کد خبر: 220191تاریخ: 1399/3/12 00:00
تعلل دولت در عدم مهار آتش‌سوزی جنگلها و مراتع استانهای کهگیلویهوبویراحمد، فارس بوشهر و خوزستان خسارات بی‌سابقه برجا گذاشت
دل زاگرس می‌سوزد
گروه اجتماعی: بخش عظیمی از جنگلها و مراتع زاگرس با گذشت 7 روز از آغاز آتش‌سوزی همچنان می‌سوزد و پیگیری‌های کم‌جان دولت هم نتوانسته از شعله‌های آن کم کند.
به گزارش «وطن امروز»، صاعقه در هفته گذشته موجب شد بخشی از جنگلها و مراتع کشور در استانهای کهگیلویهوبویراحمد، فارس، بوشهر و خوزستان دچار حریق شود و دامنه این آتش‌سوزی در منطقه خائیز استان کهگیلویهوبویراحمد و کوهستان بوشکان بوشهر شدت بیشتری داشت. وسعت آتش‌سوزی آنقدر زیاد شد که روحانی و جهانگیری هم دستور پیگیری و حتی به وزارت دفاع برای خاموش کردن آتش ماموریت دادند اما در نهایت مشخص شد به علت کمبود منابع و بودجه، تجهیزات اطفای حریق بسیار محدود است و نمی‌توان با آنها آتش را خاموش کرد! عملیات اطفای حریق در جنگلها و مراتع کوه «بوشکان» در بوشهر به دلیل صعب‌العبور بودن دشوار بود، هر چند سازمان جنگلها اعلام کرد که برای اطفای حریق در این منطقه به بالگرد نیاز است اما نبود بالگرد و تجهیزات هوایی اطفای حریق سبب شد مردم محلی پا پیش گذارند و در کنار نیروهای اطفای حریق اقدام به کنترل آتش با کمترین امکانات کنند.
بر اساس اخبار منتشر شده، روز جمعه یک بالگرد برای اطفای حریق به بوشهر اعزام شد که به دلیل نقص فنی از ادامه کار بازماند. محمد دهقان - که از نیروهای محلی اطفا در آتش‌سوزی‌های اخیر است - به ایسنا گفت: اگر تجهیزات و تعداد افراد بیشتر بود آتش‌سوزی‌ها در روز اول یا دوم خاموش می‌شد. در برخی مناطق به دلیل صعب‌العبور بودن نیاز به بالگرد و در برخی دیگر از مناطق نیاز به خودرو یا موتوسیکلت‌های ویژه است اما این امکانات فراهم نبود و مردم با هر چه در دسترس داشتند به میدان مقابله با آتش آمدند.
همزمان که جنگلها و مراتع بوشهر در آتش می‌سوخت، خائیز - منطقه حفاظت شده محیط‌زیست در استان کهگیلویهوبویراحمد- نیز دردی مشترک را تجربه می‌کرد. به گفته مسؤولان محیط‌زیست استان کهگیلویهوبویراحمد، داستان از این قرار بود که در جایی خارج از منطقه حفاظت شده و در مرز بین 2 استان خوزستان و کهگیلویه اختلافات عشایری سبب وقوع آتش و وزش بادهای گرم و خشک بودن پوشش گیاهی منطقه سبب انتقال آن به منطقه حفاظت‌شده محیط‌زیستی شد. مسؤولان محلی استان کهگیلویهوبویراحمد از همان ابتدا هشدار داده بودند که با توجه به حجم آتش، برای اطفای آن نیاز به بالگرد آب‌پاش دارند.
منطقه حفاظت‌شده خائیز که از مطلوب‌ترین زیستگاه‌های کل و بز در کشور است و گونه‌های دیگری همچون کاراکال و پلنگ را نیز در خود جای داده، صبح روز جمعه (۹ خرداد) همچنان در آتش می‌سوخت و با وجود هشدارها هنوز خبری از بالگردها برای اطفای حریق نبود. جنگلبانان، محیط‌بانان و مردم محلی با دست‌های خالی به جنگ آتش در زاگرس می‌رفتند اما زور آتش از توان دست‌های خالی بیشتر بود.
