بیش از 2 سال از جلسه پرحاشیه دولت در 21 فروردین 97 می‌گذرد؛ جلسه‌ای که منجر به تصمیم تاریخی دولت برای اعلام نرخ 4200 تومانی برای هر دلار آمریکا شد. اکنون پس از آشکار شدن تبعات خسارت‌بار این تصمیم، روایت رئیس کل سابق بانک مرکزی از آن جلسه تاریخی نشان می‌دهد تصمیم تعیین نرخ 4200 تومانی برای دلار، ابداع شخص حسن روحانی بوده که با موافقت معاون اول وی مواجه شده است. 

 

* نظر روحانی 3800 تومان بود

رئیس کل سابق بانک مرکزی در گفت وگو با فارس، درباره سیاست درست مدیریت نرخ ارز گفت: «نرخ ارز باید یک نرخ باشد و از آن طرف تقاضای ارز کنترل شود. این بهترین راه است و حساسیت به نرخ ارز هم بتدریج کاهش می‌یابد». ولی‌الله سیف درباره محتوای جلسه ۲۱ فروردین ۹۷ گفت: بتدریج این پیشنهاد مورد توجه قرار گرفت و جمع‌بندی انجام شد و بر این اساس برای نهایی کردن تصمیم با آقای رئیس‌جمهور جلسه‌ای گذاشتند. گفتیم جمع‌بندی این است که یک نرخ باید داشته باشیم؛ آقای رئیس‌جمهور گفت: باشد، 3800 تومان. 

وی درباره مبنای محاسباتی روحانی برای اعلام نرخ 3800 تومانی برای هر دلار آمریکا گفت: هیچ محاسبه‌ای در کار نبود. ظاهرا مدل تصمیم پیشنهادی توسط بانک مرکزی مورد قبول همه اعضای جلسه بود که 2 محور اصلی داشت؛ اول نرخ واحدی که بتواند منجر به تعادل عرضه و تقاضا شود و دیگر اینکه رژیم ارزی شناور مدیریت شده باشد و بانک مرکزی مسؤولیت دارد در گذر زمان آن را منطبق با متغیرهای اقتصادی تعدیل کند به نحوی که همواره تعادل بین عرضه و تقاضا حفظ شود. 

سیف افزود: نرخ 3800 تومان نمی‌توانست مناسب باشد ولی آقای رئیس‌جمهور اصرار داشتند. بانک مرکزی و بعضی از اعضای جلسه توضیحاتی درباره نامناسب بودن نرخ 3800 تومان دادند و بیان شد همین الان نرخ در بازار نزدیک 5000 تومان است، با 3800 تومان قطعا به تعادل مورد نظر نمی‌رسیم. در این بین یکی از حضار گفت آقای پورابراهیمی نماینده مجلس هم گفته نرخ ارز ما 4200 تومان است. 

رئیس کل سابق بانک مرکزی همچنین اظهار داشت: البته آن کسی هم که گفت منظورش این نبود که 4200 تومان خوب است، بلکه منظور این بود که آقای پورابراهیمی که موضع تندی دارد می‌گوید 4200 تومان؛ چطور شما می‌گویید 3800 تومان؟ بحث این بود؛ نه اینکه 4200 تومان را تایید می‌کند. من گفتم نرخ ارز زیر 4800 تومان غیرمنطقی است و تبعات خودش را دارد. 

سیف در پاسخ به اینکه «شما چرا از نرخ 6هزار تومان به 4800 تومان رسیدید؟» گفت: 2 بحث داشتیم. من فکر نمی‌کردم در آن جلسه بیش از نرخ 4800 تومان مورد تایید قرار بگیرد، منتها همزمان با آن این اختیار را بانک مرکزی گرفته بود که در مصوبه قید شود بانک مرکزی با مدل شناور مدیریت شده نرخ ارز را جلو می‌برد. درواقع از 4800 تومان شروع می‌شود. 

 

* روحانی گفت از 4200 بالاتر نباشد

وی درباره واکنش رئیس‌جمهور نسبت به قیمت پیشنهادی خود گفت: 4800 تومان پیشنهادی ما بشدت با مخالفت روبه‌رو شد و یکی دو نفر از اعضای دولت سعی کردند از 4200 تومان نرخ را بالاتر ببرند که آقای رئیس‌جمهور گفت دیگر حرفش را نزنید، تمام شد. 

رئیس کل سابق بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که «آقای روحانی استدلالی پشت این اصرار برای نرخ ارز 3800 تومان یا 4200 تومان داشت؟» گفت: استدلال این بود که نرخ ارز باید پایین باشد. 

سیف درباره نحوه رسیدن به نرخ 4200 تومان برای دلار گفت: در آن جلسه رئیس‌جمهور به من نگفتند برو مصاحبه کن اما به طور طبیعی همه نگاه‌ها به سمت من رفت با این منظور که تو برو مصاحبه کن. گفتم من مصاحبه کنم؟ من که مخالف هستم! اگر می‌گویید من مصاحبه کنم، نرخ ارز را 4800 تومان اعلام می‌کنم. بعد از این جمله آقای رئیس‌جمهور رو به آقای جهانگیری کرد و گفت این موضوع، موضوع مهمی است و در حدی است که معاون اول باید اعلام کند. پس شما این تصمیم را اعلام کن. من به آقای دکتر جهانگیری گفتم آقای دکتر 4800 تومان اعلام کن. وقتی آقای جهانگیری بلند شد که برود، پرسید آقای رئیس‌جمهور اجازه می‌دهید 4500 تومان بگویم؟ البته یکی از اعضای جلسه به من گفت در آن لحظه آقای جهانگیری گفت اجازه بدهید 4300 تومان بگویم. آقای رئیس‌جمهور گفت نه به هیچ وجه از 4200 تومان بالاتر نرود، من از نظر خودم عدول کردم. نظر من همان 3800 تومان است اما چون دیدم اکثریت این را می‌گویید، گفتم تابع نظر شما باشم. 

 

* دست روحانی رو شد

روایت رئیس کل سابق بانک مرکزی از جلسه مذکور، دروغ بودن ادعای روحانی درباره اتفاق‌نظر اقتصاددانان برای تعیین نرخ 4200 تومان را تایید کرد. پیش از این روحانی مسؤولیت ابداع دلار 4200 تومانی را متوجه سایر اعضای دولت و اقتصاددانان کرده و گفته بود: بعد از عید زمانی که قیمت دلار نوسان پیدا کرد، همه اقتصاددانان در جلسه‌ای اعلام کردند باید دلار تک‌نرخی شده و با ۴۲۰۰ تومان عرضه شود. البته شخصا با این موضوع موافقت نداشتم اما از آنجا که همه اقتصاددانان در جلسه‌ای که حضور داشتند بر آن اجماع داشتند، اعلام کردم با وجود اینکه قبول ندارم اما چون اجماع قبول دارد، آن را می‌پذیرم.