جهان همچنان از انفجار بندر بیروت در بهت و حیرت است و واکنشها به آن انفجار تا تصمیمسازیهای جدید شورای شهر تهران نیز کشیده شده است؛ تا آنجا که مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران در مطلبی کوتاه در فضای مجازی نوشت: «به واسطه وجود انبار نفت در داخل بافت مسکونی شهران، فاجعهای دهشتناکتر از بیروت در کمین تهران است». همین جمله به همراه توضیح کوتاه او که گفته بود «به انبار نفت محله شهران که یک بمب هیدروژنی داخل شهر و بر روی گسل زلزله مشا بنا شده توجه کنیم. انبار نفت شهران با مخازنی غولپیکر درست در بطن بافت مسکونی شمال غرب تهران در محله شهران قرار گرفته و هر روز 300 تانکر 30 هزار لیتری حمل سوخت از ابرمخازن این انبار نفت بارگیری میکنند و سپس از وسط بافت مسکونی و خیابانها و کوچههای شهران میگذرند و نهایتا وارد بزرگراه میشوند. کافی است یکی از تانکرها هنگام سوختگیری در کنار مخازن دچار حادثه شود آنگاه با انفجار سریالی مخازن سوخت یکی پس از دیگری فاجعهای بزرگتر از بیروت به سر تهران میآید»، باعث شد موضوع «انبار نفت شهران» به موضوع نخست فضای مجازی تبدیل شود.
* اصل ماجرا چیست؟!
تغییر بافت شهری و خارج شدن ساختمانهایی که احتمال خطر برای شهروندان را به وجود میآورد، چندین سال است که در وزارت کشور و شورای شهر مطرح است. توسعه شهر تهران باعث شده است کمکم برخی ساختمانها مانند «پادگان»های نظامی و بعضا تاسیسات شیمیایی در دل شهر قرار گیرد و دغدغه خارج شدن این مکانها از بافت شهری شکل بگیرد. پادگانها اما به مرور تخلیه و با شرایطی با شهرداری معاوضه شدهاند که آخرین واگذاری مربوط به پادگان 06 ارتش است که هنوز درباره آن حرف و حدیث وجود دارد ولی تاسیسات شیمیایی در این میان کمتر مورد توجه بوده است که حالا بعد از انفجار بیروت و شاید به خاطر کمکاری شورای شهر و ایجاد یک فضای رسانهای هر چند کوتاهمدت، این موضوع طرح شده است. مجید فراهانی گفته بود: «باید موضوع خروج تأسیسات پرخطر از شهر تهران بیشتر از گذشته در دستور کار قرار گیرد و شهرداری با کمک دولت باید برای تحقق آن کمر همت ببندد».
مجید فراهانی چند روز بعد در توئیتی خبر از تشکیل جلسه برای بررسی آخرین وضعیت انتقال انبار نفت داد و اعلام کرد شورای عالی شهرسازی قبلا در مصوبهای خواستار انتقال انبار نفت شهران به بیرون شهر شده بود. او نوشته است: «روز چهارشنبه هفته آینده به اتفاق رئیس کمیسیون شهرسازی شورا در جلسهای میزبان مسؤولان وزارت نفت و شورای عالی شهرسازی خواهیم بود».
توضیح اولی و سریع مجید فراهانی و توئیت بعدی آن نشان میدهد بیشتر تحت تاثیر جو اتفاق بیروت و کمکاری شورای شهر در این سالها یک اقدام رسانهای کرده است تا آنکه با یک نگاه کارشناسی به مساله بپردازد، چرا که در صورت نگاه کارشناسی میتوانست ابتدا جلسات را برگزار کند بعد این فضا را بسازد، چنانچه نمایندگان سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران و شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در صحبتهایی جواب او را دادند.
* انتقال انبارهای شیمیایی به عهده شهرداری نیست
رضا کرمیمحمدی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران هم در گفتوگو با یکی از رسانهها با اشاره به خطری که وجود این انبارها در داخل شهر دارد، گفت: انبارهای مواد شیمیایی که داخل شهر تهران هستند، در ابتدای ساخت خارج از شهر محسوب میشدند اما با گسترش شهر تهران آنها هم در محدوده داخل شهر قرار گرفتند و حال وجود آنها خطرناک است. وی افزود: وجود انبارهای مواد شیمیایی داخل شهر تهران مساله مهمی است که چندبار در شهرداری آن را پیگیری و در این باره تذکراتی ابلاغ کردیم اما متاسفانه تاکنون توجهی نشده است. کرمی درباره نهادهای مسؤول در برابر انتقال انبارهای شیمیایی تصریح کرد: تخلیه و انتقال این انبارها بر عهده شهرداری نیست، بلکه مربوط به نهادهای مرتبط با آن انبارها میشود. رئیس سازمان مدیریت بحران شهر تهران گفت: وظیفه ما این است که خطرات را شناسایی کنیم و به این نهادها تذکر دهیم که تاکنون چندبار این کار را کردهایم اما به دلیل مشکلاتی که وجود دارد انجام نشده است.
* انبار نفت شهران ایمنی کامل دارد
هر چند برخی مدیران شهری انبار سوخت شهران را تهدیدی برای شهر تهران قلمداد میکنند اما از سوی دیگر مدیران نفتی امنیت این انبار را مطلوب ارزیابی کرده و وجود آن را برای تهران ضروری میدانند. کرامت ویسکرمی، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی با بیان اینکه مثلث حیاتی سوخترسانی در شهر تهران وجود دارد، اظهار کرد: این مثلث شامل ۳ انبار نفت جنوب، انبار نفت ری جنب پالایشگاه و شمال غرب تهران کن و شمال شرق تهران قوچک میشود. وی با اشاره به اهمیت وجود انبارهای نفت در تهران، تصریح کرد: طی سالیان گذشته مکاتباتی انجام شده و جلسات کارشناسی و مدیریتی درون و برونسازمانی با هماهنگی و همکاری دستگاههای ذیربط انجام شده که در تمام این جلسات با مباحثی که مطرح شده، ضرورت وجود انبار نفت در آن نقطه و رعایت استانداردهای فنی و ایمنی مورد توجه قرار گرفته است. به گفته مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی، در نهایت تمام تصمیمات منجر به این شده که انبار نفت شهران با توجه به اینکه یکی از انبارهای نفت حیاتی جهت سوخترسانی در کلانشهر تهران بوده و استانداردهای لازم را دارد، وجود آن نیز برای سوخترسانی پایدار و ایمن و با کمترین تردد ناوگان نفتکش در سطح شهر بسیار ضروری است. وی در واکنش به اظهارات اخیر درباره ناایمن بودن انبار نفت شهران گفت: انبار نفت شهران استانداردهای ایمنی لازم را دارد و وجود آن برای سوخترسانی ایمن و مطمئن در سطح تهران حیاتی است.
* قیمت خانههای شهران پایین آمد
صحبت مجید فراهانی درباره خطرناک بودن انبار نفت شهران اما یکی از نخستین واکنشهایش را در عرضه بیشتر خانه در این منطقه و پایین آمدن قیمت آن گذاشت. فردای این توضیح کوتاه رجوع به املاک مسکن این محل بیشتر شد و در یک گزارش میدانی از سوی خبرنگار «وطن امروز»، مشخص شد هم قیمتهای منطقه پایین آمده است و هم میزان فروش بالا رفته است.