گروه اقتصادی: به‌رغم مصوبه شورای پول و اعتبار و اعلام بانک مرکزی مبنی بر به تعویق افتادن بازپرداخت وام‌های قرض‌الحسنه تا اردیبهشت‌ماه، بانک‌ها اقدام به دریافت اقساط وام‌ها از مشتریان‌شان می‌کنند.

به گزارش «وطن امروز»، چندی پیش بانک مرکزی برای حمایت از کسب‌وکارها و همچنین اشخاصی که در جریان شیوع ویروس کرونا کسب درآمد و اشتغال آنها آسیب دیده است، اعلام کرد بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، اقساط وام‌ها تحت شرایطی به مدت 3 ماه به تعویق می‌افتد. از جمله تصمیم‌های گرفته شده این بود که اقساط وام قرض‌الحسنه همه اشخاص بدون قید و شرط به مدت 3 ماه به تعویق بیفتد و بانک‌ها موظف به اجرای آن باشند. بر این اساس، همه اشخاص اعم از افراد با درآمد ثابت یا کسانی که درآمد ثابتی ندارند می‌توانند به مدت 3 ماه، یعنی از اسفند تا پایان اردیبهشت اقساط خود را پرداخت نکنند و به پایان دوره موکول شود. اما حالا بانک‌ها بدون توجه به این مصوبه، اقساط وام‌های قرض‌الحسنه را رأس سررسید از حساب مشتریان برداشت می‌کنند. پرس و جو از شعب از این حکایت دارد که ظاهرا ابلاغی در این رابطه به آنها نشده و تا این موضوع صورت نگیرد، اقساط را دریافت خواهند کرد. 

این در حالی است که مصوبه شورای پول و اعتبار برای به تعویق انداختن اقساط برای همه روزهای ماه اسفند بوده و اینگونه نیست که اگر قسطی مربوط به روزهای ابتدایی این ماه و قبل از مصوبه باشد را شامل نشود. 

مصوبه دیگر شورای پول و اعتبار صاحبان کسب‌و‌کارها بویژه کسب‌وکارهای کوچک را که به دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا متضرر و دچار مشکلات مالی شده بودند در بر می‌گیرد که مجموعه‌ای از اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. طبق بخشنامه‌ بانک مرکزی ۱۰ گروه کسب‌وکاری که شامل تعویق در بازپرداخت تسهیلات می‌شوند عبارتند از «مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده»، «مراکز مربوط به گردشگری»، «حمل‌ونقل عمومی مسافر درون‌شهری و برون‌شهری اعم از هوایی، جاده‌ای، ریلی و دریایی»، «دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری»، «تولید و توزیع پوشاک»، «تولید و توزیع کیف و کفش»، «مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه»، «مراکز و مجتمع‌های ورزشی و تفریحی»، «مراکز و مجتمع‌های فرهنگی و آموزشی» و همچنین «مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی». 

بانک مرکزی تاکید کرده بود که تمام واحدهای بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی موظف به اجرای سریع این مصوبه هستند و باید بر اجرای آن نظارت دقیق شود. از این رو انتظار می‌رود مجموعه نظارتی بانک مرکزی بر بانک‌ها موضوع دریافت اقساط وام‌ها بویژه وام قرض‌الحسنه را حل‌وفصل کند. 

از طرفی دیروز رئیس‌کل بانک مرکزی با بیان اینکه هر فردی که از اول اسفند تا آخر اردیبهشت چک برگشتی داشته باشد، از دریافت خدمات بانکی محروم نمی‌شود، گفت: از زمان برگشت چک، تا ۳ ماه به فرد خدمات ارائه می‌شود. عبدالناصر همتی در حاشیه جلسه ستاد هماهنگی‌های اقتصادی، گفت: سیستم بانکی در شرایط کنونی، بیشترین نقش را در کمک به اقتصاد کشور دارد که بر این اساس، در جلسه امروز (دیروز یکشنبه) ستاد هماهنگی اقتصادی دولت، بحث‌های مختلفی مطرح شد که بر مبنای آن، آن دسته از فعالان اقتصادی که چک بانکی آنها برگشت بخورد، از دریافت خدمات بانکی محروم نخواهند شد. رئیس‌کل بانک مرکزی در توضیح این تصمیم افزود: بر اساس قانون، هر فردی که چک بانکی وی برگشت بخورد، از خدمات بانکی محروم می‌شود ولی امروز از رئیس‌جمهور درخواست کردیم این مهلت داده شود تا کسانی که در فاصله اول اسفند تا آخر اردیبهشت ۹۹ چک برگشتی دارند، بتوانند از خدمات بانکی بهره گیرند؛ البته رابطه حقوقی‌ای که بین صادرکننده چک و ذی‌نفع وجود دارد، سر جای خود باقی خواهد ماند اما شرط محرومیت از خدمات بانکی را حذف خواهیم کرد تا زمانی که چک یک فرد برگشت خورد، تا 3 ماه  بتواند از خدمات بانکی استفاده کند و سایر محرومیت‌های قانونی شامل حال وی نخواهد شد. وی تصریح کرد: همچنین بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، ۱۰ رسته کسب‌وکار تعیین شده بود که از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده‌اند، بنابراین این افراد می‌تواند 3 قسط اسفند ۹۸ و فروردین و اردیبهشت ۹۹ را پرداخت نکنند؛ ضمن اینکه افرادی که کسب‌وکار آنها مشمول این 10 گروه بوده، آسیب دیده و نتوانسته‌اند درآمد کسب کرده و تسهیلات خود را پرداخت کنند، تا 3 ماه می‌توانند به بانک‌ها مراجعه نکنند. بر این اساس، بانک‌ها بعد از 3 ماه پرونده آنها را بررسی می‌کنند و کمک لازم را به آنها خواهند داشت.

