زد و با نفوذ آمریکا فرمول دولت ملی برای مشارکت عبدالله‌عبدالله و اشرف‌غنی در افغانستان پایه‌گذاری شد، مردم دریافتند که آرای آنها اثر چندانی ندارد. البته نباید اینطور برداشت کرد که عبدالله‌عبدالله هم به لحاظ شخصیت سیاسی صددرصد مستقل و مخالف آمریکا نیست اما در برابر محمد اشرف‌غنی که تابعیت آمریکایی دارد و به‌طور کامل مجری دستورات آمریکایی‌هاست، بخشی از جامعه افغانستان که مخالف دخالت‌های آمریکا در کشورشان هستند، او را گزینه مطلوبی قلمداد می‌کنند. نکته بعدی اینکه فشارهای طالبان برای عدم مشارکت مردم بی‌اثر نبوده اما مشارکت 10 درصدی را نمی‌توان صرفا تحت فشارهای طالبان برای عدم مشارکت توجیه کرد. برای تحلیل و آشنایی با صحنه سیاسی افغانستان باید به این مسأله توجه کرد که نگاه طایفه‌ای در فرآیند ساختار سیاسی افغانستان بسیار اثر‌گذار است. اشرف‌غنی از قوم پشتون است و این قومیت از 300 سال قبل جز در مقطع کوتاه 2 ساله که برهان‌الدین ربانی و احمدشاه‌مسعود بر مسند امور بودند، همواره زمام امور در افغانستان را برعهده داشتند. از این جهت دور از انتظار نیست که رئیس‌جمهور همیشه از این قومیت انتخاب شود.  اما مهم‌ترین موضوع پس از اعلام رسمی نتایج این است که آیا عبدالله‌عبدالله نتیجه انتخابات را  پذیرفته یا اینکه اعلام این نتیجه بدون مصالحه و هماهنگی با او انجام شده است که در این صورت امکان بروز درگیری‌های نظامی طایفه‌ای در افغانستان دور از ذهن نیست. مطابق آخرین بیانیه عبدالله درباره نتیجه این انتخابات، او گفته است این نتیجه را نمی‌پذیرد. عبدالله‌عبدالله معتقد است نتیجه انتخابات بدون ابطال 300 هزار رای تقلبی اعلام شده است و این یعنی باید انتظار اتفاقات جدی‌تری را در این کشور داشت. در این بین رقابت‌ قدرت‌های فرامنطقه‌ای در محیط سیاسی افغانستان درگیری‌های نظامی را به سطوح بالاتری خواهد کشاند.  واقعیت این است که افغانستان در برهه زمانی فعلی یکی از مهم‌ترین سرزمین‌ها از نظر ژئوپلیتیکی در دنیاست. رشد روز افزون اقتصاد چین که این کشور را تا 4 دهه آینده به ابر‌قدرت جهان مبدل خواهد کرد سبب شده آمریکا علاوه بر شرق آسیا و اقیانوسیه نفوذ خود در آسیای مرکزی را نیز با جدیت بیشتری دنبال کند. آمریکا به دنبال این است با کنترل فضای سیاسی افغانستان حضور نظامی خود را در محیط امنیتی روسیه، چین و مرز با ایران تداوم دهد و از طرف دیگر روس‌ها که خطر حضور داعش در افغانستان را درک کرده‌اند، از وجود یک منطقه حائل بین مرزهای کشورهای مشترک‌المنافع و افغانستان حمایت می‌کنند. ضمن اینکه مذاکرات طالبان با آمریکا و احتمال حضور آنها در قدرت راه را برای فشار بیشتر به تاجیک‌ها و ازبک‌ها در شمال این کشور هموارتر خواهد کرد، چرا که طالبان طی سالیان متمادی جنگ‌های خونینی با شمال افغانستان داشته‌اند و طبیعتا در زمان دستیابی به قدرت سیاسی در نقش یک مجموعه بی‌طرف نسبت به قومیت‌های ساکن در شمال نقش‌آفرینی نخواهند کرد.  بر این اساس باید گفت افغانستان در شرایط حساس و پیچیده‌ای قرار دارد و در صورتی که راهکار مشخص و عملیاتی مثل حرکت در جهت اصلاح قانون اساسی یا تقسیم قدرت صورت نگیرد، خطر تجزیه این کشور را تهدید می‌کند. 

 

کارشناس مسائل افغانستان*