با اوج گرفتن جریان مقاومت در منطقه تحقق آرمان آزادیخواهان جهان برای آزادسازی قدسشریف نزدیکتر شده است
کمیل نقیپور: فردا اولین روز قدسی است که شهید قاسم سلیمانی در آن حضور ندارد. روز قدس میراث امام خمینی(ره) نامیده میشود، چه آنکه ایشان برای اولینبار، در اولین ماه رمضان پس از پیروزی انقلاب، آخرین جمعه ماه رمضان را روز قدس نامیدند و از مسلمانان جهان خواستند در این روز به صورت ویژه مساله فلسطین را مدنظر قرار دهند. روز قدس اما این سالها یک نماد برجسته داشته است؛ شهید قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران. نگاهی تحلیلی به اقدامات و ابتکارات سردار سلیمانی در تقویت جبهه مقاومت به منظور مقابله با اسرائیل در ادامه این نوشته میآید.
* نگاه همهجانبه توأم با سعه صدر
نگاه به رویکرد فرمانده شهید سپاه قدس در سالهای اخیر، بیانگر آن است که گروههای مقاومت فارغ از بحث شیعی یا سنیگری مورد حمایت مادی و معنوی سپاه قدس بودهاند. البته این رویکرد را نمیتوان صرفاً سلیقه فرمانده شهید سپاه قدس دانست، بلکه اتخاذ چنین رویکردی مبتنی بر آموزههای انقلاب اسلامی است، به گونهای که در 2 اصل قانون اساسی به این موضوع اشاره شده است.
در اصل سوم بند ۱۶ قانون اساسی «تنظیم سیاست خارجی کشور بر اساس معیارهای اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمایت بیدریغ از مستضعفان جهان» مورد تاکید قرار گرفته است و همچنین در اصل ۱۵۴ آمده است: جمهوری اسلامی ایران... در عین خودداری کامل از هرگونه دخالت در امور داخلی ملتهای دیگر، از مبارزه حقطلبانه مستضعفان در برابر مستکبران در هر نقطه از جهان حمایت میکند».
حمایت از مستضعفان یکی از اصول اساسی انقلاب اسلامی به شمار میآید که بر مسائلی چون مذهب، نژاد و... سایه انداخته و در این موضوع، چنین مسائل فرعیای را به حاشیه برده است. بر همین مبناست که گروههایی چون حماس و جهاد اسلامی سنی، یا انصارالله یمن زیدی در کنار حزبالله لبنان شیعی مورد حمایت ایران قرار دارند.
هنر فرمانده شهید سپاه قدس آن بود که این نظریه را در عمل نیز ثابت کرد. سردار سلیمانی فرمانده همه گروههای مقاومت از گروههای افغانستانی و یمنی گرفته تا گروههای فلسطینی به حساب میآمد. به همین دلیل بود که رهبر معظم انقلاب در پیام تسلیت شهادت حاجقاسم سلیمانی فرمودند: شهید سلیمانی چهره بینالمللی مقاومت است و همه دلبستگان مقاومت خونخواه اویند. همه دوستان- و نیز همه دشمنان- بدانند خط جهاد مقاومت با انگیزه مضاعف ادامه خواهد یافت و پیروزی قطعی در انتظار مجاهدان این راه مبارک است.