حال بیم آن می‌رود این مصوبه هم سرنوشتی مشابه مصوبه‌های قبلی شورای پول و اعتبار داشته باشد و با بی‌توجهی بانک‌ها روبه‌رو شود. انتظار می‌رود بانک مرکزی هر چه زودتر به این مساله رسیدگی کند و در این اوضاع متلاطم اقتصادی به کمک کسب‌وکارهای کوچک و مردم بیاید.

 

* کرونا با کسب‌وکارها چه کرد؟

شیوع ویروس کرونا علاوه بر تهدیدهایی که برای سلامت مردم دارد، کسب‌وکارهای مختلف را نیز تحت تأثیر قرار داده است. برخی از این کسب‌وکارها به‌صورت روزانه مراجعانی داشتند و برخی دیگر در زمان‌های خاصی مانند عید نوروز و اعیاد دیگر، مورد توجه قرار می‌گرفتند. این روزها از چلوکبابی‌ها گرفته تا تالارها، همه تحت تأثیر این ویروس هستند. توصیه این روزهای پزشکان به مردم این است که تا می‌توانند از خانه‌های خود خارج نشوند و از حضور در مراکز پرازدحام پرهیز کنند. هر جا انسانی حضور داشته باشد، ممکن است ویروس کرونا هم وجود داشته باشد. ویروسی که همزمان با شروع سال نو چینی از شهر ووهان چین شروع به گسترش کرد، حالا خودش را به ایران رسانده و نوروز امسال در ایران، متفاوت از سال‌های قبل خواهد بود. مردمی که هر سال این روزها در تب و تاب خرید سال نو بودند، در خانه مانده‌اند و بسیاری از کسب‌وکارهایی که روزانه مشتری‌های زیادی داشتند یا رونق اصلی کارشان در یک ماه پایانی سال و شب عید بوده، دچار تغییر و تحولاتی شده‌اند.

 

* تالارهای خلوت

ماه‌های رجب و شعبان به‌دلیل اعیاد مذهبی، متقاضیان بیشتری برای برگزاری جشن ازدواج دارند. همزمانی این مناسبت‌ها با نوروز می‌توانست رونق بیشتری را به تالارهای پذیرایی بیاورد اما میهمان ناخوانده این روزهای کشور یعنی ویروس کرونا روی برگزاری جشن‌ها و میهمانی‌ها تأثیرگذار بوده است. توصیه‌های پزشکان مبنی بر حذف رفت‌وآمدهای غیرضروری برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس باعث شده برخی افراد و خانواده‌ها درباره برگزاری جشن‌ها و میهمانی‌های خود تجدیدنظر کنند. خسرو ابراهیمی‌نیا، رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی و تجهیز مجالس تهران درباره وضعیت این روزهای تالارها به ایرناپلاس گفت: انتخاب پرسنل تالارها و رستوران‌های همکار، پیش از این نیز تحت نظر وزارت بهداشت و بازرسان اتحادیه انجام می‌شد. پس از نظر مسائل بهداشتی، نگرانی وجود ندارد و برای برگزاری مراسم، آمادگی داریم. با این حال، اگر افراد مایل به لغو برگزاری مراسم خود باشند، هزینه رزرو آنها عودت داده می‌شود. همچنین تالارها این آمادگی را دارند که در صورت درخواست تغییر تاریخ، با مشتریان همکاری‌های لازم را داشته باشند.

 

* فروش چلوکبابی‌ها به کمتر از یک‌چهارم رسید

در روزهایی که مردم ترجیح می‌دهند از خانه خارج نشوند، صرف وعده‌های غذایی بیرون از خانه نیز کاهش پیدا کرده، تا جایی که به گفته رئیس اتحادیه چلوکباب و چلوخورش، فروش اعضای این اتحادیه به کمتر از یک چهارم رسیده است و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، پرداخت حقوق اسفند پرسنل با چالش مواجه خواهد شد.

