گروه سیاسی: وزیر خارجه آمریکا که این روزها پیگیر طرح تمدید تحریم تسلیحاتی ایران است با انتشار توئیتی خشم خود را از خرید 2 جنگنده سوخو30 از روسیه و جی10 از چین توسط کشورمان نشان داد. 

به گزارش «وطن امروز»، مایک پمپئو در ادامه طرح خود با نیت همراه کردن سایر دولت‌ها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی که مهرماه سال جاری لغو خواهد شد با انتشار توئیتی و ابراز نگرانی از خرید 2 جنگنده سوخو30 و جی10 از روسیه و چین، سعی کرد با ترسیم برد این جنگنده‌ها تا اروپا به پروژه ایران‌هراسی خود ادامه دهد. وزیر خارجه آمریکا با انتشار متنی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «اگر تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در اکتبر منقضی شود ایران قادر به خریداری جنگنده‌هایی مانند سوخو۳۰ از روسیه و جی۱۰ از چین خواهد بود. با این هواپیماهای بشدت مرگبار، اروپا و آسیا می‌تواند در چنگ ایران باشد. آمریکا هرگز اجازه نمی‌دهد این اتفاق بیفتد». توئیت پمپئو البته از سوی ظریف بی‌‌پاسخ نماند و وزیر امور خارجه کشورمان با طعنه به گاف او نوشت: «پمپئو آنقدر تشنه گمراه کردن دنیاست که ادعا می‌کند با آمدن اکتبر ایران اقدام به خریداری هواپیماهای جنگنده خواهد کرد. بعداً [ایران] این هواپیماها را تا برد یک‌طرفه‌شان به نقاط دیگر ارسال خواهد کرد. احتمالاً ایشان بتوانند توضیح دهند هواپیماها چطور بعد از اتمام سوخت‌شان به ایران بازخواهند گشت».

اما فارغ از کنایه ظریف به توئیت پمپئو، سوال اساسی را می‌توان اینگونه طرح کرد که اضافه شدن سوخو 30 روسی و جی10 چینی چه مزایایی برای سیستم دفاعی کشورمان خواهد داشت و چه تاثیری بر مناسبات قدرت نظامی ایران خواهد گذاشت؟ در ادامه این گزارش با بررسی اختصاری ویژگی‌های این 2 جنگنده به مزایا و توانایی‌های اختصاصی آنها خواهیم پرداخت.

 

* سوخو 30

نخستین‌بار بهمن سال 94 بود که وزیر وقت دفاع در حاشیه سفر خود به روسیه خبر از امضای قراردادی برای خرید جنگنده‌های سوخو 30 اس‌ام داد. جنگنده چندماموریتی سوخوی 30 در حقیقت گونه بسیار ارتقایافته از هواپیمای سوخوی 27 روسیه است. این هواپیما در اواخر حاکمیت شوروی سابق و به عنوان یک جنگنده چندماموریتی سنگین و به نوعی شبیه به برنامه F-15E آمریکایی ساخته شد. تا به امروز حدود 12 مدل از جنگنده سوخوی 30 ساخته شده و به غیر از نیروی هوایی روسیه، در ارتش‌های 10 کشور دیگر جهان مشغول خدمت است. در حال حاضر و بر اساس اطلاعات موجود، مدل‌های MK، M2 و SM از این جنگنده در روسیه در حال تولید است. 