* انسجامبخشی داخلی برای حمایت از مقاومت
یکی از ابتکارات سردار سلیمانی بهرهگیری از ارتباطات شخصی خود در داخل کشور برای توجیه برخی مقامات و ایجاد یک وحدت رویه میان شخصیتهای سیاسی در قبال مساله فلسطین بود. به بیان رهبر حکیم انقلاب شهید سلیمانی در ذیل جریانات سیاسی تعریف نمیشود اما در غیرتمندی نسبت به اصل انقلاب و انقلابیگری چهره الگو بوده است. یکی از موضوعات مورد حساسیت شهید سلیمانی مساله فلسطین بوده است. آیتالله رئیسی در گفتوگو با ویژهنامه «جهان مرد» درباره ابتکار شهید سلیمانی برای همراه کردن شخصیتهای سیاسی درباره مساله فلسطین خاطره جالب توجهی نقل کرده است: «وقتی سیدحسن نصرالله به ایران میآمد، حاجقاسم سلیمانی مرا خبر میکرد که دیداری با ایشان داشته باشیم و ساعتی با هم بنشینیم. شنیدم در یکی از این جلسهها حاجقاسم زمینه را ایجاد کرد که بعضی افراد با نگاه متفاوت هم حاضر شوند. سیدحسن نصرالله هم در این نشست مسائل مختلف منطقه را تبیین کرد. فراهم شدن زمینه این نشست در راستای ایجاد نگاه انقلابی در آن افراد بود. به نظر من نوعی کلاس درس گذاشته بود که در آن کلاس درس خودش به طور غیرمستقیم متحولکننده بود. بعدا حاج قاسم سلیمانی تعریف کرد به خاطر چه کسانی این کار را کردم و این نشست را برگزار کردم. به نظرم کار ایشان بسیار تاثیرگذار بود. نتیجهاش را در جلسات بعدی میدیدم که منطق بعضیها که جور دیگری حرف میزدند عوض شد. کاملاً معلوم بود ادبیاتشان متفاوت شد. ادبیاتی که بیشتر دنبال مذاکره بود تبدیل به این ادبیات میشد که راه امروز مقاومت است. حاجقاسم سلیمانی تبدیل نگاه مذاکره به مقاومت را نه با شعار، بلکه در عمل و با روشی مدبرانه انجام داد».
* حمایت لجستیک از گروههای مقاومت
یکی دیگر از اقدامات جمهوری اسلامی در قبال جریانهای مقاومت، حمایت مادی و تسلیحاتی از این گروهها بوده است. رهبر معظم انقلاب خود صراحتا بهمنماه سال 90 در این باره فرمودند: ما در قضایای ضدیت با اسرائیل دخالت کردیم؛ نتیجهاش هم پیروزی جنگ 33 روزه و پیروزی جنگ 22 روزه بود. بعد از این هم هر جا هر ملتی، هر گروهی با رژیم صهیونیستی مبارزه کند، مقابله کند، ما پشت سرش هستیم و کمکش میکنیم و هیچ ابایی هم از گفتن این حرف نداریم. این حقیقت و واقعیت است». یکی از اقدامات مهم سردار سلیمانی انتقال دانش و فناوریهای نظامی لازم برای مقابله با رژیم صهیونیستی از ایران به گروههای مقاومت فعال در لبنان و فلسطین و... بود. در نتیجه این دست حمایتها بود که هماکنون گروههای مقاومت از سطح یک گروه با اثرگذاری نظامی محدود به سطح گروه نظامی تعیینکننده تبدیل شدهاند. نتیجه چنین سیاستی را در جنگ 33 روزه و جنگهای رژیم صهیونیستی علیه نواز غزه میتوان مشاهده کرد. جنگهایی که رژیم اشغالگر بدون دستیابی به اهداف عملیاتی خود مجبور به عقبنشینی یا آتشبس شد. نکته دیگر برنامهریزی سپاه قدس با محوریت شهید سلیمانی برای مسلح کردن کرانه باختری بوده است. کرانه باختری که از آن به عنوان «پهلو»ی آسیبپذیر رژیم صهیونیستی یاد میشود، تهدید امنیتی اول برای رژیم صهیونیستی به حساب نمیآمد، چه آنکه گروههای مقاومتی چون حماس و جهاد اسلامی در نوار غزه مستقر هستند. کرانه باختری با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک خود نیز جایگاه حائز اهمیتی دارد. برنامهریزی برای تاسیس و مسلح کردن گروههای مقاومت کرانه باختری و طراحی عملیاتهای نظامی متناسب با محدودیتهای شدید امنیتی در این منطقه از جمله اقدامات سردار سلیمانی بود که با توجه به عمق و گستردگی اقدامات، طی ماهها و سالهای آتی نتایج بزرگتری را به دنبال خواهد داشت.
