کد خبر: 221488تاریخ: 1399/4/17 00:00
کارشناس اقتصاد در گفتوگو با «وطن امروز» مطرح کرد
بورس، جلودار تورم
حسین درودیان، کارشناس اقتصاد و مدرس دانشگاه تهران در گفتوگو با «وطن امروز» درباره اختلاف مسؤولان و کارشناسان اقتصادی کشور در رابطه با این دو گزاره که «بورس جاذب نقدینگی» است یا «محل گذار نقدینگی»، اظهار داشت: رشد نقدینگی در سالهای اخیر بسیار شدید بوده است. دولت تدبیر و امید بر آتش این رشد دمیده و نه از لحاظ سیاسی و نه از نظر گفتمانی نتوانسته است راه درستی برای کنترل آن تبیین کند. وی اظهار داشت: این دولت با ایده مهار نقدینگی و تقبیح طرحهایی که افزایشدهنده نقدینگی مینامید روی کار آمد اما روند رشد نقدینگی را نتوانست مهار کند. این کارشناس اقتصادی افزود: موضوع این است که به دلیل کنترل تورم، این نقدینگی سرگردان نبود و به اصطلاح سرکوب شده بود اما حالا در حال آشکارسازی خود است. برای مثال این موضوع در بورس مشهود شده است. درودیان ضمن بیان این مطلب که نقدینگی در ایران بسیار «چوله» است، به شکل کلی طرح موضوعاتی مانند ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران را رد و تصریح کرد: به طور کلی بخش عمدهای از مردم از نقدینگی سهم بالایی ندارند که بخواهند آن را مسیل کالاهای مصرفی کنند که باعث تورم کالاها شود. وی افزود: شیوه توزیع نقدینگی در کشور ما یک برآمدگی خیلی بزرگی دارد که در دست یک اقلیتی است و به همین دلیل ونزوئلایی شدن غیر ممکن است. در ونزوئلا مردم تورم را در یک بازار کالا و خدمات ایجاد میکردند اما چون در ایران نقدینگی در دست تعدادی معدود است، هدف آنها صرفا سفتهبازانه است و به بازارهای دارایی ختم میشود. مدرس دانشگاه تهران گفت: رفتار سفتهبازانه در بازار دارایی نمیتواند باعث تورم کالا و خدمات شود، بلکه میتواند اثرات غیرمستقیم روی قیمتها داشته باشد. این رفتار سفتهبازانه در بورس بسیار مشهود است. وی افزود: یکسری دارایی در کشور اگر افزایش قیمت داشته باشد میتواند روی تورم تاثیرگذار باشد اما این تاثیر غیرمستقیم است. برای مثال در سالهای قبل این رشد در بازار ارز و مسکن رخ میداد و امروز این اتفاق در بازار سرمایه در حال رخ دادن است. به عبارت دیگر اهرم دارایی خودش را به قیمت کالا و خدمات تحمیل میکند. درودیان تصریح کرد: مکانیزم اهرم شدن ارز و مسکن مشخص است به طوری که هر زمان رشدی در این بازارها رخ دهد، روی قیمت تمامشده کالا و خدمات تاثیرگذار است اما بورس هیچ تاثیری روی هزینه تمام شده کالا ندارد، بلکه انتظار تورمی شکل میگیرد. در کنار انتظار تورمی، مطالبهای که فعالان اقتصادی میکنند در نسبت با بازدهی بورس است و به همان نسبت در عملکرد خودشان تغییر ایجاد میکنند. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: ما نمیتوانیم اقتصادی داشته باشیم که در یک بازار 300 درصد بازدهی داشته باشد و در دیگر بازارها در بهترین شرایط 40 درصد بازدهی شکل بگیرد، مسلما این روند روزی باعث سر ریز شدن بخشی از نقدینگی به سمت بازارهای دیگر میشود. حداقل این است پولهایی که مردم به بورس بردند و ارزش بسیار زیادی پیدا کرده، بالاخره یک روزی قرار است از این بازار خارج شود و نمیتوان این حقیقت را کتمان کرد. درودیان گفت: دارایی میتواند پیشگامی در تورم باشد و تورم یک دارایی میتواند خودش را تبدیل به تورم کالا و خدمات کند، به زبان ساده بازدهی بورس خودش را به بازارهای دیگر تعمیم میدهد. پیش از این در ارز و ملک هم شاهد این موضوع بودیم. مدرس دانشگاه تهران ضمن بیان اینکه جاذب نقدینگی بودن بورس یک شوخی بیش نیست، گفت: به طور کلی قرار نیست با بورس نقدینگی جذب شود و در بورس کاهش هم نمییابد، بلکه صرفا در بورس نقدینگی گردش پیدا میکند. در کنار این شوک قیمتی ایجاد شده در بورس میتواند اثر تورمی در دیگر بازارها داشته باشد. درودیان در پاسخ به این سوال که طیفی از کارشناسان با نظریه شما مخالفند و میگویند تورم بورسی میتواند از دیگر تورمها جلوگیری کند، اظهار داشت: پیش از روند تصاعدی بورس این موضوع زیاد مطرح میشد که بازار سرمایه میتواند ضربهگیر تورم کالاها و خدمات شود اما امروز که بورس روند صعودی دارد و به موازات آن تورم را شاهد هستیم، عملا این موضوع نفی شده است. وی در پایان گفت: بر اساس آنچه در سالهای اخیر در اقتصاد ایران دیدهایم، بورس میتواند اثرات تورمی و انتظاری ایجاد کند و با رشد شاخصهای بورس شاهد افزایش قیمت کالاها باشیم.