بورس، جاذب نقدینگی و سپری در برابر ابر تورم

 

علی سعدوندی: بورس جاذب نقدینگی است و اگر ما در حال حاضر ابر‌تورم نداریم، تنها یک دلیل دارد و آن هم بورس است. بورس اما به سمت گران شدن و حبابی شدن پیش می‌رود. معمولا زمانی که بورس حبابی می‌شود، این حباب در بازار اوراق تخلیه می‌شود و البته به قدری هم این تخلیه انجام شده است. سعدوندی با هشدار نسبت به تبعات ریزش بورس، گفت: اگر بازار بورس دچار ریزش شود برای کشور خیلی تبعات خواهد داشت و ما دیگر نمی‌توانیم تورم را به این راحتی کنترل کنیم. توصیه من این است که کسری بودجه از راه اوراق تأمین شود و نه از راه تزریق گسترده به بازار بورس. 

این کارشناس اقتصاد گفت: باید در عمل دید اگر بازار را متعادل نگه داریم، دولت چه مقدار می‌تواند اوراق بفروشد. این احتمال وجود دارد که اگر بخواهید بازار را متعادل نگه دارید بیشتر از پولی که به دست می‌آید باید برای ثبات بازار هزینه کنید. 

وی افزود: بازار بورس ممکن است ظرفیت تأمین کسری بودجه را نداشته باشد. در اینکه ثبات بورس ارجح است بر استفاده ابزاری از بورس برای تأمین کسری بودجه شکی نیست، چون اگر بورس بریزد منابعی که دست مردم است وارد بخش بازار و خدمات شده و باعث رشد شدید قیمت‌ها خواهد شد. 

بورس زمینه‌ساز تورم می‌شود

 

مسعود نیلی: یکی از پدیده‌های جالب توجه حال حاضر اقتصاد ایران، همزمانی بیش‌فعالی بازار سرمایه و رکود عمیق (شاید یکی از عمیق‌ترین‌ها) آن است. مدتی است 2 تصویر متضاد در قاب اقتصاد ایران جلوه‌نمایی می‌کند. در حالی‌که بنگاه‌های اقتصادی در تقلای حیات و ممات، فشار‌های کمرشکنی را تحمل می‌کنند و آینده روشنی برای خود نمی‌بینند، ارزش سهام آ‌نها به صورت جهشی افزایش پیدا می‌کند. در یک طرف رشد‌های «سالانه» صفر یا منفی تولید و رشد‌های منفی بزرگ سرمایه‌گذاری قرار دارد و در طرف دیگر رشد‌های «روزانه» بالا و مثبت ارزش سهام آنها! داستان چیست؟ بازار دارایی دارد با هجوم نقدینگی مواجه می‌شود و جهش‌ها در این بازار شکل می‌گیرد. با افزایش بیشتر قیمت انواع دارایی، پس‌انداز‌های پولی کوچک و ترسان هم به این سمت سرازیر می‌شوند. وقتی قیمت انواع دارایی افزایش پیدا می‌کند، در گام بعدی، صاحبان کوچک و بزرگ این دارایی‌های قیمتی، به فکر می‌افتند که بخشی از این منابع افزایش‌یافته را تبدیل به کالا‌های مصرفی زندگی خود کنند؛ بنابراین بخشی از این دارایی‌ها را می‌فروشند و سراغ کالا‌های مصرفی با‌دوام و کم‌دوام می‌روند. پس جهش‌های قیمتی در بازار دارایی تعدیل می‌شود و در مقابل، افزایش جدید قیمت‌ها به معنی تورم، در بازار کالا و خدمات شکل می‌گیرد. 

بورس مسبب ایجاد وضعیت تورمی نیست

 

فردین آقابزرگی: بورس مسبب ایجاد وضعیت تورمی نیست؛ نه‌ تنها بازار سرمایه حتی بازار سکه، ارز، خودرو یا مسکن هم هیچ‌کدام به تنهایی نمی‌توانند تورم را کاهش یا افزایش دهند، بلکه متغیرهای اثرگذار بر وضعیت اقتصادی عامل مهمی در افزایش تورم و دامن زدن به نگرانی‌های مردم برای ورود به این بازارها جهت حفظ ارزش دارایی‌های‌شان است. متغیرهای اصلی مثل افزایش نقدینگی است که تورم را بیشتر می‌کند، لذا با توجه به اینکه سودآوری بازار سرمایه نمود بیشتری نسبت به سایر بازارها دارد، تغییرات آن از سایر بازارها زودتر نمایان می‌شود. به هر حال درباره بازار سرمایه نتیجه‌گیری‌ها نباید اینگونه باشد که بورس باعث افزایش تورم می‌شود، در حالی که بورس خود متأثر از تاثیرات متغیرهای اقتصادی است.  در این میان افزایش شدید و فزاینده شاخص‌ها در بورس یکی از عواملی است که بینندگان و فعالان اقتصادی را دچار حساسیت می‌کند. در حقیقت بازار سرمایه ضربان اقتصاد کشور را زودتر از سایر بازارها نشان می‌دهد. در واقع با افزایش شاخص‌ها در بازار سرمایه آن هم زمانی که حال اقتصاد خوب نیست، می‌توان متوجه شد وضعیت در سایر بازارها هم وخیم است، لذا بازار سرمایه اولین بازاری است که شرایط انتظارات تورمی را برجسته‌تر نشان می‌دهد اما خود عامل صد درصدی ایجاد انتظارات تورمی نیست.