* انسجامبخشی به جبهه مقاومت و برطرف کردن اختلافات
یکی از ویژگیهای مدیریتی حاج قاسم سلیمانی به عنوان فرمانده سپاه قدس، حل اختلافات میان گروههای مقاومت بوده است. تحولات سوریه و جنگ در این کشور یکی از موضوعات مورد اختلاف میان ایران و حزبالله با گروههای مقاومتی چون حماس یا جریانهای ضداستکباری چون اخوانالمسلمین بوده است. این تنش علاوه بر آنکه در ایران و برخی کشورهای حامی مقاومت یک فضای بیاعتمادی به برخی گروههای مقاومت به وجود آورده بود، در میان مردم کشورهایی چون مصر و برخی از دیگر کشورهای عربی نیز یک تصویر مخدوش از اقدامات ایران و گروههای حامی سوریه شکل داده بود. سردار سلیمانی برای حل این اختلافات یک استراتژی مشخص داشت؛ توجه دادن همه گروههای مقاومت و جریانهای اسلامی به دشمن مشترک و اصلی. در واقع سردار سلیمانی بدون لحاظ کردن همراهی بخشی از بدنه یا تصمیمگیران گروههای مقاومت فلسطین با گروههای تروریستی مخالف نظام سوریه، همچنان از حمایت از این گروهها در راه هدف مقابله با رژیم صهیونیستی کوتاهی نکرد. به همین دلیل است که اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در اظهاراتی در مراسم تشییع سردار سلیمانی به این ویژگی اینگونه اشاره کرد: ما در اینجا حضور داریم تا احساس صادقانه و خالصانه خود را در قبال برادر عزیزی که با فرماندهی خود برای فلسطین و مقاومت تلاش زیادی کرد و باعث پیروزی و توانمندی مقاومت شد نشان دهیم. وی افزود: این فرمانده شهید همه زندگی خود را در حمایت و پشتیبانی از فلسطین به سر برد و او در رأس نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و من این فرمانده بزرگ را «شهید قدس، شهید قدس، شهید قدس» مینامم.
* بهرهگیری از دیپلماسی
یکی دیگر از ویژگیهای شخصیتی شهید سلیمانی بهرهگیری از ابزار دیپلماسی برای تقویت گروههای مقاومت یا پررنگ کردن مساله فلسطین بود. شهید سلیمانی بهرغم اینکه یک مقام نظامی رسمی به حساب میآمد اما با توجه به اثرگذاری در تحولات منطقه و طراحی راهبردها و سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی، مقامات دیگر کشورها نیز تمایل داشتند از نقطه نظرات وی درباره مسائل منطقه و برنامههای ایران اطلاع یابند. سردار سلیمانی نیز البته در چارچوب محدودهای که توسط شورای عالی امنیت ملی ترسیم میشد، از این فرصت در جهت تقویت سیاست راهبردی جمهوری اسلامی در حمایت از مساله فلسطین و گروههای مقاومت استفاده میکرد. بهرهگیری از ظرفیت دیپلماسی برای همراه کردن برخی کشورهای همسو با ایران به منظور ایفای نقش مثبت در تحولات سوریه از جمله اقدامات سردار سلیمانی بود. رایزنی با مقامات ارشد کشورهایی چون سوریه، عراق، لبنان و بنا بر برخی گزارشها کشورهایی چون اردن و روسیه و... بیانگر ظرفیت بالای وجهه دیپلماتیک شهید سلیمانی در نزدیک کردن سلایق و دیدگاهها در جهت حمایت از مساله فلسطین بود.
