به گزارش «وطن امروز»، از ساعت 20:50 دقیقه سه‌شنبه‌شب، گروه‌های مختلف آتش‌نشانی و امدادی به محل رسیدند و فرآیند اطفای حریق و نجات جان افراد شروع شد. مثل همیشه اینجا هم موبایل به دستان مخل کار بودند و آتش‌نشانی به سرعت از فاصله 100 متری حادثه شروع به محصور کردن محل کرد تا فعالیت‌های امدادی بخوبی انجام شود. این بار اما موبایل به دستان به نسبت موبایل به دستان پلاسکو تعدادشان خیلی کمتر شده بود و انگار مردم اهمیت سرعت فعالیت امدادی و حضور مختل‌کننده‌شان را بیشتر درک کرده‌اند. همین تعداد هم اما صدای اعتراض فرمانده آتش‌نشانی را در پی داشت: «حضور پرتعداد افراد در محل حادثه، هم به جهت احتمال انتقال ویروس کرونا و هم به دلیل اینکه در مرکز درمانی، کپسول‌های گاز از جمله اکسیژن وجود دارد و احتمال انفجار مجدد هنوز به طور کامل از بین نرفته است، می‌تواند خطرآفرین باشد و بیم افزایش مصدومان را داریم، بنابراین از مردم خواهش می‌کنیم اخبار را از رسانه‌ها پیگیری کنند و در محل حادثه جمع نشوند». حین امدادرسانی آتش‌نشان‌ها نیز ۲ بار صدای انفجار از داخل ساختمان شنیده و شعله‌ها بلند شد. 

ساعت 21:20 دقیقه یعنی کمتر از یک ساعت بعد اولین جنازه‌ها از این مرکز خارج شد. ابتدا صحبت از جان‌باختن 3 نفر بود اما کمی ‌بعد این تعداد به 6 و بعد 13 نفر رسید. اما در ساعات پایانی سه‌شنبه از سوی مسؤولان مربوط تعداد 19 جان‌باخته تایید شد. ۱۶ زن و ۳ مرد که تا این لحظه هویت 4 نفر از آنها هنوز مشخص نیست، متأسفانه در این حادثه جان باختند. در کنار جان‌باختگان حادثه اما ۱۵ نفر مصدومیت جزئی داشتند که به صورت سرپایی در صحنه حادثه درمان شدند و 7 مصدوم نیز به مراکز درمانی اعزام شدند که روند درمان آنها ادامه دارد. مهار این آتش‌سوزی با استفاده از تجهیزات جدید آتش‌نشانی از جمله نردبان‌های بلند و در سایه تجربه و ایثار آتش‌نشانان، ۲ ساعت به طول انجامید و با وجود ۲ مورد انفجار در دقایق اولیه، از سرایت آتش به سایر ساختمان‌های منطقه جلوگیری شد. آنچه کمتر بدان اشاره شده نجات افرادی بود که در طبقات فوقانی گیر افتاده بودند. سید جلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران در این باره می‌گوید: «حدود 20 نفر از افرادی که در طبقات بالایی گرفتار شده بودند، توسط آتش‌نشانان خارج شدند».

 

* مرکز پزشکی سینا اطهر چه مکانی است و چه خدماتی می‌دهد؟

دی کلینیک سینا یک مرکز دندانپزشکی و تصویربرداری است و برخی اعمال جراحی سبک در آن انجام می‌شده است. این مرکز در یک ساختمان 5 طبقه در خیابان شریعتی وجود داشته و در آن بخش‌های مختلف «دندانپزشکی»، «سی‌تی اسکن»، «رادیولوژی»، «ام‌آر‌آی» و «اتاق عمل سرپایی»  وجود داشته است. 