عصر روز جمعه درحالی که آتش در خائیز و بوشهر از کنترل خارج شده بود و بالگردها به داد جنگلها نمی‌رسیدند، سرهنگ علی عباس‌نژاد - فرمانده یگان حفاظت سازمان جنگلها - به ایسنا گفت: برای اطفای آتش در این نقاط به بالگرد احتیاج است اما پس از ساعت‌ها پیگیری هنوز هیچ کمکی به ما برای تامین تجهیزات هوایی اطفای حریق نشده است. ساعاتی بعد خبر آمد که اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور پیگیر موضوع شده و از حسین کلانتری استاندار کهگیلویهوبویراحمد خواسته است که با هماهنگی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس ستاد مدیریت بحران کشور، امکانات و تجهیزات اطفای حریق از جمله بالگردهای آب‌پاش را به منطقه اعزام کنند. به دنبال آن، استاندار کهگیلویهوبویراحمد اعلام کرد که از صبح روز شنبه (۱۰ خرداد) 4 فروند بالگرد آب‌پاش بر فراز کوه خائیز برای اطفای حریق عملیات خود را آغاز خواهند کرد اما دستور معاون اول و قول استاندار نیز به سرعت عملی نشد و تا بعدازظهر دیروز خبری از بالگردهای آب‌پاش نشد. دهقان نیروی مردمی اطفای حریق گفت: در آتش‌سوزی مرز بین استانهای فارس و بوشهر پرنده‌ها آسیب زیادی دیدند. با وجود این بر اساس اخبار رسمی عصر دیروز اولین بالگرد به منطقه حفاظت‌شده خائیز رسید اما تنها یک بار آبگیری کرد.
هر چند آتش کوهستان‌های بوشکان بوشهر پس از 3 روز با تلاش بی‌وقفه محلی‌ها مهار شد اما آتش در دل زاگرس پس از ۷۲ ساعت، سر خاموشی ندارد. کیومرث کلانتری - معاون محیط‌زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط‌زیست - پیش‌بینی کرده بود تا عصر روز شنبه آتش در منطقه حفاظت‌شده خائیز کنترل شود اما بامداد دیروز (۱۱ خرداد) مسؤولان محیط‌زیست شهرستان کهگیلویهوبویراحمد از شعله‌ور شدن مجدد آتش در این منطقه حفاظت‌شده خبر دادند. دامنه آتش‌سوزی آنقدر وسیع شد که در نهایت حسن روحانی عصر جمعه طی تماسی تلفنی با وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست بر ضرورت به کارگیری تمام امکانات و تجهیزات برای مهار آتش‌سوزی در جنگل‌های استان کهگیلویهوبویراحمد و نیز برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تکرار حوادث مشابه تاکید کرد.
درباره اینکه چرا بالگردها بموقع به محل آتش‌سوزی نرسیدند باید گفت که طی 2 سال اخیر اعتباری برای تامین تجهیزات هوایی اطفای حریق در اختیار وزارت دفاع قرار نگرفته و این موضوع خسارت‌های آتش‌سوزی‌ها را دو‌چندان کرده است. اما گویا بهای تامین اعتبارات برای این موضوع افتادن آتش به دل جنگل‌های گچساران، خائیز، بوشهر، فارس و... بود، چراکه سازمان برنامه و بودجه روز شنبه ۱۰ خرداد ۱۵ میلیارد تومان به سازمان جنگلها برای تامین خدمات و تجهیزات هوایی حریق اختصاص داد که البته باید دید این اعتبار در مقابل بدهی‌های قبلی سازمان جنگلها به وزارت دفاع آیا می‌تواند برای اجرای عملیات اطفای حریق کارساز باشد یا خیر؟
* شهادت یک جهادگر در عملیات اطفای حریق
ناتوانی دولت در مهار آتش‌سوزی موجب شد برخی نهادها مانند سپاه پاسداران عملیات اطفای حریق را آغاز کنند. وسعت آتش‌سوزی در زاگرس آنقدر گسترده بود که موجب شهادت یکی از نیروهای سپاه پاسداران شد. در جریان اطفای آتش در جنگل‌های منطقه حفاظت‌شده بوزین و مرخیل در شهرستان پاوه استان کرمانشاه بود که پاسدار احسان عزیزی یکی از نیروهای تیپ تکاور انصارالرسول دچار سوختگی شد و به شهادت رسید. پیکر مطهر پاسدار احسان عزیزی با حضور گسترده مردم در شهرستان هرسین تشییع و به خاک سپرده شد. شهادت مظلومانه پاسدار عزیزی موجب شد عیسی کلانتری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست پیام تسلیت منتشر کند.
