گروه اقتصادی: یکی از اقدامات مثبت بانک مرکزی برای کمک به کسب‌وکارها و مشاغلی که بر اثر شرایط کرونایی آسیب‌دیده بودند، به تعویق انداختن ۳ ماهه بازپرداخت وام‌ها بود. اجرا شدن این مصوبه با فراز و نشیب‌ها و ابهاماتی همراه شد؛ برخی بانک‌ها برای تعویق انداختن همکاری نمی‌کردند و برخی هم خواستار این شدند تا وام‌هایی مانند وام مسکن شامل تعویق شود.

به گزارش «وطن امروز»، ۱۳ اسفندماه سال گذشته، بانک مرکزی برای حمایت از کسب‌وکارها و همچنین اشخاصی که در جریان شیوع ویروس کرونا، کسب درآمد و اشتغال آنها آسیب دیده است، اعلام کرد بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار، اقساط وام‌ها تحت شرایطی به مدت 3 ماه به تعویق می‌افتد. از جمله تصمیم‌های گرفته شده این بود که اقساط وام قرض‌الحسنه همه اشخاص بدون قید و شرط به مدت 3‌ماه به تعویق بیفتد و بانک‌ها موظف به اجرای آن باشند. بر این اساس، همه اشخاص اعم از افراد با درآمد ثابت یا کسانی که درآمد ثابتی ندارند، می‌توانند به مدت 3 ماه، یعنی از اسفند تا پایان اردیبهشت اقساط خود را پرداخت نکنند و به پایان این دوره موکول شود اما در حال حاضر بانک‌ها بدون توجه به این مصوبه، اقساط وام‌های قرض‌الحسنه را رأس سررسید از حساب مشتریان برداشت می‌کنند. پرس و جو از شعب از این حکایت دارد که ظاهرا ابلاغی در این رابطه به آنها نشده و تا این موضوع انجام نشود، اقساط را دریافت خواهند کرد.

 

* چه کسب‌وکارهایی وام‌های‌شان به تعویق افتاد؟

مصوبه دیگر شورای پول و اعتبار، صاحبان کسب‌و‌کارها بویژه کسب‌وکارهای کوچک را که به دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا متضرر و دچار مشکلات مالی شده بودند در بر می‌گیرد که مجموعه‌ای از اشخاص حقیقی و حقوقی هستند. طبق بخشنامه‌ بانک مرکزی، ۱۰ گروه کسب‌وکاری که شامل تعویق در بازپرداخت تسهیلات می‌شوند عبارتند از «مراکز تولید و توزیع غذاهای آماده»، «مراکز مربوط به گردشگری»، «حمل‌ونقل عمومی مسافر درون‌شهری و برون‌شهری اعم از هوایی، جاده‌ای، ریلی و دریایی»، «دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری»، «تولید و توزیع پوشاک»، «تولید و توزیع کیف و کفش»، «مراکز توزیع آجیل، خشکبار، قنادی، بستنی و آبمیوه»، «مراکز و مجتمع‌های ورزشی و تفریحی»، «مراکز و مجتمع‌های فرهنگی و آموزشی» و همچنین «مراکز تولید، توزیع و فروش صنایع دستی».

 

* هر وام قرض‌الحسنه اقساطش 3‌ماه عقب می‌افتد؟

۶ فروردین امسال بانک مرکزی در بخشنامه‌ای اعلام کرد تمام دریافت‌کنندگان وام قرض‌الحسنه فارغ از اینکه امکان پرداخت یا وصول اقساط از آنها وجود داشته باشد و نیز بدون در نظر گرفتن نوع کسب‌وکار و فعالیت دریافت‌‌کننده قرض‌الحسنه، مشمول استفاده از مزایای بخشنامه تعویق سه‌ماهه اقساط تسهیلات به دلیل شیوع ویروس کرونا هستند؛ از این رو بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی موظفند چنانچه مبالغ اقساط قرض‌الحسنه سررسید شده در بازه زمانی موضوع مصوبه مورد اشاره از حساب تسهیلات‌گیرندگان یا ضامنان آنها برداشت شده است را مسترد کنند». همان‌طور که مشخص است بانک مرکزی در این بخشنامه همه دریافت‌کنندگان وام‌های قرض‌الحسنه را مورد خطاب قرار داده است. بنابراین افرادی که دارای دریافت ثابت هستند از جمله کارمندان یا سایر کارکنانی که حقوق ثابت دریافت می‌کنند، مشمول این مصوبه خواهند شد. پرس و جوهای ما حاکی از آن است که قسط اسفندماه برخی افراد از حساب‌شان کسر شده است. برخی بانکی‌ها در توجیه برداشت از حساب اعلام کرده‌اند هنوز بخشنامه‌ای به آنها ابلاغ نشده یا این نوع وام شامل همه وام‌های قرض‌الحسنه تسهیلات نمی‌شود. برخی مسؤولان بانک مرکزی تاکید کرده‌اند که فقط وام‌های قرض‌الحسنه افراد مانند تسهیلات ازدواج و نیز تسهیلات دریافتی توسط صاحبان کسب‌وکارهایی که به دلیل شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا با آسیب مواجه شده‌اند و مصادیق آن به تصویب کمیته منتخب دولت رسیده است، مشمول این بخشنامه هستند و طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، سایر وام‌ها نظیر وام مسکن، وام خودرو و وام خرید کالا مشمول این مصوبه نبوده و روال طبیعی خود در بازپرداخت اقساط را خواهند داشت.