 

* چرا این اتفاق افتاد؟

کمتر از یک ساعت پس از آتش‌سوزی کلینیک سینا اطهر، رسانه‌های ضدانقلاب شروع به ارائه تحلیل‌هایی کردند که این مرکز در حوزه «پزشکی هسته‌ای» کار می‌کرده و در تحلیل‌‌هایی ساده‌انگارانه و برای جهت‌دهی بر افکار عمومی ‌علت انفجار را «مواد هسته‌ای» بیان می‌کردند. کار تا آنجا پیش رفت که تلویزیون‌های ضدانقلاب، مردم را از حضور در اطراف محل حادثه منع می‌کردند تا تحت تاثیر تشعشات رادیو اکتیو و اورانیوم قرار نگیرند، حال آنکه در همان ساعات اولیه دکتر حریرچی معاون کل وزارت بهداشت در صحنه حاضر شده و در واکنش به اخبار منتشر شده در فضای مجازی مبنی بر وجود مواد رادیو اکتیو در محل انفجار کلینیک سینا اطهر گفت: «این خبر را تکذیب می‌کنم. رادیولوژی معمولی در این کلینیک دایر بوده است و بیشتر MRI بوده که اشعه ایکس هم ندارد».

شایعه دیگری که در فضای رسانه‌ای طرح شده بود اما این بود که علت حادثه «نشت گاز و اتصال برق» بوده است. مدیرکل مدیریت بحران استان تهران با رد این شایعه گفت: «درباره حادثه «ساختمان سینا اطهر» هر نوع کاستی و کمبودی به خود ساختمان بازمی‌گردد چون تجمع کپسول‌‎های اکسیژن و نگهداری نامناسب آنها حادثه‌ساز شده است». منصور درجاتی گفت:«مناسب نبودن شرایط ساختمان به نظارت سایر نهادها برمی‌گردد؛ وزارت بهداشت استانداردهایی برای چنین اماکنی دارد که باید دید تا چه میزان این استانداردها در کلینیک سینا اطهر رعایت شده است». اما سینا اطهر علاوه بر اینکه احتمال دارد استانداردهای وزارت بهداشت را رعایت نکرده باشد، جزو ساختمان‌های قدیمی ‌نیز به حساب می‌آید که طبق گفته درجاتی «درباره رعایت الزامات ایمنی در سایر ساختمان‌های قدیمی ‌مشابه کلینیک سینا اطهر باید نهادهایی مانند شهرداری، آتش‌نشانی، سازمان استاندارد و نهادهای ناظر بالادستی اظهارنظر کنند». مدیرکل بحران استان تهران پاسخگویی درباره وضعیت ساختمان سینا اطهر را به وزارت بهداشت موکول کرد: «وزارت بهداشت باید اعلام کند آیا دپوی کپسول اکسیژن به تعدادی که در کلینیک سینا اطهر بود، مجاز است یا خیر و اینکه خود این مرکز درمانی استانداردهای لازم برای رعایت ایمنی را داشته است؟»

سید جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی تهران اما نظر کارشناسی آتش‌نشانی را به بررسی دقیق‌تر موضوع وابسته می‌داند ولی در نگاه اول معتقد است: ظاهرا انفجارها ناشی از سیلندرهایی بود که در این مرکز استفاده می‌شد؛ شدت آتش به حدی بود که از فواصل دور قابل رؤیت بوده و دود زیادی طبقات بالایی را فراگرفته بود». وی ادامه داد: «محل حادثه یک ساختمان 5 طبقه با کاربری کلینیک درمانی بود که در لحظات اولیه اعلام شد در طبقه منفی ۲ آن انفجار روی داده و حتی بعد از حضور آتش‌نشانان نیز این انفجارها ادامه داشت». البته در گزارش‌های بعدی مشخص شد ساختمان اصلا طبقه منفی ۲ ندارد.