جنگنده سوخو ۳۰ اس‌ام که پسوند آن (SM) به معنی ارتقایافته و تولید انبوه شده آن است، جدیدترین مدل از خانواده هواپیماهای سوخو ۳۰ است که مجهز به موتورهای دارای تغییر بردار رانش است و همین خصوصیت آن را نسبت به نمونه‌های سنتی و قدیمی سوخو ۳۰ ارتقا داده است و برتری چشمگیری در نبردهای هوایی در میدان دید یا فاصله کم برای خلبان آن فراهم می‌کند. روی این جنگنده رادار چندمنظوره بارس‌آر (Bars-R) که نسل جدید رادار آرایه غیرفعال فازی نیپ بارس (NIIP Bars) است، نصب شده است. در بخش راداری به طور معمول از رادارهای N001 برای این جنگنده‌ها استفاده می‌شود. این رادار در مدل‌های اولیه از نوع پالس داپلر بوده اما در حال حاضر مدل آرایه فازی غیرفعال آن نیز توسط دفتر طراحی Tikhomirov در روسیه تکمیل شده است. رادارهای سری ژوک روسی هم گزینه دیگر برای خریداران سوخوی 30 سری‌ ام‌کا است. این رادار هم دارای گونه‌های پالس داپلر و هم دارای مدل آرایه فازی فعال است و تا شعاع 150 کیلومتری مقابل هواپیما را پوشش می‌دهد. در بخش جنگ الکترونیک انواع غلاف‌های جنگال روسی قابلیت نصب روی این سری از جنگنده‌ها را دارند. یکی از نقاط مثبت این جنگنده امکان نصب سامانه‌های غیر‌روسی است که به طور مثال به صورت بومی در کشورهای خریدار ساخته می‌شود. چینی‌ها از این قابلیت استفاده کرده و امروز بسیاری از سامانه‌های جنگ الکترونیک و تسلیحات بومی خود را روی این جنگنده‌ها نصب کرده‌اند. سامانه‌های جست‌وجوگر فروسرخ مثل OLS-27 و هدف‌گیری روی کلاه خلبان به همراه نمایشگرهای صفحه تخت در درون کابین از جمله دیگر قابلیت‌های این جنگنده به شمار می‌آید. در بخش سیستم پیشرانه از موتورهای سری AL-31F استفاده می‌شود که می‌تواند با سرعت بیشینه‌ای در حدود 2100 کیلومتر در ساعت پرواز کند. برد پروازی این هواپیما حدود 3000 کیلومتر و ارتفاع پروازی آن بیش از 17 کیلومتر است. قابلیت نصب سامانه تغییر‌دهنده بردار رانش روی این موتورها نیز وجود دارد. هواپیمای سوخو 30 اس‌ام جنگنده‌ای چندمنظوره است که برای عملیات در تمام شرایط آب و هوایی طراحی شده و برای مأموریت‌های هوا به هوا و هوا به سطح بسیار مناسب است. این هواپیما از ویژگی و توانایی خلبان اتوماتیک در تمام مراحل پرواز از جمله پرواز کم‌ارتفاع یا کروز برخوردار است. برد عملیاتی این جنگنده 1500 کیلومتر است و با مخزن اضافی سوخت برد عملیاتی آن 3000 کیلومتر می‌شود. همچنین با استفاده از سیستم سوخت‌گیری هوایی، می‌توان مداومت پروازی آن را تا 5200 کیلومتر (3200 مایل) افزایش داد. این هواپیما با ذخیره سوخت می‌تواند نزدیک به ۵/۴ ساعت پرواز کند؛ و در حالت پرواز کروز برد، مداومت پروازی این جنگنده به حدود 10 ساعت افزایش پیدا می‌کند. این جنگنده همچنین می‌تواند نبردهای ضدالکترونیکی را نیز انجام دهد. جنگنده سوخو 30 اس‌ام قادر به حمل تسلیحات پیشرفته تا حداکثر وزن 8 تن است. تسلیحات این جنگنده شامل تیربار، انواع بمب، موشک‌های هوا به هوا و نیز موشک‌های فراصوت ضدناو است. موشک‌های فراصوتی که می‌توان روی این جنگنده نصب کرد، اونیکس نام دارد که دارای برد 120 تا 300 کیلومتر است. نخستین نمونه‌های ساخته شده از جنگنده‌های سوخو 30 اس‌ام سال 2012 در اختیار وزارت دفاع روسیه قرار گرفت. این جنگنده با جنگنده‌های F15، F16 و F18 آمریکایی برابری و تمام نیازهای عملیاتی کشور پهناور ایران را تأمین می‌کند. با در اختیار گرفتن این جنگنده، ایران از برتری بسیار محسوسی در نبردهای هوایی برخوردار می‌شود. 

