گروه سیاسی: کمیسر سیاست خارجی اتحادیه اروپایی امروز وارد تهران می‌شود. این اولین سفر جوزف بورل پس از تصدی این پست، به ایران است. به گزارش «وطن امروز»، اتحادیه اروپایی با اعلام سفر جوزف بورل به تهران تصریح کرد که او در دیدار با مقامات ایرانی درباره تحولات منطقه، روابط دوجانبه و همچنین حفظ برجام رایزنی خواهد کرد. در اطلاعیه اتحادیه اروپایی اشاره شده است که سفر بورل 2 روزه خواهد بود و طی این سفر با رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و وزیر امور خارجه ایران دیدار می‌کند. در این اطلاعیه همچنین آمده است: سفر بورل فرصتی را برای گفت‌وگو درباره تحولات اخیر در منطقه فراهم می‌کند. مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی از سوی وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه موظف شده است برای کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حل‌های سیاسی برای بحران کنونی با بازیگران منطقه‌ای وارد گفت‌وگو شود. در ادامه این بیانیه آمده است: این سفر، علاوه ‌بر این فرصتی است برای ارسال پیام تعهد جدی اتحادیه اروپایی بر حفظ برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و رایزنی درباره روابط دوجانبه و همکاری‌ها میان ایران و اتحادیه اروپایی. سفر بورل به تهران در حالی انجام می‌شود که 3 کشور اروپایی 24 دی با انتشار بیانیه‌ای به صورت رسمی از آغاز فرآیند حل‌وفصل اختلافات موسوم به مکانیسم ماشه خبر دادند و همین موضوع منجر به تشدید تنش‌های دیپلماتیک میان ایران و اروپا شد. مکانیسم ماشه از آن جهت به سازوکار حل‌و‌فصل اختلافات هسته‌ای اطلاق شده است که کشورهای غربی از این مکانیسم در عمل برای تهدید ایران استفاده کرده و می‌کنند؛ تهدید به اینکه اگر ایران در واکنش به عدم اجرای تعهدات طرف غربی از تعهدات خود سر باز بزند، روند حل‌و‌فصل اختلافات را آغاز می‌کنند و به صورت خودکار و طی 60 روز تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازمی‌گردد. به بیان دیگر، آغاز روند اجرای حل‌و‌فصل اختلافات را می‌توان به‌مثابه چکاندن ماشه‌ای در نظر گرفت که منجر می‌شود به اینکه به صورت خودکار در مدت کوتاهی و پس از چند مرحله، گلوله از تفنگ شلیک شود. 

رسانه‌های آمریکایی درباره علت اقدام اروپا در به کار انداختن مکانیسم ماشه گزارش داده بودند که واشنگتن کشورهای اروپایی را در صورت انجام نشدن مذاکرات مجدد درباره توافق هسته‌ای با ایران به اعمال تعرفه‌های صادراتی بیشتر بویژه در ارتباط با صادرات خودرو به آمریکا تهدید کرده است. این موضوع از سوی مقامات آلمانی تایید شد.

مقامات ایرانی اما در واکنش به این اقدام اروپا اعلام کردند در صورتی که در نتیجه اقدام اروپا پرونده ایران به شورای امنیت برود و تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران بازگردد ایران احتمالا از NPT خارج می‌شود.  ظریف در این‌باره گفت: اظهارات اروپایی‌ها (درباره علت فعال کردن مکانیسم ماشه) هیچ وجه قانونی ندارد، لذا ما از بلاوجه بودن اقدام اروپایی‌ها استفاده می‌کنیم. اگر اروپایی‌ها اقدام دیگری انجام دهند بر اساس نامه رئیس‌جمهور، موضوع خروج ایران از NPT مطرح می‌شود. در صورتی که اروپایی‌ها به تعهدات خود بازگردند ایران هم کاهش تعهدات را متوقف می‌کند اما اگر آنها به رویه خود بر اساس بازی‌های سیاسی ادامه دهند- زیرا هیچ محمل قانونی ندارد- ما امکانات متعددی داریم. در نامه رئیس‌جمهور آمده اگر این موضوع به شورای امنیت ارجاع شود، خروج ایران ازNPT مطرح خواهد بود اما پیش از آن برنامه‌های دیگری را می‌توان در دستور کار قرار داد. علاوه بر این، نمایندگان مجلس نیز با تدوین طرحی خواستار آن شدند در صورتی که موضوع هسته‌ای ایران به شورای امنیت ارجاع شود علاوه بر خروج از NPT، نظارت‌های آژانس از برنامه هسته‌ای ایران تعلیق شود. 

در بخشی از متن این طرح که به امضای 19 نماینده مجلس رسیده و به هیات‌رئیسه مجلس تقدیم شده، آمده است: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است به منظور اقدام متقابل در برابر نقض تعهدات طرف‌های آمریکایی و اروپایی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)  در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، بلافاصله ضمن خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی)، اجرای تمام الزامات ذیل این پیمان را ملغی و انجام همه همکاری‌های نظارتی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قطع کند.

نکته قابل تامل طرح مجلس در واکنش به اقدام اروپا آن است که علاوه بر خروج از NPT بر لغو نظارت‌های آژانس نیز تاکید کرده است. لغو بازرسی‌های گسترده در نتیجه برجام اهرمی به مراتب کاراتر برای فشار به اروپا به حساب می‌آید.