* خودکفا کردن گروههای مقاومت
نتیجه 22 سال فرماندهی شهید سلیمانی بر سپاه قدس ایران، یک دستاورد مشخص داشته است: انسجام و خودکفایی نیروهای مقاومت در طراحی و اجرای عملیاتهای نظامی با هدف غایی نابودی رژیم صهیونیستی. در حال حاضر توانمندی نیروهای مقاومت نسبت به 2 دهه گذشته قابل مقایسه نیست. سردار سلیمانی یک هدف مشخص را برای خود قرار داده بود؛ هدفی که در بیان شهید عماد مغنیه، نزدیکترین یار حاج قاسم اینگونه تشریح شده است «الهدف واضح و محدّد و دقیق: ازاله اسرائیل من الوجود؛» هدف واضح، مشخصشده و دقیق است: نابودی اسرائیل. نابودی اسرائیل نقطهای بود که حاج قاسم در راه رسیدن به آن سالها در کوهها و دشتها عمر خود را سپری کرد. هر چند او نابودی اسرائیل را به چشم خود ندید اما رژیم صهیونیستی را در ضعیفترین موقعیت خود در همه سالهای گذشته قرار داد. ثمره مجاهدتهای حاجقاسم سربرآوردن دهها گروه مقاومت مسلحانه برای مقابله با رژیم صهیونیستی است. هماکنون حزبالله لبنان در بالاترین میزان آمادگی خود از بدو تاسیس این گروه تاکنون به سر میبرد. گروههای مقاومت فلسطینی چون حماس و جهاد اسلامی تمرکز خود را بر مبارزه مسلحانه با رژیم صهیونیستی قرار دادهاند و متناسب با این شیوه، توان نظامیشان در سالهای اخیر بشدت ارتقا پیدا کرده است. در سوریه، عراق و یمن نیز وضع همینگونه است. هرچند گروههای مقاومت در این 3 کشور درگیر تحولات داخلی خود هستند اما هدف اصلی را از یاد نبردهاند: «هدف واضح، مشخصشده و دقیق است: نابودی اسرائیل».
******
احسان تقدسی: فردا متفاوتترین روز قدس تاریخ است. 41 سال بعد از دستور تاریخی خمینی کبیر(ره) روز قدس همچنان مهمترین واقعه سالانه دنیا در حمایت از مردم فلسطین محسوب میشود. 2 واقعه کرونا و چراغ سبز آمریکا به رژیم کودککش اسرائیل برای الحاق کرانه باختری به سرزمینهای اشغالی، روز قدس امسال را متفاوتتر و مهمتر از همیشه کرده است. امسال اگرچه حضور فیزیکی مردم در خیابانهای دنیا به واسطه کرونا کمتر مشاهده میشود اما فریاد مرگ بر اسرائیل این بار بیش از همیشه در فضای مجازی بلند شده است و فعالان فضای مجازی فارغ از دین و ملیت خود به مبارزه با اسرائیل میپردازند. به بهانه روز قدس پای سخنان دکتر خالد قدومی، نماینده جنبش حماس در تهران نشستیم و در فرصت کوتاهی که در اختیارمان بود، تلاش کردیم از تحولات فلسطین بیشتر بدانیم.
* * *
* روز قدس امسال به دلیل کرونا در شرایط ویژهای برگزار میشود؛ فکر میکنید روز قدس امسال چه تفاوتی با سایر سالها داشته باشد؟
شرایط ویژه کرونا نه فقط در سطح ایران، بلکه در سطح جهان، بحران پیچیدهای را سبب شده است. برای برگزاری روز قدس در سایه بحران کرونا هم روش دیگری یعنی رجوع به سوشالمدیا یا فضای مجازی انتخاب شده است. چالش بزرگ امسال چگونه برگزار کردن این سنت هر ساله که امام خمینی(ره) بنیان گذاشت، در شرایط ویژه کروناست. این موضوع اگرچه یک چالش است اما همزمان یک فرصت هم ایجاد کرده است. من فکر میکنم امروز با فضای مجازی میتوانیم فارغ از محدودیتهای جغرافیایی، مسالهای مثل موضوع قدس را مطرح کنیم تا کل افکار دنیا از این موضوع باخبر باشند. امسال با این حال جلسات حضوری در موضوع قدس هم برگزار شد.
