printlogo


کد خبر: 221850تاریخ: 1399/4/25 00:00
نگاهی به مجموعه ‌نوشته‌های «چه تازه می‌خواند خروس» از مهرداد فلاح
دهه‌ 70 یا ارث پدری؟!

الف. م. نیساری: مجموعه‌نوشته‌هایی با عنوان «چه تازه می‌خواند خروس»، با زیرعنوان «چشم‌اندازهای تازه در شعر نسل پنجم»، کتابی است از مهرداد فلاح که اینک 57 سال دارد و هنوز در وبلاگ خود در پی درست کردن شعرهایی است که خود نامش را «خواندیدنی‌ها» گذاشته است؛ شعرهایی که به قول «الف. اوتانه» در مجله‌ رودکی (و البته بسیاری دیگر) «بیشتر امکان موفقیت گرافیست‌ها در آن ممکن است تا شاعر؛ چون اصل و بنای کار بر شعر تصویری است» که البته این نوع کارها یا شعرها در شعر قدیم ایران و در شعر اروپای معاصر و نیز در ایران چند دهه‌ قبل هم به صورت جدیدتر در اشعار طاهره صفارزاده دیده شده است. حال مهرداد فلاح با این درجه از استعداد و هوشمندی، مجموعه‌نوشته‌های خود را که فعلا ربطی به خواندیدنی‌هایش ندارد و مجموعا یا اغلب‌شان در بلبشو و آشوب دهه‌ 70 بیشتر در دفاع از شعر خودش و شعر علی عبدالرضایی (دفاع در حد90 درصدی و در کل دفاع به معنای غالب‌بودن شعر این دو تن در نسبت با شعر دیگر شاعران دهه‌ 70 و البته شاعران بعد از آن هم!) و با اغماض‌هایی در دفاع از شعر ابوالفضل پاشا و برای خالی‌نبودن عریضه و توجیه خیلی چیزها، در دفاع نسبی از شعر شاعران گروه خود (که بعدها از هم پاشیده شد و دفاع‌های‌شان از هم نیز؛ گروهی متشکل از این 3 تن و حافظ موسوی، بهزاد خواجات و بهزاد زرین‌پور) و البته باز برای خالی نبودن عریضه‌ بیشتر، در دفاع و تعریف از 3-2 نفر دیگر هم، البته همگی زیر بلیت تعریف این 3 تن (فلاح و عبدالرضایی و پاشا) نوشته شده، در کتابی به نام «چه تازه می‌خواند خروس» چاپ کرده است؛ نوشته‌هایی که در نهایت سعی دارد خودش، و همسطح خودش، علی عبدالرضایی را به عنوان چهره‌ برتر دهه‌ 70 (در کنار خودش!) و بعد هم با کمی اغماض، ابوالفضل پاشا را چند درجه بعد از خودشان توجیه کند. 
در واقع این کتاب همان هدفی را دنبال می‌کند که نویسنده‌اش در دهه‌ 70  آن را مطرح کرده بود و آن معرفی خود و عبدالرضایی و پاشا به عنوان شاعران پیشرو و آوانگارد دهه‌ 70 بوده و هست. البته مهرداد فلاح در بسیاری از نوشته‌ها ابایی ندارد که حتی به طور مستقیم خودش و عبدالرضایی و پاشا را به عنوان تنها شاعران برجسته و پیشرو معرفی کند، چون در آن گروه چندنفری خود، یک حلقه‌ کوچک داشتند که شامل همین 3 نفر می‌شد. 
نوشته‌های این کتاب حتی شاعران روشنفکر هم‌نسل خودشان و شاعران بزرگ‌تری نظیر محمدباقر کلاهی‌اهری و بیژن نجدی و شاپور بنیاد و... که در دهه‌ 70 شعرشان موثر بود یا شاعرانی مثل خود خودشان (خود 3 نفرشان) را، در نهایت و با توجه به درشت‌دیدن خودشان، نادیده می‌گیرد؛ چه رسد به شاعران شعر انقلاب و دفاع‌مقدس و شاعران موفق در حوزه‌ شعر کلاسیک و حتی شاعران شعر نیمایی که بسیارشان خوش درخشیدند. در واقع، در این کتاب همه چیز و همه کس از نیما تا شعر دهه‌ 60 و70 و بعد از آن، وسیله‌ای است که مهرداد فلاح را به شعر خود 3 نفرشان برساند و عجیب است که چنین کتابی را انتشارات «فصل پنجم» هم چاپ می‌کند؛ حال با چه معیار و میزانی؟ لابد خودشان بهتر می‌دانند.
خلاصه‌! دامنه‌ تعریف از خود، خودبینی، خودپسندی و خست در معرفی و تعریف دیگران (در نسبت تعریفی که از 3 تن می‌شود) در نوشتارهای این کتاب آنقدر هست که خواندنش جز ملال برای مخاطب چیزی به بار نمی‌آورد. 
در پاره‌ای از مقدمه، حرف از «صداها» و «چهره‌ها» و «نام‌ها»ی تازه در دهه‌ 70 است و شما تا نوشته‌های کتاب را نخوانید متوجه نخواهید شد منظور نویسنده از این صداها و نام‌ها و چهره‌های تازه چه کسانی هستند. در واقع، منظور نویسنده از این کسان (منهای 3-2 نفری که در این کتاب اندک تعریف‌هایی از ایشان شده؛ نه حالا شعرشان نقدی شده و نامی از ایشان برده شده) دقیقا خود نویسنده؛ یعنی مهرداد فلاح، علی عبدالرضایی  و با اغماضی قابل توجه، ابوالفضل پاشاست که جایگاه مختصر و مفیدشان را شما مخاطب عزیز، خود بهتر می‌دانید!
در پایان، عناوین نوشته‌های کتاب «چه تازه می‌خواند خروس» از مهرداد فلاح را در ذیل می‌آوریم؛ هرچند از این عناوین کلی نمی‌توان حدس زد با چه نوع نوشته‌هایی روبه‌رو هستیم؛ تنها 2 عنوان که در آنها نام احمد شاملو و افسانه‌ نیما یوشیج در آن ذکر شده است، قابل حدس است که تقریبا با چه مطلبی روبه‌رو خواهید شد. و اینک عناوین یا فهرست کتاب «چه تازه می‌خواند خروس» از مهرداد فلاح:
پیشگفتار/ فصل اول:/ بغل‌دستی‌ها/ جای دوربین‌ها عوض شده است/ این شعر به خواننده‌ تنبل روی خوش نشان نمی‌دهد/ از کجای این شعرها کلید برداریم؟/ از زبان معیار تا زبان شعر/ از شعری که زندگی است/ با کدام «نشانه‌ها» به «ساختار» برسیم؟/ بیا دوباره بخوانیم!/ نه «درباری»، نه «درباره‌»/ دلمشغولی‌های شاعرانه/ چرا چندصدایی؟/ برای «حرکت» بهانه لازم نیست/ سفر از سطر اول/ شعرهایی که نمی‌توانند روی پای خودشان بایستند/ عیب از صدای خروس نیست/ سقوط از پله‌ نیمه‌کاره/ زبانی که پوست می‌اندازد/ اسطوره، افسانه و دیگر رمزگان فرهنگی در شعر امروز/ اگر خوابم ببرد/ و شاعر از آسمان به خیابان قدم گذاشت!/ فصل دوم:/ پشت‌سری‌ها/ چه تازه می‌خواند خروس!/ آنچه شاملو را شاملو کرد/ باز آن غریب مغرور/ این شعر ناتمام. 

Page Generated in 0/0285 sec