گروه اقتصادی: چند دقیقه از انتشار خبر شهادت سپهبد قاسم سلیمانی نگذشته بود که شاخص‌های اقتصادی شروع به حرکت نزولی کرد و نماگرهای بورس نه‌تنها در آمریکا، بلکه در سرتاسر دنیا شاهد ریزش بود. با وجود اینکه شهرت رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به تجارت است اما این اقدام ثابت کرد وی در این امر هم بی‌عرضه است. مطمئنا حجم ضرری که این کشور در پی این حادثه کرده است، خود می‌تواند یکی از دلایل توحش ترامپ و همفکرانش باشد که هیچ‌گاه قبل از یک اقدام، به تبعات آن فکر نمی‌کنند. به گزارش «وطن امروز»، جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت سوق‌الجیشی خود و میزان تامین سوخت‌های فسیلی جهان یکی از تاثیرگذارترین اقتصادهای جهان است که هرگونه تنش یا اتفاقی می‌تواند روی قیمت نفت، طلا و ارزش جهانی دلار تاثیر بگذارد. در کنار این موضوع اغلب سرمایه‌گذاران سرمایه‌های خود را از بورس خارج کرده و به سمت طلا و دیگر فلزات گرانبها برده‌اند. سی‌ان‌بی‌سی اخیرا در گزارشی از رشد شدید قیمت طلا پس از اقدام تروریستی آمریکا گزارش داده که به شرح زیر است: به دنبال ترور سپهبد حاج قاسم سلیمانی در حمله هوایی آمریکا، بازارهای مالی همچنان با واکنش‌هایی روبه‌رو هستند؛ به نحوی که با فرار سرمایه‌گذاران به سوی سرمایه‌های امن، قیمت جهانی طلا به بالاترین سطح ۶ ساله رسید. قیمت پیش‌خرید هر اونس طلای آمریکا،

77/1 درصد یا ۲۷ دلار جهش کرد و به 20/1555 دلار رسید که این بالاترین رکورد ۶ سال اخیر است. قیمت خرید نقدی هر اونس طلا، اسپات‌گلد، 45/1 درصد یا 55/22 دلار جهش کرد و به 40/1551 دلار رسید.

 رویترز هم نوشت: با تقویت ارزش ین ژاپن و اوراق قرضه پس از ترور فرمانده ارشد نظامی ایران در حمله هوایی در عراق که تنش‌ها میان آمریکا و ایران را شدت داد، قیمت نفت در بازارهای جهانی نزدیک به 3 دلار افزایش یافت. تاجران پس از شهادت قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران که فردی پرنفوذ در ایران بود و هشدار رهبر ایران به انتقام، ترسیدند. بیشترین نوسانات در بازارهای نفتی بود به طوری که نفت برنت 5/4 درصد افزایش یافت و تا 20/69 دلار در هر بشکه رسید که بالاترین سطح از زمانی که تاسیسات نفتی عربستان در ماه سپتامبر مورد حمله قرار گرفت، به شمار می‌رود. در همین باره مارکت واچ نوشت: بورس آمریکا هفته اول سال نوی میلادی را قرمزپوش به پایان رساند. دلیل اصلی این مسأله عملیات ارتش این کشور در به شهادت رساندن سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی بود که در پی آن ایران اعلام کرده انتقام سختی خواهد گرفت. ترس از انتقام ایران و انتشار اخبار ضعیف از فعالیت صنعتی در آمریکا باعث شد تنها شاخص داو جونز 234 واحد بریزد. آمارهای منتشر شده حاکی از آن است که فعالیت صنعتی در آمریکا به کمترین میزان در 10‌سال گذشته رسیده است. بر همین اساس در کنار ریزش داوجونز، دیگر بورس‌های آمریکایی نیز نتوانستند خود را از معرکه کنار کشند  و 3 شاخص اصلی بورس آمریکا قرمز بسته شدند. شاخص S&P500  معادل 71/0 درصد ریزش داشت و شاخص نزدک کامپوزیت نیز 8/0 درصد کاهش ارزش را تجربه کرد. بر اساس آمار داو جونز مارکت، در معاملات شب گذشته 3 شاخص اصلی بورس آمریکا بدترین عملکرد روزانه را طی 4 هفته گذشته به ثبت رساندند. انتظار می‌رود نگرانی از انتقام شدید ایران، سهامداران بورس آمریکا و احتمالا دیگر بورس‌ها بین‌المللی را طی روزها و شاید هفته‌های آینده در نگرانی و اضطراب نگه دارد. استیو چیاوارون، مدیر پورفوی مؤسسه فدریتد اینوستورز معتقد است واکنش اولیه بازار با افزایش قیمت نفت و افزایش ریسک سهام‌ها خواهد بود اما چیزی که هنوز مشخص نیست زمانبندی و شدت پاسخ ایران به این اقدام است.