* نگاه جامعه فلسطین به روز قدس چگونه است؟
مردم فلسطین در 41 سال گذشته شاهد بودهاند چطور ملت ایران با فرمایش امام خمینی(ره) برای فلسطینیها، برای قدس، برای قبله اول مسلمانان، سنت روز قدس را اجرا کرده است. مردم فلسطین به این نتیجه رسیدهاند در جنگ با رژیم صهیونیستی تنها نیستند، بلکه ملتهای شریف مثل ملت ایران و همه آزادگان جهان پشتیبان آنها هستند. ملت فلسطین با نگرش مثبت به روز قدس در حال بهتر کردن مقاومت خود هستند. راه مقاومت به سمت قدس روشنتر از همیشه شده است. روز قدس پروژه وحدت مسلمانان و آزادگان جهان است و همه ملتها با هم در حال حرکت به سوی پروژه واحدی هستیم. البته در 10 سال گذشته شاهد اوضاع نامناسبی در منطقه بودهایم و بحرانهایی مثل بحران تفرقه و خونریزیها را شاهد هستیم. روز قدس هم تحتالشعاع این موضوعات قرار دارد. بعضی میگویند روز قدس مال ایران است ولی امروز مقاومت بویژه وضعیت جامعه فلسطین و اینکه سبب همه بحرانهای منطقه رژیم صهیونیستی است و موضوع روز قدس بیش از گذشته جا افتاده است. این رژیم دشمن مشترک امت اسلام است. روز قدس به همین دلیل فرصت خوبی است تا مساله فلسطین به عنوان موضوعی وحدتبخش مطرح شود. انشاءالله بزودی شاهد پایان این رژیم جعلی کودککش خواهیم بود.
* به نظر میرسد امسال حتی برای صهیونیستها هم روز قدس متفاوتی را شاهد باشیم، بویژه با توجه به اینکه امسال بحث الحاق کرانه باختری هم مطرح است.
بله! قطعا همینگونه است. وضعیت کنونی رژیم صهیونیستی در 2 بعد قابل بحث و پیگیری است؛ اول بعد داخلی در سرزمینهای اشغالی است. اخیرا 3 انتخابات در سرزمینهای اشغالی برگزار شده است که در نهایت یک دولت ضعیف و اثرگرفته از منافع شخصی تشکیل شد. امروز بزرگترین دولت تاریخ اسرائیل در 72 سال گذشته با حضور 52 وزیر تشکیل شده است. حضور این همه وزیر نه به دلیل قدرت اسرائیل، بلکه به دلیل تضاد منافع و منافع شخصی نتانیاهو و بنی گانتس است. برخی هم گفته بودند فقط در شرایطی در این دولت حضور خواهند داشت که چند وزیر از آن آنها باشد. رژیم صهیونیستی در ضعیفترین دوران خود به سر میبرد. ببینید! امروز آنها حتی در مسائل اجتماعی مشکلات بزرگی دارند. استفاده جوانان صهیونیست از موادمخدر و تجارت سیاه غوغا کرده است. بحران دیگر آنها مهاجرت معکوس از فلسطین اشغالی است. بعد دیگر اما تفرقه مسلمانان منطقه است. دولت آمریکا با ریاست دونالد ترامپ در شرایطی که عرض شد تلاش میکند پروژه معامله قرن را اجرایی کند. بخشی از این معامله الحاق رود اردن و 40 درصد کرانه باختری به فلسطین اشغالی است. این کار هدفی ندارد جز افزایش امنیت اسرائیل. با این تفاسیر روز قدس امسال نقطه عطفی در تاریخ فلسطین است. اسرائیل هم تلاش میکند در شرایطی که حواس مردم دنیا پرت موضوع کروناست و خود نیز با مشکلاتی که گفته شد دست به گریبان است، موضوع معامله قرن را پیش ببرد و بخشهای بیشتری از فلسطین را اشغال کند. در مرحله خطرناکی از مساله فلسطین هستیم.
