عباس اسماعیلگل: همین چند روز پیش بود که خبر قطع پخش شبکه الکوثر توسط شرکت ماهوارهای یوتلست حسابی خبرساز شد و خیلیها در ابتدا با گمانهزنیهایی این مساله را به موضوعات تحریمی مرتبط دانستند اما بلافاصله مشخص شد این اقدام به دلیل بدهیهای انباشته سازمان صداوسیما به شرکت ماهوارهای یوتلست رخ داده است. پخش شبکه عربزبان بینالمللی الکوثر روی ماهواره یوتلست امکان دسترسی مخاطبان در کشورهای عربی منطقه در غرب آسیا و شمال آفریقا را به برنامههای این شبکه فراهم میکرد که 10 روز است با توقف پخش شبکه الکوثر روی ماهواره یوتلست، این شبکه در حوزه عربی غرب آسیا و شمال آفریقا قابل دریافت نیست. اما بد نیست بدانید الکوثر شبکه عربزبان جمهوری اسلامی برای کشورهای عربی است که از سال 84 تاکنون در حوزه ترویج معارف و سبک زندگی اسلامی و در قالب یک شبکه عمومی فعالیت داشته و مورد توجه و اقبال مخاطبان در کشورهای عربی بوده است؛ شبکهای عمومی و 24 ساعته که در همه حوزههای سرگرمی، معارفی، سیاسی، سبک زندگی و... برنامه دارد و با شعار خانواده سالم فعالیت میکند. این شبکه برنامههای متنوع برای مخاطبان منطقهای خود پخش میکند و از محبوبیت قابل توجهی در بسیاری از کشورهای عربی برخوردار است. الکوثر که از سابقه پخش چند دههای برخوردار است تا سال ۸۴ به عنوان شبکه سحر عربی فعالیت میکرد و از آن زمان، با افزایش برنامهها و تبدیل آن به یک شبکه ۲۴ ساعته مستقل تحت عنوان «الکوثر» به فعالیت خود ادامه داد. شبکه الکوثر بویژه در کشورهای عراق، عربستان، لبنان، بحرین و نیز کشورهای شمال آفریقا مخاطبان فراوانی را جذب کرده است. از آنجا که برخی مدیران رسانه ملی، طی روزهای اخیر انباشت بدهی ارزی صداوسیما به شرکتهای ماهوارهای را خطری برای سایر شبکههای برون مرزی جمهوری اسلامی ایران میدانستند و از سویی طی روزهای گذشته اخباری مبنی بر تلاش مسؤولان برای حل مشکل شبکه الکوثر منتشر نشده بود، یک خبر جدید مسؤولان رسانه ملی را دوباره نگران کرد و انگار زنگهای خطرناک توقیف برای یکی دیگر از شبکههای مهم برونمرزی به صدا در آمده است به طوری که اوایل هفته جاری شرکت ماهوارهای پاکست علنا تهدید کرد اگر شبکه سحر اردو تا 24 ساعت بدهی قبلی خود را پرداخت نکند، این شبکه خارجی صداوسیمای جمهوری اسلامی را از روی این ماهواره قطع خواهد کرد. ماهواره پاکست اصلیترین ماهواره پخش شبکه سحر اردو است که صدها میلیون مخاطب این شبکه را در منطقه شبهقاره پوشش میدهد و در همان روز تهدید شرکت ماهوارهای پاکست، بسیاری از اهالی رسانه نوشتند اگر شبکه سحر اردو تا 24 ساعت آینده قطع شود، دومین شبکه معاونت برونمرزی صداوسیما خواهد بود که به دلیل تخصیص نیافتن بودجه ارزی از سوی دولت در فاصله یک هفته پخش آن قطع میشود که متاسفانه در نهایت این تهدید هم عملی شد و روز گذشته محمدحسین رنجبران، مدیر روابط عمومی صداوسیما در توئیتی از حذف شبکه سحر اردو از ماهواره