گروه سیاسی: مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی گفته است که این اتحادیه برای جلوگیری از ارجاع موضوع توافق هسته‌ای به شورای امنیت سازمان ملل یا اعمال تحریم جدید علیه ایران تلاش می‌کند.

به گزارش ایسنا به نقل از رویترز، جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی که روز دوشنبه به تهران سفر و با مقامات ایرانی دیدار کرده بود، پس از پایان سفر خود در جمع خبرنگاران تصریح کرد: اتحادیه اروپایی به‌طور نامحدود مهلت حل‌وفصل اختلافات در رابطه با توافق هسته‌ای 2015 (برجام) را تمدید خواهد کرد تا از ارجاع این موضوع به شورای امنیت سازمان ملل یا اعمال تحریم جدید علیه ایران جلوگیری کند.

وی ادامه داد: ما اتفاق نظر داریم که مستقیما در یک محدوده زمانی دقیق حرکت نکنیم، چیزی که ما را ملزم به رفتن به شورای امنیت می‌کند. خواست ما این است، روندی را آغاز نکنیم که به پایان برجام می‌انجامد، بلکه می‌خواهیم این توافق را حفظ کنیم.

مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی همچنین در اظهارات خود تصریح کرد با تروئیکای اروپا توافق کرده است که محدوده زمانی 15 روزه برای حل اختلافات را به‌طور متوالی به تعویق بیندازند، هرچند حصول پیشرفت در این زمینه منوط به ادامه حضور آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران برای راستی‌آزمایی و نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای این کشور است.

 

* مکانیسم ماشه، از عجایب حقوقی

3 کشور اروپایی 24 دی با انتشار بیانیه‌ای به صورت رسمی از آغاز روند فرآیند حل‌وفصل اختلافات موسوم به مکانیسم ماشه خبر دادند. مکانیسم ماشه از آن جهت به سازوکار حل‌و‌فصل اختلافات هسته‌ای اطلاق شده است که کشورهای غربی از این مکانیسم در عمل برای تهدید ایران استفاده می‌کرده و می‌کنند؛ تهدید به اینکه اگر ایران در واکنش به عدم اجرای تعهدات طرف غربی از تعهدات خود سر باز بزند، روند حل‌و‌فصل اختلافات را آغاز می‌کنند و اگر مهلت گفت‌وگوها برای حل‌و‌فصل اختلافات تمدید نشود، به صورت خودکار و طی 60 روز تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران برمی‌گردد. به بیان دیگر، آغاز روند اجرای حل‌و‌فصل اختلافات را می‌توان به ‌مثابه چکاندن ماشه‌ای در نظر گرفت که منجر می‌شود به اینکه به صورت خودکار در مدت کوتاهی و پس از چند مرحله، گلوله از تفنگ شلیک شود. 

تصمیم به آغاز به کار مکانیسم ماشه توسط کشورهای اروپایی آن هم به دلیل آنچه نقض توافق از سوی ایران خوانده شده در حالی است که اروپایی‌ها به‌واسطه 20 ماه وقت‌کشی در انجام تعهدات برجامی‌شان در موضع متهم و بدهکار قرار دارند، نه ایران. جمهوری اسلامی پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام در اردیبهشت سال 97 می‌توانست بر مبنای همین توافق از آن خارج شود، با این حال با توجه به وعده‌های یازده‌گانه اروپا، حضور خود در برجام را تداوم بخشید. تضمین فروش نفت و برقراری مبادلات بانکی و مالی از جمله وعده‌های اروپا به ایران در اردیبهشت و خرداد سال گذشته بود؛ وعده‌هایی که هیچ‌گاه محقق نشد.

 

* بورل: متأسفم

کشورهای اروپایی علاوه بر نادیده گرفتن بی‌عملی‌شان در اجرای تعهدات برجامی در قبال ایران، ژست حق به جانب گرفته و مدعی شدند که اقدام ایران در کاهش تعهداتش برخلاف برجام است. علاوه بر این، نمایندگان مجلس نیز با تدوین طرحی خواستار آن شدند در صورتی که موضوع هسته‌ای ایران به شورای امنیت ارجاع شود علاوه بر خروج از ان‌پی‌تی، نظارت‌های آژانس از برنامه هسته‌ای ایران تعلیق شود.  در بخشی از متن این طرح که به امضای 19 نماینده مجلس رسیده و به هیأت‌رئیسه مجلس تقدیم شده، آمده است: دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است به منظور اقدام متقابل در برابر نقض تعهدات طرف‌های آمریکایی و اروپایی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در صورت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل، بلافاصله ضمن خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی)، اجرای تمام الزامات ذیل این پیمان را ملغی و انجام همه همکاری‌های نظارتی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قطع کند. در چنین شرایطی هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی شامگاه دوشنبه به دیدار روحانی رفت. 

جوزپ بورل در این دیدار با اشاره به نقش تأثیرگذار ایران در مسائل منطقه‌ای و توسعه صلح، ثبات و امنیت در منطقه، اظهار داشت: توسعه همکاری‌ها با ایران در این راستا همواره برای اتحادیه اروپایی حائز اهمیت بوده است. 

هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی با بیان اینکه باید تلاش کنیم مشکلات در مسیر اجرای برجام رفع شود، گفت: از اینکه طرف‌های اروپایی نتوانستند به تعهدات خود در برجام عمل کنند،‌ متأسفم. بورل با اشاره به اینکه کشورهای اروپایی امروز به دنبال حفظ برجام و حل‌و‌فصل مسائل برای پا برجا نگه داشتن برجام هستند، افزود: به عنوان هماهنگ‌کننده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپایی، همه توان خود را برای ایجاد تعاملی قدرتمند در راستای حفظ برجام به کار خواهم بست. جوزپ بورل پیش‌تر نیز گفته بود که فعال‌سازی این مکانیسم به معنی ارجاع موضوع به شورای امنیت یا بازگشت تحریم‌ها علیه ایران نیست و تضمین می‌دهد که این کشورها تنها برای حل مسائل موجود پیرامون توافق هسته‌ای دست به این اقدام زده‌اند.