حسین آجرلو*: عربستان و عراق جز مقطع 8ساله جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران هیچگاه روابط دوستانه‌ای نداشتند و سطح روابط 2 کشور هیچگاه تا حد همکاری متقابل ارتقا نیافت. رقابت 2 کشور تا پیش از سال 2003 در بحث‌های ارضی و ایدئولوژیک متاثر از نوع نظام سیاسی حاکم بر عراق و عربستان بود. در این دوره‌ها هر 2 کشور سودای سروری جهان عرب را داشتند. پس از 2003 و با سرنگونی رژیم بعث اختلافات 2 کشور علاوه بر بحث‌های ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک، جنبه مذهبی نیز پیدا کرد. عربستان به دلیل حضور در جبهه محافظه‌کار غربی که در چارچوب‌های امنیتی نیز می‌توان آن‌ را نزدیک به صهیونیست‌ها دید مواضع متضادی با عراق در محور مقاومت دارد. اگر چه در سال‌های اخیر عربستان با هدف نفوذ در عراق تلاش‌های دیپلماتیکی را در دستور کار قرار داده و سفارتخانه خود در بغداد را مجددا بازگشایی کرده است اما واقعیت این است که این 2 کشور همواره به عنوان رقبای جدی در جهان عرب یکدیگر را به چالش کشیده‌اند. از این رو حتی در شرایطی که اخباری مبنی بر سفر نخست‌وزیر عراق به ریاض در ماه‌های آتی منتشر شده است، اقدام روزنامه سعودی‌الشرق‌الاوسط نمی‌تواند چندان تعجب‌برانگیز باشد. تحلیل نیت عربستان سعودی از ایجاد تنش در عراق و دامن زدن به فتنه شیعه و سنی را می‌توان در چارچوب تئوری‌های روابط بین‌الملل مدنظر قرار داد. بر این اساس نیرویی که در جایگاه ضعف قرار دارد خواهان بر هم زدن ثبات در منطقه موردنظر است و نیروی قوی‌تر خواهان حفظ ثبات و پایداری وضع موجود. از آنجا که مرجعیت شیعه عراق همواره در مسیر ایجاد ثبات و وحدت بین نیروهای عراقی اقدام کرده است و همچنین ثبات در عراق منجر به افزایش قدرت مقاومت می‌شود، سعودی‌ها با حمله رسانه‌ای به جایگاه مرجعیت در صدد این هستند تا مرجعیت عراق را تضعیف کنند و در پی آن مقاومت عراق و حشدالشعبی تحت تاثیر قرار گیرد. بدون شک این اختلاف‌افکنی‌ها همزمان با مذاکرات استراتژیک بغداد- واشنگتن با شدت بیشتری ادامه پیدا خواهد کرد تا با ایجاد برخی تنش‌ها امنیت در شهرهای مختلف عراق را کاهش دهند و به نوعی یکی‌ از بهانه‌های تداوم حضور آمریکا در عراق را فراهم کنند. از این رو باید توجه داشت که دامن زدن به هرگونه اقدام تفرقه‌افکنانه در جریان مقاومت و شیعه منجر به افزایش نفوذ آمریکایی‌ها خواهد شد. بسیج مردمی عراق و شیعیان این کشور تاکنون هر توفیقی که داشته‌اند را در پی وحدت به دست آورده‌اند، از این رو لازم است با جدیت از نهاد مرجعیت به عنوان نماد وحدت در عراق حمایت شود. 

* کارشناس مسائل عراق