نرگس جوزدانی، مشاور تخصصی تغذیه و رژیم درمانی کودکان که مطبش در ساختمان سینا اطهر تهران بود و ۲ ساعت پیش از انفجار، ساختمان را ترک کرده بود، پس از حادثه آتش‌سوزی در پستی اینستاگرامی ‌از ناراحتی برای دوستان و همکارانش نوشت. با او درباره ساختمان سینا اطهر صحبت کردم. وی گفت: «طبقه منهای یک و همکف، ام‌آر‌آی بود، طبقه اول آزمایشگاه و دندانپزشکی، طبقه دوم کلینیک‌ها، طبقه سوم بخش بستری، چهارم اتاق‌های عمل و پنجم اداری و حسابداری بود و عمده کسانی که جان‌شان را از دست دادند پزشکان، پرستاران و بیمارانی بودند که در طبقه چهارم در اتاق عمل حضور داشتند.» از او درباره حادثه سوال می‌کنم، اینکه «آیا پیش‌تر هم درباره ایمنی ساختمان بحث و نکته‌ای وجود داشته است؟» او حال مساعدی ندارد، بدون هیچ توضیحی می‌گوید «نمی‌دانم». از وی درباره کپسول‌ها می‌پرسم که می‌گوید: «ساختمان سینا اطهر از طبقه منفی یک شروع می‌شود و اساسا طبقه منفی ۲ ندارد و کپسول‌ها در طبقه همکف در بیرون ساختمان، در قسمت تاسیسات بوده است». جوزدانی مانند چند نفر دیگر بازمانده ساختمان سینا اطهر است که حالا در فضای مجازی تنها از بهت و ناراحتی‌شان می‌نویسند و هیچ کدام نمی‌دانستند در چنین ساختمانی کار می‌کرده‌اند. 

رئیس‌ شورای شهر دلیلی را که باعث شده عمده جان‌باختگان ساکنان طبقه چهارم و اتاق عمل باشند اینگونه شرح می‌دهد: «کارشناسان می‌گویند پس از شروع آتش‌سوزی دود به سرعت به طبقه چهارم این ساختمان که اتاق جراحی بود منتقل می‌شود که متاسفانه موجب خفگی افراد می‌شود». محسن ‌هاشمی درباره پیگیری دلایل این حادثه نیز به همان بخش تاسیسات گفته شده توسط دکتر جوزدانی اشاره دارد و می‌گوید: براساس گزارش کارشناسان، شواهد حاکی از آن بود در کنار در ساختمان اتاقکی ساخته شده بود که در آن کپسول‌های اکسیژن نگهداری می‌شد که نقص در سیستم برق و گرما موجب آتش‌سوزی شد». وی می‌افزاید: «تا پشت بام ساختمان کلینیک رفتم و آنچه گزارش شد حاکی از آن بود که در بخشی از مسیر راه پله نیز دپوی مواد اشتعال‌زا انجام شده بود که کار امدادرسانی  نیروهای آتش‌نشانی را با مشکل مواجه کرد».

شهرداری یکی از نهادهایی است که درباره این مسأله باید پاسخگو باشد که «آیا این ساختمان استانداردهای لازم را رعایت کرده بود؟» محسن ‌هاشمی درباره پیگیری عوامل این حادثه و دلایل آن نیز می‌گوید: «نکته قابل تامل درباره این ساختمان این است که در ۳ نوبت در سال‌های ۹۴، ۹۶ و ۹۷ با موضوع ایمنی اخطار داده شده بود که آخرین اخطار در سال ۹۷ از بازرسی اماکن بود. مالک ساختمان در سال ۹۸ اقدام‌هایی را در جهت ایمنی ساختمان انجام داده بود که یکی از آنها نصب سیستم اطفای حریق بود که فعال نبود».

با وجود عدم توجه هیأت مدیره ساختمان سینای اطهر به همه مباحث مطرح شده در اخطاریه‌های ایمنی از سال ۹۶، شهرداری اقدام به بستن مجموعه تا رفع همه معایب نکرده بود.

 

* بازجویی از ۴ نفر در پی انفجار در کلینیک درمانی سینا اطهر

آنچه مشخص است اینکه اشکال در ساختمان سینا اطهر است و متهمان اصلی اداره‌کنندگان ساختمانند، چنانکه پلیس قرار پیگرد آنها را صادر کرده است. سردار حمید هداوند، جانشین فرمانده انتظامی ‌تهران بزرگ درباره این موضوع می‌گوید: «پلیس 4 نفر از جمله مدیرعامل، مدیرداخلی، مدیر تصویربرداری و متصدی سانترال کلینیک سینا اطهر را تحت نظر دارد و این افراد در حال بازجویی هستند». جانشین فرمانده انتظامی‌تهران بزرگ که این پرونده را کار ویژه‌ رسیدگی پلیس تهران می‌داند، می‌گوید: «‌اظهارات این 4 نفر بعد از تکمیل به تشخیص مقام قضایی می‌رسد و اگر مقام قضایی تشخیص و دستور دهد این افراد بازداشت می‌شوند».