محمود پاک‌نیت، بازیگر سینما و تلویزیون سابقه چند بار همبازی شدن با زنده‌یاد محمدعلی کشاورز را در کارنامه کاری خود دارد که مشهورترین آن ایفای نقش در سریال «پدرسالار» در کنار مرحوم کشاورز است. به همین بهانه «وطن امروز» با محمود پاک‌نیت به گفتوگو نشسته است. پاک‌نیت که از شنیدن خبر درگذشت استاد کشاورز بشدت متأثر بود در جملاتی کوتاه گفت: به هیچ عنوان برایم باورپذیر نیست که ایشان دیگر در کنارمان حضور ندارند، زیرا این روزها آدم‌های به معنی واقعی عاشق همانند استاد کشاورز به ندرت به چشم می‌خورند. وی گفت: با درگذشت استاد کشاورز، یکی از ستون‌های بزرگ هنر کشور را از دست دادیم و ایشان به‌رغم آنکه در برخی نقش‌آفرینی‌های ماندگارش، نقش شخصیت‌های خشن و جدی را بازی می‌کرد اما از قلبی مهربان و شخصیتی بسیار دوست‌داشتنی برخوردار بود که باید اعتراف کنم زبان بنده به هیچ وجه توانایی وصف بزرگ‌منشی‌های وی را ندارد. وی در پایان گفت: استاد کشاورز تا روزهای پایانی عمرش هم به عشق هنر این سرزمین و مردم کشورش نفس می‌کشید و بدون شک همیشه در یاد مردم خواهد ماند.
***
با مجید مظفری، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون که در سابقه کاری خود همراهی با زنده‌یاد محمدعلی کشاورز در حوزه تئاتر کشور را دارد به گفتوگو پرداختیم. مجید مظفری در ابتدا درباره مهم‌ترین ویژگی استادانی چون محمدعلی کشاورز که آنها را از سایر هنرمندان متمایز کرده است، توضیح داد: بزرگانی چون محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و داوود رشیدی همگی از یک ویژگی بارز برخوردار بودند و آن خصوصیت چیزی نیست جز پشتکار و جدیت‌شان هنگام کار، به طوری که حساسیت‌هایی که این بزرگان هنگام انتخاب فعالیت‌های‌شان داشتند مثال‌زدنی بود و کارهای شاخص و درخشانی را در هنرهای نمایشی انتخاب می‌کردند. بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون در ادامه به نحوه آشنایی خود با زنده‌یاد محمدعلی کشاورز اشاره کرد و افزود: من از دوران نوجوانی در اداره تئاتر مشغول به فعالیت شدم و در همان ایام افتخار آشنایی با استاد محمدعلی کشاورز را پیدا کردم و بعد از گذشت چند سال توانستم با ایشان چندین کار نمایشی داشته باشم. صادقانه بگویم از حضور در کنار ایشان به عنوان یکی از بزرگان تئاتر کشور لذت بردم. وی در ادامه درباره شرایط همکاری با مرحوم کشاورز در آثار نمایشی گفت: در همان ایام نوجوانی و جوانی بخوبی خاطرم هست که استاد کشاورز از یک حساسیت بالایی هنگام تمرین و همچنین زمان برخوردار بودند که این مسأله تاثیر بسزایی بر عملکرد عوامل و همبازی‌های استاد می‌گذاشت. این هنرمند در ادامه خاطرنشان کرد: بی‌جهت نیست که اساتیدی چون محمدعلی کشاورز، عزت‌الله انتظامی، علی نصیریان، جمشید مشایخی و داوود رشیدی را بزرگان عرصه هنر نمایش ایران می‌نامند، زیرا این اساتید در دورانی که شرایط کار سخت بود با تلاش‌های بی‌وقفه خود سطح تئاتر کشور را بشدت بالا بردند؛ به عنوان مثال برخی تئاترها در زمان قبل از انقلاب به طور زنده از تلویزیون روی آنتن می‌رفت و بخوبی خاطرم هست که استاد محمدعلی کشاورز با تسلط و تبحر خاصی از پس اجرای زنده برمی‌آمد و اعتماد به نفس بالای خود را در حین اجرا به سایر عوامل و همبازی‌هایش منتقل می‌کرد. مظفری تصریح کرد: در مجموع باید گفت اساتیدی چون محمدعلی کشاورز زحمت بسیاری برای ارتقای سطح کیفی تئاتر کشور کشیدند و همیشه سعی می‌کردند با تلاش و مطالعه سطح کار خود را چنان بالا ببرند که موجب ارتقای کیفی آثاری باشد که در آن به ایفای نقش می‌پردازند. این بازیگر سینما افزود: به عنوان یک نوجوان، موارد بسیاری از استاد کشاورز در آن ایام فرا‌گرفتم که بخشی از آن به فوت و فن اجرا هنگام تمرین برمی‌گردد و بخش دیگر به رفتار و منش حرفه‌ای و بزرگوارانه این هنرمند در پشت‌صحنه کارها مربوط می‌شود که البته در این میان نباید از نحوه تعامل و ارتباط این استاد بزرگ با مردم بسادگی گذشت. وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا چهره‌هایی چون محمدعلی کشاورز در تاریخ هنرهای نمایشی کشور تکرار خواهند شد؟ گفت: اینکه نام اساتیدی چون زنده‌یاد کشاورز در تاریخ تئاتر ایران ماندگار شده است از دلایل متعددی بهره می‌برد، یک بخش آن به شخصیت و منش کاری خود این بزرگان مربوط است و یکی هم به شرایط تعامل نسل بعدی این پیشکسوتان با نسل قبل از خود بازمی‌گردد. مجید مظفری گفت: اغلب همدوره‌های من در تئاتر، سینما و تلویزیون تعامل بسیار خوبی با پیشکسوتانی چون استاد کشاورز داشتند زیرا بخوبی به این نکته واقف بودیم که هنر ایران‌زمین زمانی پیشرفت می‌کند که نسل‌های قدیم و جدید آن حوزه با یکدیگر تعامل داشته باشند اما متأسفانه چندین سال است این اتفاق دیگر در هنر کشور رخ نمی‌دهد و نسل فعلی و جوان تئاتر و سینمای کشور از حضور پیشکسوتان در کنار خود استفاده نمی‌کنند. وی در پایان تصریح کرد: نگرانی‌ام بابت ضربه‌ای است که هنر نمایشی کشور در پی کاهش همکاری نسل قدیم و نسل جدید سینما و تئاتر خواهد خورد و متأسفانه تجربیات گرانبهایی که هنرمندان همدوره بنده سینه به سینه از نسل قبل خود کسب کرده‌اند به خاطر کم‌کاری یا بیکاری پیشکسوتان خاک می‌خورد و با این وضعیت هیچگاه به نسل بعدی منتقل نخواهد شد.