پاکست خبر داد و نوشت: «شبکه سحر اردو یکی از مهمترین شبکههای جبهه رسانهای مقاومت در شبهقاره، از روی ماهواره پاکست قطع شد. بعد از قطع الکوثر، سحر اردو هم که یکی از مهمترین شبکههای جبهه رسانهای مقاومت در شبه قاره است، از روی ماهواره پاکست قطع شد، البته بدانید ربطی به تحریم خارجی ندارد». اما کلیدواژه مهم صحبتهای مدیر روابط عمومی صداوسیما در این توئیت آنجاست که به صراحت میگوید قطع شدن شبکه سحر ربطی به تحریمهای کشورمان ندارد و همان طور که رنجبران چند روز پیش درباره علت قطع شبکه جهانی الکوثر گفته بود: «چند ماه است همه مراحل قانونی برای تخصیص بودجه ارزی طی شده و همه مخاطرات آن برای مسؤولان اجرایی توضیح داده شده است». در واقع باید گفت همه این موارد به خاطر کمبود منابع مالی است؛ منابعی که قاعدتا باید از سوی دولت به رسانه ملی تزریق شود که متاسفانه با تعلل مسؤولان مرتبط پخش برنامههای شبکه الکوثر برای کشورهای غرب آسیا و شمال آفریقا به دلیل تخصیص ناقص و حداقلی بودجه ارزی صداوسیما از سوی دولت، قطع شد و همین اتفاق روز گذشته برای مخاطبان عربزبان شبکه سحر هم تکرار شد. اصل ماجرا اما حکایت از لج و لجبازی دارد! از سویی مسؤولان دولت و مسؤولان اجرایی تصمیمگیرنده مدعیاند بخشی از بودجه صداوسیما را در این باره تخصیص دادهاند و مشکلات مالی صداوسیما به خاطر عدم همکاری مسؤولان رسانه ملی با دستگاه نظارتی دولتی به وجود آمده است اما از سوی دیگر، مسؤولان صداوسیما با رد این ادعا اسناد و مدارکی ارائه میدهند که حکایت از عدم تخصیص بودجه ارزی آنها بویژه در 2 سال گذشته دارد. به دلیل عدم تخصیص بودجه ارزی از سوی دولت به رسانه ملی که همواره در سالیان گذشته رخ داده، بدهیهای خارجی صداوسیما در دفاتر خارجی و شبکههای برونمرزی به حدود 90 میلیون دلار رسیده است. اما نکتهای که فارغ از این هیاهو باید در اولویت توجه قرار گیرد، به خطر افتادن منافع جمهوری اسلامی ایران در پی توقف پخش شبکههای استراتژیک برونمرزی برای مخاطبان خارجی است؛ شبکههایی که در دوران حساس با تولید و پخش برنامههای مختلف بازویی مهم برای حضور در جنگ نرم دشمنان محسوب میشوند به طوری که پیمان جبلی، معاون برونمرزی صداوسیما بتازگی در مراسم رونمایی از 2 مستند در این باره گفت: «این جلسه در سختترین شرایط و دورههای حیات شبکههای برونمرزی رسانه ملی برگزار میشود و فشارهای روزافزون دشمنان و رقبا بر رسانههای برونمرزی جمهوری اسلامی از یک سو و کوتهاندیشی یا سهلانگاری یا بیتفاوتی و عدم درک صحیح برخی دستگاههای تصمیمگیر و فهم ناقص آنها از ظرفیت، اهمیت و حساسیت رسانه بینالمللی از سوی دیگر، باعث شده شبکههای برونمرزی کشور میان 2 لبه قیچی تحت فشار قرار بگیرند و در نهایت امیدوارم درک درستی از جایگاه رسانه برونمرزی به عنوان یکی از پرچمداران جبهه رسانهای انقلاب اسلامی در مواجهه با جنگ نرم دشمنان در ذهن مسؤولان مربوط ایجاد شود».
***