گروه فرهنگ و هنر: مدتی پیش که جاش فاکس، کارگردان آمریکایی کمپینی علیه تازهترین مستند مایکل مور ترتیب داد، این اقدام او با واکنشها، حمایتها و البته اعتراضهایی مواجه شد، چرا که مایکل مور باز سراغ موضوعی جنجالبرانگیز رفته بود و از «سرمایهداری سبز» و دروغهایی که برخی فعالان محیط زیست به نفع نظم سرمایهداری مطرح میکنند، پرده برداشته بود. با این همه کمتر کسی تصور میکرد این مستند پس از چند هفته از یوتیوب حذف و سانسور شود. به گزارش «وطن امروز»، ماه گذشته بود که متخصصان حوزه آبوهوا خواستار جلوگیری از نمایش جدیدترین مستند ساخته «مایکل مور» به دلیل ارائه اطلاعات اشتباه و گمراهکننده شدند. دانشمندان حوزه آب و هوا و فعالان محیط زیست اعلام کردند مستند جدید «سیاره انسانها» به تهیهکنندگی مایکل مور در نقد «جنبش زیستمحیطی سبز» اثری خطرناک، گمراهکننده و مخرب است که باید از نمایش آن جلوگیری شود. همزمان گروهی از طرفداران محیطزیست با حمایت جاش فاکس، کارگردان آمریکایی از Films For Action، توزیعکننده سیاره انسانها، درخواست کردهاند این مستند از یوتیوب حذف شود و سازندگان آن به دلیل ارائه اطلاعات نادرست عذرخواهی کنند. این فشار البته باعث شد مدیران توزیعکننده مستند، برای مدتی این مستند را حذف کنند. فشار جریان والاستریت که سود زیادی از جنبشهای زیستمحیطی میبرند، فضای شدیدی علیه این مستند ایجاد کرد. مستند از روی وبسایت اختصاصی شرکت حذف شد. مدتی بعد اما دوباره این مستند روی سایت بارگذاری شد و مدیران Films For Action در بیانیهای جدید گفتند: در نهایت تصمیم گرفتیم مستند را دوباره در وبسایت قرار دهیم. معتقدیم سواد رسانهای و نقد و بحث بهترین راه حل در برابر اطلاعات نادرست است.
اما مستند که روی یوتیوب قرار گرفته بود، پس از چند هفته مجددا حذف شد. آنطور که ددلاین نوشته است: اعتراض مایکل مور و جف گیبز به حذف مستند جنجالیشان راه به جایی نبرده است. «سیاره انسانها» که به رایگان در یوتیوب به اشتراک گذاشته شده بود دیگر در دسترس نیست و مور بهعنوان تهیهکننده و گیبز بهعنوان نویسنده/کارگردان گفتهاند تازه امروز از این موضوع مطلع شدهاند، این در حالی است که فیلم آنها فقط در یک ماه بیش از 3/8 میلیون تماشاگر داشته است. گیبز با انتشار بیانیهای اعلام کرده این عمل به معنی سانسور مستقیم به دلیل نقدهای سیاسی از این فیلم است. در حالی که گفته شده حذف این فیلم برای عدم رعایت کپیرایت در ۴ ثانیه از فیلم است، گیبز معتقد است هیچ نقض کپیرایتی در این فیلم وجود ندارد و در واقع یوتیوب با سوءاستفاده از قانون کپیرایت دست به حذف فیلمی زده که نشان میدهد چگونه برخی جنبشهای محیطزیستی خودشان به دامان والاستریت لغزیده و در برابر «سرمایهداری سبز» کوتاه آمدهاند. گیبز البته قبلا با پیشبینی سانسور این مستند گفته بود: هر تلاشی برای ممانعت از پخش فیلم مصداق واقعی سانسور است.