* اتفاق تازهای که شاهد آن هستیم افزایش اعتراضات فلسطینیها در مناطق تحت حاکمیت تشکیلات خودگردان است؛ آیا ما شاهد تحولی در نوع نگاه تشکیلات خودگردان به موضوع فلسطین و مذاکرات و... هستیم؟
بله! امروز معامله قرن که ترامپ و راستگرایانی مثل نتانیاهو پیگیر آن هستند، جایگاهی در تفکرات فلسطینیها ندارد. گروههای فلسطینی مثل حماس، فتح و جهاد اسلامی با وجود اختلافات فکری، در موضوع معامله قرن موضع مشترک و واحدی را اتخاذ کردهاند و آن رد این معامله است. همه گروهها میدانند این معامله به هیچوجه منافع و حقوق مردم فلسطین را در نظر نگرفته است. اتفاقا برعکس، نتیجه این قرارداد پایان دادن به حقوق فلسطینیهاست. آمریکا تلاش میکند صهیونیستها با این معامله تبدیل به کشوری محبوب در منطقه شوند و مردم فلسطین بدون هیچ عنوان و کشوری، تبدیل به شهروندانی در کشور موسوم به اسرائیل شوند اما امروز به فضل خدا و برکت خون شهدا شاهد شکست صهیونیستها هستیم و در آینده هم شکست خواهند خورد. بنابراین موضع گروههای فلسطینی علیه این معامله است. مردم منطقه و هرکس که دلش برای فلسطین میتپد با این معامله موافق نیستند. با وجود حمایت چند دولت از اسرائیل اما بیشتر دولتها هم مخالف معامله قرن هستند. اکنون باید گفتارها تبدیل به کاری عملی برای شکست دادن این معامله شود. امروز هدف آمریکا، عادیسازی روابط میان اسرائیل و کشورهای اسلامی است. کاری که اسرائیل در 72 سال گذشته نتوانسته انجام دهد، اینها میکوشند با این معامله انجام دهند. مردم منطقه حتی در سریالهای تلویزیونی هم فلسطین را دنبال میکنند و خواهان نابودی رژیم اسرائیل هستند. ما مردم منطقه همه با هم هستیم و همه علیه این معامله.
* یکی از مهمترین تحولات چندماه اخیر شهادت سردار سلیمانی بود؛ نگاه ایشان به موضوع فلسطین چگونه بود و آیا خاطرهای از ایشان دارید؟
شهید سلیمانی نه فقط در بعد نظامی کنار مبارزان فلسطینی بود، بلکه مکتب فکری ایشان هم به سوی قدس بود. از نگاه شهید سلیمانی، دشمن مشترک اسلام، رژیم صهیونیستی است. از نظر ایشان این رژیم دشمن مشترک همه اسلام است. امروز مردم ایران با وجود تحریمها پشتیبان ملت فلسطین هستند. امروز شاهد آن هستیم که خون مبارک شهدا بویژه شهید سلیمانی تبدیل به حرکت عظیمی علیه اسرائیل شده است. به برکت خون این شهید راه رسیدن به قدس کوتاهتر شده است.
* دبیر گروه بینالملل
***
محمدباقر خرمشاد*: روانشناسی رژیم صهیونیستی در 72 سالی که از اشغال فلسطین توسط آنها میگذرد نشان میدهد این رژیم عموما فعالیتهای حساسیتبرانگیز خود را در فضای ابهام پیش میبرد. مسأله الحاق بخشی از کرانه باختری به سرزمینهای اشغالی نیز دقیقا در همین راستا تحلیل میشود. در دورهای که جامعه جهانی درگیر کروناست آنها به دنبال این هستند که به اشغالگری ادامه دهند. از این منظر باید گفت که تنها راه مقابله با این نوع رفتار، مقابله جدی با آن است. صهیونیستها از شکستن قواعد اخلاقی و حقوق بینالمللی هیچ ابایی ندارند. واقعیت این است که مماشات جامعه جهانی با صهیونیستها و تبدیل آن به یک رژیم نازپرورده سبب شده آنها گستاخانهترین رفتارها را بدون نگرانی جدی بابت اینکه مورد مواخذه قرار گیرند، بروز دهند. در حال حاضر هم که وزیر خارجه مسیحی- صهیونیست آمریکا در کنار رئیسجمهور این کشور حمایت تمامقدی از این رژیم دارند و اگر جهان در برابر این رفتار ایستادگی نکند زیادهخواهی صهیونیستها پایان نخواهد یافت. به عبارت دیگر جامعه جهانی باید هزینه تصمیمات آشوبطلبانه و اشغالگرانه رژیم صهیونیستی را تا حدی افزایش دهد که منجر به تغییر رفتار آنها شود. اتفاقهای یک سال گذشته در زمینه تعیین قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی و الحاق بخشهایی از کرانه باختری به سرزمینهای تحت اشغال این رژیم خط بطلانی بود بر هر ادعایی مبنی بر اینکه میشود با این مجموعه نژادپرست و افراطی بر اساس موازین سیاسی و حقوق بینالمللی تعامل کرد. از این رو باید گفت روز قدس امسال فرصت جدی برای جامعه جهانی و نه صرفا مسلمانان است که به صهیونیستها تفهیم کنند تمامیتخواهی آنها و تصمیمات تنشآفرین سران رژیم صهیونیستی تبعات جدی برایشان خواهد داشت.