 

* احتمال تأثیر ترور سردار سلیمانی بر توافق تجاری چین و آمریکا

طبق آنچه اسپوتنیک نوشته است غیر از تغییر در شاخص‌ها این اتفاق می‌تواند در روابط اقتصادی کشورها هم تاثیرگذار باشد. توماس پاوکن، نظریه‌پرداز سیاسی و نویسنده کتاب «چین در برابر آمریکا: از جنگ تجاری تا توافق دوجانبه» معتقد است: چیزی که به اصول فاز نخست توافق تجاری بین چین و آمریکا سرعت بخشید، تعهد چین به خرید هر چه بیشتر محصولات کشاورزی از آمریکا بود که می‌تواند تا حدودی به بهبود زخم آمریکا ناشی از کسری تراز تجاری بالا با چین که به حدود سالانه 300 میلیارد دلار می‌رسد کمک کند. این نظریه‌پرداز معتقد است: ترور سردار سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط آمریکا در بغداد ممکن است بر توسعه روابط تجاری بین چین و آمریکا اثر منفی بگذارد. وی معتقد است: طی 2 هفته آینده مشخص خواهد شد آیا منطقه خاورمیانه وارد فاز جدیدی از تقابل بین آمریکا و ایران خواهد شد یا اینکه جامعه جهانی برای آرام کردن اوضاع پا در میانی خواهد کرد.

 

* فعالیت نفتی آمریکا در خاورمیانه

حسین قاسمی، کارشناس انرژی نیز در پاسخ به اینکه آیا آمریکا برای حضور در عراق انگیزه نفتی دارد و علت هزینه‌کرد آن در این کشور چیست، گفت: اول باید توجه داشته باشیم در آمریکا مبحثی وجود دارد و مورد مطالعه قرار می‌گیرد درباره اینکه هزینه نظامی هر گالن بنزین (سوخت) در آمریکا چقدر است. بیشتر مطالعات انجام شده پیرامون چنین محوری این است که برآوردی از هزینه‌های انجام شده این کشور در خاورمیانه داشته باشند. وی افزود: به تبع افزایش هزینه‌های نظامی آمریکا در خلیج‌فارس، هزینه تولید هر گالن بنزین در آمریکا بالا می‌رود. بررسی‌های انجام شده از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۸ میلادی نشان می‌دهد هر گالن بنزین در آمریکا بین ۳۵ سنت تا یک دلار هزینه‌های نظامی برای استفاده مصرف‌کنندگان نهایی این سوخت دارد. به گفته این کارشناس انرژی، در آمریکا سالانه ۱۴۰ تا ۱۵۰ میلیارد گالن بنزین مصرف می‌شود. برآوردها نشان می‌دهد در آمریکا سالانه رقمی حدود ۴۰ تا بالغ بر ۱۰۰ میلیارد دلار هزینه نظامی انجام می‌شود تا سوخت به دست مصرف‌کنندگان آمریکایی برسد. امسال و سال گذشته شاهد انقلاب «شیل» در آمریکا بودیم که توانست کمک خوبی به این کشور در این زمینه کند. توجه داشته باشیم این هزینه‌های نظامی برای هر گالن سوختی که به دست یک آمریکایی می‌رسد در دوران جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی چندین برابر می‌شود.

 قاسمی با اشاره به حمله آمریکا به عراق در مارس ۲۰۰۳ میلادی به مهر توضیح داد: طی گزارشات موجود سالانه حدود ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه جنگ با عراق در نظر گرفته شد که این رقم، بودجه تصویب شده برای وزارت دفاع آمریکا بوده است که اگر به این رقم هزینه‌های درمان و سایر افزایش هزینه‌ها را اضافه کنیم به رقم بالغ بر ۳ تریلیون دلار می‌رسیم. وی اظهار داشت: اگر دلیل حمله آمریکا به عراق را صرفاً منافع نفتی بدانیم، در حالی که تولید نفت عراق نزدیک به ۵ میلیون بشکه در روز است و البته بخشی نیز صرف مصرف داخلی خود عراق می‌شود، نگاهی ساده‌انگارانه به موضوع داشته‌ایم.