 

* رایزنی کمیسیون عمران برای تعویق اقساط وام مسکن

اسدالله عباسی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به ضرورت به تعویق افتادن پرداخت اقساط تمام تسهیلات بانکی، اظهار کرد: اگر چه براساس تصمیم بانک مرکزی، پرداخت اقساط تسهیلات صاحبان کسب‌وکارها و وام‌های قرض‌الحسنه به مدت 3ماه به تعویق افتاد اما این مصوبه باید شامل تمام وام‌های دریافتی اعم از قرض‌الحسنه، تسهیلات با نرخ بهره بالا و... شود. وی با بیان اینکه باید دریافت اقساط وام مسکن 3 ماه به تعویق بیفتد چراکه کرونا بر وضعیت اقتصادی خانواده‌ها اثرگذار بوده است، تاکید کرد: از آنجایی که شیوع کرونا دستمزد افراد روزمزد را بشدت کاهش داده، امکان پرداخت اقساط از سوی آنها وجود ندارد، بنابراین باید مهلت زمانی برای پرداخت تمام تسهیلات بانکی در نظر گرفته شود. وی بیان کرد: صاحبان کسب‌وکارها متحمل ضرر و زیان بسیار شده‌اند؛ به‌رغم اینکه فروش آنها با افت همراه بوده اما ناچار به پرداخت اجاره‌بها و حقوق کارگران خود نیز هستند. دولت باید با پیش‌بینی بسته حمایتی، از صاحبان کسب‌وکارها در زمینه بیمه، مالیات و...  حمایت کند. همچنین محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی از رایزنی این کمیسیون با بانک مسکن برای تعویق سه‌ماهه بازپرداخت اقساط وام مسکن خبر داد. وی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: در جلسات آتی کمیسیون عمران امیدواریم با بانک مسکن  به تعاملی برسیم تا بازپرداخت اقساط وام‌های مسکن با توجه به شیوع  ویروس کرونا و وضعیت بد اقتصادی مردم حداقل ۳ ماه به تعویق بیفتد.

 

* اقساط برداشتی به حساب‌ها بازمی‌گردد؟

رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد بانک‌ها باید این بخشنامه دولت و بانک مرکزی را اجرایی کرده و حق برداشت اقساط وام از حساب ضامنان و خود وام‌گیرندگان را ندارند. در این‌باره بانک مرکزی سامانه ثبت شکایات احتمالی مشتریان بانکی دارای تسهیلات قرض‌الحسنه را راه‌اندازی و اعلام کرده اگر از حساب کسانی که اقساط قرض‌الحسنه دارند یا از حساب ضامنان آنها در شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری، برداشتی بابت اقساط انجام شده، می‌توانند موضوع را در سامانه مربوط از طریق سایت بانک مرکزی پیگیری کنند. 

همتی نیز در این‌باره گفته است: «برخی بانک‌ها از حساب‌های مشتریان اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه را برداشت کرده‌اند که خوب نیست؛ اگر برداشت شده باشد بانک‌ها موظف به بازگشت اقساط هستند و این تخلف است، البته از بانک‌ها هم درخواست می‌شود که با مردم همکاری کنند و از مدیران عامل بانک‌ها خواهش می‌کنم به شعب تاکید کنند که با مردم همراهی کنند و اقساط تسهیلات قرض‌الحسنه و کسب‌وکارهای مشمول تعویق 3 ماهه را برداشت نکنند». فرهاد حنیفی، معاون نظارت بانک مرکزی درباره مدت زمان برگشت اقساط برداشت شده گفته است: «از زمان ثبت شکایت و اعتراض تا پیگیری‌های مورد نیاز و در نهایت بازگشت مبلغ قسط برداشت شده به حساب، یک هفته زمان می‌برد». 

طبق گفته او احتمالا دیده شده که مانده حساب بیشتر از مبلغ قسط است و بانک‌ها این تصور را داشتند که با توجه به مانده می‌توانند به برداشت اقساط اقدام کنند اما طبق مصوبه و ابلاغیه، برداشت باید با نظر موافق مردم باشد.

قرار بود بانک‌ها برای ثبت اطلاعات تسهیلات بدهکاران بانکی و ثبت درخواست مشتریان برای تعویق 3 ماهه اقساط تسهیلات در وب‌سایت‌های خود سامانه اینترنتی ایجاد کنند و مشتریان تا پایان اسفندماه ۱۳۹۸ فرصت داشتند با مراجعه به آن سامانه درخواست خود را ثبت کنند اما به‌دلیل اینکه بسیاری از بانک‌ها هنوز اقدام به ایجاد این سامانه در سایت خود نکرده‌اند، این مهلت تمدید شده است. پس از گذشت یک ماه از تصویب این بخشنامه، بسیاری از بانک‌ها اطلاع‌رسانی خاصی در این‌باره انجام نداده‌اند، برخی بانک‌ها نیز مانند قرض‌الحسنه رسالت، ایران زمین، انصار، پست‌بانک، پاسارگاد، آینده و گردشگری به ارائه سامانه اینترنتی در سایت پرداخته‌اند. از این طریق افراد می‌توانند درخواست خود را برای تعلیق اقساط 3 ماهه خود ثبت کنند.