*دبیر شورای راهبردی روابط خارجی
***
حسن هانیزاده*: روز قدس امسال از این جهت با سالهای گذشته متفاوت است که یکی از جنجالیترین تصمیمات پیرامون مسأله فلسطین از سوی مقامات رژیم صهیونیستی اتخاذ شده و آن الحاق بخشهایی از سرزمین اردن به سرزمینهای تحت اشغال این رژیم است. شکست طرح معامله قرن سبب شده صهیونیستها خودسرانه و در کمترین هماهنگی با همپیمانان خود این تصمیم را علنی دنبال کنند. هر چند آنها در حال حاضر به لحاظ امنیتی بر این منطقه مسلط هستند اما از منظر قانونی این عمل کاملا خلاف قواعد حقوقی است. از این رو باید گفت امسال مراسم گرامیداشت روز قدس از حساسیت بالایی برخوردار است و طبیعتا صهیونیستها و حامیان آنها در معادلات خود اقدام جهان اسلام و جامعه جهانی را در روز قدس به شکل جدی مورد بررسی قرار میدهند. در حال حاضر کشورهای عربی اتحادیه عرب در رابطه با آرمان فلسطین به 3 دسته مجزا تقسیم شدهاند. بعضی کشورها درگیر مسائل داخلی خود هستند و دسته دیگر مثل عربستان، امارات و بحرین به دنبال عادیسازی روابط هستند و یک دسته از کشورها که عموما جزو کشورهای محور مقاومت هستند به دنبال مقابله با این طرح هستند. نکته جالب توجه اینکه به دلیل اینکه رفتارهای رژیم صهیونیستی امنیت و تمامیت ارضی اردن را به مخاطره انداخته است حتما در صورت تداوم این رفتار شاهد یک نزاع جدی در منطقه خواهیم بود که این امر میتواند به تغییر آرایش کشورها در اتحادیه عرب نیز منجر شود. آنچه در این بین مشخص است اینکه جامعه فلسطینی دیگر امیدی به روند سازش و حمایت کشورهای مرتجع عرب ندارد و به عبارت دیگر تمامیتخواهی صهیونیستها جبهه جدیدی را علیه آنها متحد خواهد کرد که در کنار سایر کشورهای مقاومت مثل سوریه، عراق و لبنان تنها راه مقابله با آن را ایستادگی در برابر زورگویی صهیونیستها میبیند.