***
[دولت محیط زیست را هم رها کرده است]
عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران گفت: دولت روحانی همان‌طور که اقتصاد کشور را رها کرده محیط‌زیست را نیز به حال خود رها کرده است تا این سوءمدیریت منجر به از بین رفتن هزاران هکتار از مراتع و منابع طبیعی کشور شود.
محمدرضا محبوب‌فر در گفت‌وگو با «وطن امروز» با بیان اینکه آتش‌سوزی در جنگلها، مراتع و مناطق حفاظت شده در استانهای زاگرس‌نشین غرب، جنوب و جنوب غربی طی چند روز اخیر حدود 8 هزار هکتار از این مناطق را از بین برده است، افزود: طبق گزارش‌های موجود، مسؤولان برخی استانهای زاگرس‌نشین با وقوع آتش‌سوزی گسترده جنگلها در این مناطق بارها تقاضای هواپیماهای امدادرسان آب‌پاش برای اطفای حریق از سازمان حفاظت محیط‌زیست داشته‌اند که متاسفانه توجه چندانی به این موضوع نشده است تا اینکه هواپیماهای سپاه و ارتش به برای اطفای حریق جنگل‌های استانهای جنوب و جنوب غربی عازم این مناطق شده‌اند. وی خاطرنشان کرد: براساس آخرین اطلاعات موجود، جنگلها و مراتع در برخی مناطق آتش گرفته توسط نیروهای مردمی خاموش اما مجددا شعله‌ور شده است و در برخی مناطق بویژه در استان کهگیلویهوبویراحمد جنگلها همچنان می‌سوزند و مدیریت در اطفای حریق تا حدی از کنترل خارج شده و تلاش‌ها برای خاموش کردن جنگلها و مراتع در این منطقه ناکام مانده است. عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران گفت: فقدان اراده سازمان محیط‌زیست و سازمان جنگلها منجر به این شده است تا با گذشت هر ثانیه 360 مترمربع از جنگلها، اراضی و عرصه‌های طبیعی کشور ویران و به تلی از خاکستر تبدیل شود. محبوب‌فر با بیان اینکه آتش‌سوزی استانهای کهگیلویهوبویراحمد، فارس، خوزستان و بوشهر اکنون از عهده یک نهاد، سازمان یا ارگان خاص خارج است، گفت: نیروهای جهادی سپاه، ارتش، انجمن‌های مردم‌نهاد دوستدار طبیعت و محیط‌زیست به این مناطق گسیل شده‌اند تا از گسترش این بحران عمیق جلوگیری شود. وی اظهارداشت: طی 10 سال گذشته بارها عنوان شده است که نسبت به تامین تجهیزات مقابله با آتش‌سوزی جنگلها اقداماتی انجام شود اما از آنجایی که اراده‌ای برای این کار وجود ندارد هر ساله کمبود اعتبار بهانه‌ای می‌شود تا حفاظت از محیط‌زیست به حاشیه برود. کارشناس محیط‌زیست عامل 99 درصد آتش‌سوزی جنگلها را ناشی از اختلافات جوامع محلی درباره مالکیت زمین در شمال غرب و جنوب غربی کشور عنوان کرد و افزود: سوداگران اقتصادی برای ساخت‌وساز ویلا و اماکن تفریحی همچنین کشاورزان برای توسعه زمین‌های کشاورزی و برخی‌ها برای به دست آوردن زمین با هدف ایجاد شهرک‌های صنعتی و... عمدا اقدام به سوزاندن مراتع و جنگلها می‌کنند که قوه‌قضائیه باید با ورود به پرونده آتش‌سوزی منابع طبیعی، مقصران اصلی را پس از احراز جرم به سزای خود برساند. از طرفی دولت باید با اختصاص بودجه لازم برای آموزش و فرهنگ‌سازی جوامع محلی در راستای حفاظت از منابع ملی و عرصه‌های طبیعی وارد عمل شود و با آموزش و آگاهی مردم از قوانین و حفظ این سرمایه‌ها بومیان این مناطق را آگاه کند.