 

* صنعت خدمات گردشگری آنلاین؛ از افت فروش تا تعدیل نیرو

بیشترین تأثیر ویروس کرونا بر استارتاپ‌های ایرانی در صنعت فروش آنلاین خدمات گردشگری اتفاق افتاده است. استارتاپ‌های فلایتیو و علی‌بابا که بیشترین سهم از فروش بلیت‌های هوایی را دارند، به ترتیب ‍۷۵ و ۸۰درصد کاهش در میزان کل فروش را تجربه کردند. این اتفاق به تعدیل نیرو در 2 استارتاپ علی‌بابا و الی‌گشت منجر شد (تعدیل ۱۸۲ کارمند علی‌بابا و ۸۰ کارمند الی گشت). در حوزه اجاره اقامتگاه‌‌های گردشگری نیز استارتاپ شب از کاهش ۷۰ درصد رزرو اقامتگاه‌‌های گردشگری خبر داده است.

 

* افزایش میزان خرید آنلاین

توصیه پزشکان به ماندن در خانه موجب شده استارتاپ‌های خرید آنلاین کالا بتوانند رشد خوبی داشته باشند. استارتاپ‌های باسلام و اسنپ‌مارکت به ترتیب ۱۵ و ۵۰ درصد در فروش و تقاضا رشد داشته‌اند که می‌تواند نتیجه تمایل مردم به خرید آنلاین و عدم خروج از خانه باشد. فروشگاه اینترنتی ایسام هم هیچ تغییری در فروش نداشته است. در حوزه تخفیف و خرید گروهی، 2 مجموعه تخفیفان و نت‌برگ ۸۰ درصد کاهش فروش داشته‌اند.

 

* کاهش فروش بلیت رویدادهای فرهنگی و هنری

با توجه به لغو شدن تمام رویدادها، میزان فروش استارتاپ ایوند ۷۵ درصد کاهش داشته و ۹۰ درصد فروش حال حاضر این استارتاپ از رویداد‌های آنلاین است. همچنین استارتاپ تیکت نیز که در حوزه فروش بلیت تئاتر، کنسرت و سینما فعالیت دارد با افت ۱۰۰ درصد خرید بلیت روبه‌رو شده و تمام فروش خود را از دست داده است.

 

* تأثیر ویروس کرونا بر سامانه‌های حمل‌ونقل آنلاین

سامانه‌های حمل‌ونقل آنلاین نیز از ویروس کرونا درامان نمانده و کاهش رفت‌وآمد و ثبت سفارش در این صنعت اتفاق افتاده است. اسنپ بزرگ‌ترین بازیگر در این حوزه، خبر از کاهش تعداد سفر داده و درصد کاهش آن را 2 رقمی اعلام کرده است. استارتاپ تی‌نکست که در حوزه پست درون‌شهری فعالیت دارد، ۷۳ درصد افت در ارسال تعداد بسته‌های پستی داشته است. اما برخلاف تی‌نکست، الوپیک افزایش ۵ درصد در تعداد بسته‌های پستی را تجربه کرده که می‌تواند ناشی از افزایش تقاضای فصلی باشد.

 

* رشد تماشای آنلاین فیلم و سریال

خانه‌نشینی مردم باعث شده تا میزان تماشای آنلاین فیلم و سریال افزایش یابد. میزان بارگذاری و تماشای ویدئو در آپارات به ترتیب با ۴۰ و ۲۵ درصد رشد همراه بوده است. همچنین با رایگان شدن تماشای آنلاین انیمیشن در فیلیمو، میزان تماشای محتوای انیمیشنی ۷۴ درصد و دیگر محتوای بصری ۳۵ درصد رشد کرده است.

 

* رشد خیره‌کننده برگزاری رویداد و کلاس آنلاین

2 استارتاپ ایسمینار و لحظه‌نگار که بستر برگزاری رویداد و کلاس آنلاین هستند، رشد خوبی را کسب کرده‌اند. ایسمینار در مدت کوتاه شیوع کرونا، آمار خیره‌کننده افزایش ۴۰۰‌درصد فروش روزانه را ثبت و تنها در یک هفته ۶ هزار کاربر جدید را جذب کرده است. استارتاپ لحظه‌نگار هم از افزایش ۵۰ درصد برگزاری رویداد و کلاس آنلاین خبر داده است.

 

* کاهش تبلیغات آنلاین

با ایجاد بحران در کسب‌وکارها و افت درآمد، کاهش تبلیغات نیز دور از انتظار نیست. در حوزه تبلیغات آنلاین 2‌مجموعه تپسل و ادرو ۵۰درصد افت در ثبت سفارش تبلیغات را تجربه کرده‌اند. همچنین، مجموعه ادرو با کاهش ۷۰درصد در کل فروش مواجه شده است. طبق آمار این مجموعه، شیوع کرونا موجب کاهش ۹۰درصد تبلیغات کلیکی و ۵۰درصد همکاری در فروش شده است.