* کارشناس مسائل غرب آسیا
***
مصیب نعیمی*: بدون شک روز جهانی قدس امسال تفاوت و حساسیت زیادی با دیگر سالها دارد. با توجه به نیات پلیدی که صهیونیستها و متحدانشان دارند، قانونشکنی صهیونیستها بیش از قبل عیان و بیپروا شده است. در این بین گروههای معروف به سازش و در راس آنها تشکیلات خودگران فلسطین با توجه به جمیع ملاحظات صورت گرفته طی چند دهه گذشته برای بقا راهی جز تغییر رویه و حرکت در مسیر مقاومت ندارند. تا پیش از معرفی قدس به عنوان پایتخت از سوی این رژیم و تصمیم اخیر صهیونیستها برای غصب دره اردن، مقامات تشکیلات خودگردان امیدوار بودند بتوانند با این رژیم به همزیستی مسالمتآمیز برسند ولی واقعیت این رژیم، اشغالگری و زورگویی است. از این رو تا زمانی که فلسطینیان توان مقابله به مثل با این رژیم را نداشته باشند، عملا در مذاکرات سیاسی تحت فشار خواهند بود. چنانچه گروههای سازش در این برهه حساس بویژه در روز قدس با بیان صریح از لزوم مقابله با صهیونیستها و تغییر رویه صحبت نکنند، باید گفت حیات سیاسی آنها به پایان رسیده است، چرا که این تصمیم صهیونیستها علاوه بر اینکه اشغالگری و خلاف موازین بینالمللی است، آینده نسل فلسطین را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از این رو باید گفت نسل جدید فلسطین خیلی جدیتر به مقابله با صهیونیستها خواهند پرداخت و به نظر میرسد منطقه شاهد تحول مثبت و جدیدی در مسیر مقابله با اسرائیل است. در این بین حکومتهای منطقه و قدرتهای فرامنطقهای نیز راهی جز انتخاب یکی از طرفین ندارند و همین امر سبب خواهد شد تغییراتی در صفبندیهای منطقهای نیز در آینده نزدیک رخ دهد. آنچه مسلم است آینده از آن مقاومت و فلسطینیان است و در 2 دهه آینده شاهد این خواهیم بود مجموعهای تحت عنوان اسرائیل وجود نخواهد داشت.
* کارشناس مسائل فلسطین
***
رضا حجت*: اروپا و به طور مشخص اتحادیه اروپایی از زمان تاسیس رژیم صهیونیستی بیشترین حمایت را از اسرائیل داشته است. به جرات میتوان گفت تاسیس این رژیم در 1948 مرهون همکاری کشورهای اروپایی با صهیونیستها بود. در چند دهه اخیر نیز که بعضا بیانیهها یا انتقاداتی از سوی گروههای حقوق بشری و بعضی مقامات سیاسی اروپایی مبنی بر تحریم اسرائیل شنیده میشود، چندان جدی نیست. اروپا در عمل نشان داده است بین صهیونیستها و فلسطینیها کدام طرف را انتخاب کرده است و این علاوه بر اینکه ناشی از قدرت مادی و رسانهای صهیونیستهاست، با تاریخ اسلام و مسیحیت و جنگهای صلیبی مرتبط است. اینکه آموزههای اسلام میتواند آینده مسیحیت در اروپا را تحتالشعاع قرار دهد، موجب ترس مقامات کشورهای اروپایی از قدرت گرفتن مسلمانان شده است و آنها همواره در تصمیمات خود این گزاره را لحاظ میکنند که کشورهای اسلامی قدرتمند نشوند. از این رو اگر صهیونیستها در این مدت نتوانستند آنطور که آرزو داشتند به اهدافشان برسند، به دلیل سیاستها و اقدامات جبهه مقاومت است. رفتارهای اتحادیه اروپایی درباره مسأله فلسطین و مقابله با تمامیتخواهی اسرائیل جنبه روانی و تبلیغاتی دارد. نمونه بارز تناقض رفتار اتحادیه اروپایی در رابطه با مسأله فلسطین را میتوان در موضوع آلمان علیه حزبالله دید. اینکه آلمانیها خیلی سریع تصمیم به تحریم حزبالله و مقابله با مقاومت میگیرند اما درباره جنایات صهیونیستها محتاطانه و منفعل هستند. به نظر میرسد با رشد ملیگرایی در اروپا این رویه تشدید خواهد شد و از این منظر جوامع اسلامی و گروههای فلسطینی نباید حسابی روی حمایت اتحادیه اروپایی باز کنند. چنانچه در روز قدس امسال جوامع مسلمان وحدت خود را در برابر اقدامات خصمانه صهیونیستها بخوبی نشان دهند، میتوان انتظار داشت جامعه جهانی نیز نسبت به تبعات حمایت یا انفعال در قبال تصمیمات صهیونیستها تغییر رویه دهد.
* کارشناس مسائل اروپا