لازم به ذکر است روسیه از این جنگنده نخستین‌بار در پایگاه هوایی حمیمیم در لاذقیه سوریه برای گشت‌زنی‌های هوایی استفاده کرد.

 

* جی 10

دیگر جنگنده‌ای که در توئیت پمپئو به آن اشاره شد جی10 چینی بود که زمزمه‌های خرید آن نیز نخستین‌بار سال 94 مطرح شد. چنگدو‌ جی۱۰ (ChengduJ-10) یک هواپیمای جنگنده چندمنظوره است که توسط شرکت چنگدوی چین برای ارتش چین طراحی و تولید شده. این هواپیما که در غرب به نام «اژدهای نیرومند» معروف است، می‌تواند به طور همزمان به عنوان یک جنگنده و یک هواپیمای تهاجمی ایفای نقش کند. این جنگنده اواخر دهه 90 میلادی اولین پرواز عملیاتی خود را انجام داد و تولید انبوه آن در سال‌های بعد رخ داد. پاکستان سفارش 150 فروند از این جنگنده را داده که 36 فروند نخست سال 2012 تحویل داده شد. «جی‌10» یک جنگنده ساخت جمهوری خلق چین بوده که توانایی انجام هرگونه مأموریت عملیاتی و تهاجمی ضد مواضع دشمنان را دارد؛ در بدنه بال‌های این جنگنده امکان حمل سوخت داخلی و مخازن سوخت خارجی وجود دارد. این جنگنده برای اجرای عملیات در هرگونه شرایط آب و هوایی در شب و روز طراحی شده است. سایت «میلیتاری تودی» درباره این جنگنده در گزارشی نوشته بود: موتور جنگنده جی۱۰ از نظر عملکرد و قابلیت با هواپیماهای غربی توانایی رقابت دارد. این سایت با اشاره به اینکه جنگنده «چنگدو جی-۱۰ (ChengduJ-10)» دارای 11 جایگاه حمل سلاح و مهمات است عنوان داشت: این جنگنده طیف وسیعی از سلاح‌های با کالیبرهای مختلف از جمله سلاح 23 میلی‌متری و انواع موشک‌های «سطح به سطح هواپایه» را می‌تواند حمل کند. از جمله سلاح‌هایی که جنگنده «چنگدو جی۱۰ (Chengdu J-10)» می‌تواند حمل کند، می‌توان به توپ‌های 23 میلی‌متری، موشک‌های هوا به هوای «پی‌ال‌8 (PL-8)» ، «پی‌ال‌11 (PL-11)» و «پی‌ال‌12(PL-12)» و موشک‌های «آر‌77 (R‌77)»  ساخت فدراسیون روسیه اشاره کرد. از دیگر ویژگی‌های این جنگنده می‌توان به تنوع تسلیحاتی آن اشاره کرد که می‌تواند تسلیحات غربی و شرقی را روی خود نصب کند. جی10 دارای یک توپ ثابت دولول 23 میلی‌متری است که روی تمام جنگنده‌های طراحی شده در چین نصب شده است و می‌تواند 6 تن سلاح را حمل کند. این جنگنده توان حمل غلاف نشان‌گذاری لیزری فیلات را دارد. این سامانه می‌تواند از 20 کیلومتری، هدف را کشف و از 15کیلومتری آن را نشان‌گذاری لیزری کند. جی10 توان حمل غلاف شناسایی kz900 با توان شناسایی شبانه غلاف جنگ الکترونیک kj300 را دارد. برد انتقالی این جنگنده با 3 مخزن خارجی 3 هزار کیلومتر و شعاع رزمی آن با 4 موشک و 3 مخزن سوخت 1400کیلومتر و با 2 تن سلاح و یک مخزن سوخت خارجی 550 کیلومتر برای حمله در ارتفاع، یورش در ارتفاع بالا و بازگشت در ارتفاع پایین است.