در سوی مقابل اما یوتیوب گفته است در ۴ ثانیه از این فیلم عملیات استخراج از معدن فلزات کمیابی را نشان میدهد که در ساخت توربینهای بادی به کار میروند و بدون مجوز مورد استفاده قرار گرفته است. به گزارش مهر، مور این ویدئو را ماه پیش و در آستانه روز زمین منتشر کرده بود. تمرکز اصلی این مستند بر این است که «راهحلهای سبز» درباره سوختهای فسیلی برای نجات زمین و جلوگیری از گرم شدن زمین وعدههایی نادرست است که در نهایت به مصرف بیش از حد و کاهش منابع منجر میشود. این فیلم همچنین سوالاتی درباره نظرات علاقهمندان به محیطزیست از جمله ال گور، معاون سابق رئیسجمهوری آمریکا و مسائل مالی مرتبط به آن ارائه میکند. همانطور که گفته شد این مستند با واکنشهای سفت و سختی مواجه شد. از جمله این واکنشها کمپینی است که جاش فاکس، کارگردان نامزد اسکار برای فیلم «گازلند» کمپینی در توئیتر علیه این مستند به راه انداخت و خواستار این شد که سازندگان و توزیعکنندگان فیلم، مانع انتشار آن شوند و فیلم را گمراهکننده و پوچ خواند. تلاش فاکس البته با واکنشهای جدی روبهرو شد و انجمن قلم آمریکا این اقدام را تلاشی برای سانسور خواند.
***
[انتقاد «سیاره انسانها» از فناوریهای ناقص]
«سیاره انسانها» که همزمان با روز زمین توسط «مایکل مور» تهیهکننده این فیلم منتشر شد، راهکارهایی را که تاکنون برای حفظ محیطزیست ارائه شده است، مورد نقد قرار داده و آنها را به چالش میکشد. این مستند سوالهایی را راجع به برخی فناوریهای زیستمحیطی مطرح میکند که قابل تأمل است اما همین اندازه نیز مورد تحمل واقع نمیشود و یوتیوب آن را سانسور میکند! در «سیاره انسانها» ماشینهای برقی و انرژی خورشیدی آنگونه که در این سالها تبلیغ شدهاند، قابل اعتماد جلوه داده نمیشوند و کارکردشان به سوختهای فسیلی وابسته تلقی میشود. این مستند همچنین به انتقاد از «ال گور» فعال محیطزیست و سیاستمدار آمریکایی به دلیل حمایت از فناوریهای ناقص به جای ارائه راهکارهای مناسب و واقعی برای بحران آب و هوایی و تغییرات اقلیمی پرداخته است. مثلا در جایی از این مستند خط تولید شورولت ولت پلاگین هیبرید (Chevrolet Volt) نمایش داده میشود. در این بخش از مستند که به خط تولید شورولت ولت در سال 2010 مربوط است، سخنگوی جنرال موتورز اعتراف میکند برای شارژکردن این خودرو از زغالسنگ استفاده میشود. سپس گفته میشود شبکه شارژ چنین خودرویی از حدود ۹۵ درصد زغالسنگ استفاده میکند. این گزارههای مستند البته از جهت علمی بودن مورد نقد قرار گرفته اما مور معتقد است مستند باید نمایش داده شود تا چالشهایی که او برای انرژیهای تجدیدپذیر برشمرده است، واکاوی شود.
مستند «سیاره انسانها» پیش از این در جشنواره فیلم «ترورس سیتی» نیز به نمایش گذاشته شده بود و «مایکل مور» آن را مهمترین فیلم نمایش داده شده در تاریخ ۱۵ ساله جشنواره معرفی کرد. سانسور تازهترین مستند مایکل مور فارغ از محتوای علمی و غیرعلمیاش که درباره هر اثری قابل طرح است، معیاری برای تابآوری لابیهای سرمایهداری و مصرفگرایی در والاستریت است. وقتی جنبشهای زیستمحیطی به کارگزاران نظم سرمایهداری بدل میشوند، حداقل میتوان به فعالیتهای جانبدارانهای که آنها از محصولات والاستریت دارند، با نگاه تردید نگریست.
ضمن اینکه در این سالها با ورود ستارههای هالیوود به موضوعات مشابه و هزینه کلان این جنبشها این سوال مطرح میشود که این میزان هزینه برای کمپینهایی که باید منشأ مردمی داشته باشند، از کجا و برای تحقق چه هدفی تامین میشود؟ ضمن اینکه چند وقت یکبار اخبار تازهای از رسواییهای مالی در پروژههای زیستمحیطی در رسانهها منتشر میشود که بر تردیدها اضافه میکند.