گروه بینالملل: حسان دیاب، نخستوزیر لبنان شب گذشته از سمت خود کنارهگیری کرد. به گزارش المنار، وی در نطق دیشب خود گفت: فاجعهای که در لبنان رخ داد در پی فساد مزمن در کشور و دولت بود. وی افزود: کشور باید به سمت شفافیت پیش رود. امروز استعفای این دولت را اعلام میکنم. خداوند از لبنان محافظت کند. ساعاتی پیش از استعفای رسمی دیاب منابع خبری به نقل از وزیر بهداشت کابینه دولت لبنان از استعفای نخستوزیر خبر داده بودند. در پی وقوع حادثه انفجار هفته گذشته در بندر بیروت و پس از سفر مکرون به لبنان، برخی گروههای سیاسی با گسیل طرفداران خود به خیابان دست به آشوب و اعتراض زدند. طی 2 روز گذشته همچنین تعدادی از نمایندگان پارلمان و وزرای کابینه استعفا کرده بودند. در حالی که پایگاه النشره از «نواف سلام» به عنوان مأمور جدید تشکیل کابینه نام برده است، برخی رسانهها اسامی دیگری را به عنوان گزینه جانشینی دیاب معرفی کردند. حسان دیاب ژانویه امسال و پس از ماهها آشوب و تنش در لبنان از سوی میشل عون به عنوان نخستوزیر لبنان معرفی شد. از کابینه دیاب به عنوان کابینه گذار یاد میشود. مسؤولیت اصلی کابینه دیاب از زمان انتصاب، زمینهچینی انتخابات پارلمانی بود. با توجه به شرایط بحرانی بیروت، استعفای نخستوزیر میتواند کلاف آینده لبنان را پیچیدهتر کند.
* دست راست پمپئو در بیروت
یک هفته پس از انفجار در بندر بیروت مداخلات خارجی در لبنان وارد فاز جدیدی شده است. روز پنجشنبه پس از اظهارات جنجالی مکرون علیه ثبات لبنان که منجر به وقوع آشوبهایی در بیروت شد، دیروز هم اخباری درباره تحرکات جدید وزارت خارجه آمریکا و نیروهای نظامی انگلیس و فرانسه در لبنان منتشر شد؛ اقداماتی که در پوشش کمک به لبنان و در حقیقت با نیت سیطره بر این کشور انجام شده است.
در همین ارتباط آمریکاییها اقدام به اعزام فوری دیوید هیل مرد شماره ۲ وزارت خارجه آمریکا و معاون پمپئو به بیروت کردند تا بتوانند تأثیرگذاری بیشتری بر تحولات این کشور داشته باشند.
به گزارش «وطن امروز»، پس از اینکه امانوئل مکرون در چارچوب سناریوی آمریکایی علیه لبنان به بیروت سفر کرد و در اظهاراتی مداخلهجویانه خواستار اصلاحات اساسی در لبنان شد، روزنامه البنا گزارش داد «دیوید هیل» معاون وزیر خارجه آمریکا قرار است چهارشنبه هفته جاری به لبنان سفر کند. نماینده آمریکا در این سفر قصد دارد با مسؤولان لبنانی دیدار و درباره پروندههای مربوط به اقتصاد و سیاست و گذرگاهها بهاضافه پرونده ترسیم مرزهای دریایی و زمینی و نیز عملکرد نیروهای یونیفل بحث کند. همچنین این هفته «جان بارسا» مدیر آژانس توسعه بینالمللی آمریکا نیز وارد لبنان میشود. علاوه بر آن، سفارت آمریکا در بیروت طبق پیشبینیهای قبلی درباره وجود سناریوی طراحیشده از سوی غربیها برای به آشوب کشیدن اوضاع لبنان بهدنبال انفجار بیروت بیانیه جنجالی صادر کرد. سفارت واشنگتن در این بیانیه ادعا کرد: ما از حق ملت لبنان در اعتراضات مسالمتآمیز حمایت و همه طرفهای ذیربط را به اجتناب از خشونت تشویق میکنیم. دوروتی شیا، سفیر آمریکا در لبنان طی ماههای اخیر بارها با اقدامات و اظهارات تفرقهافکنانه خود سعی در ملتهب کردن افکار عمومی داشت. در جریان تشکیل کابینه جدید لبنان هم سفیر آمریکا در دیدار با مقامات رسمی این کشور خواستار تعیین نامزد مورد حمایت آمریکا برای تصدی پست معاونت ریاست بانک مرکزی لبنان شده بود. وی ماه گذشته در اظهاراتی حزبالله را عامل بیثباتی لبنان معرفی کرده بود. در پی این اظهارات، دادگاه شهر صور در جنوب لبنان با صدور حکمی وی را از هرگونه اظهارنظر رسانهای منع کرد. دادگاه همچنین تمام رسانههای لبنانی را نیز از گفتوگو با سفیر آمریکا در این باره منع کرده بود.
* ناوهای فرانسه و انگلیس در راه لبنان
به نظر میرسد اقدامات مداخلهجویانه غرب علیه لبنان محدود به مسائل سیاسی و اصلاحات از سوی مقامات دولت لبنان نیست و به دایره مسائل نظامی نیز تسری پیدا کرده است. اقدامات و دخالتهای نظامی فرانسه در پوشش کمکهای مهندسی آغاز شده است. بر اساس اخبار منتشرشده در صفحه رسمی یگان لژیون خارجی ارتش فرانسه، هنگ دوم مهندسی این یگان به ماموریت لبنان اعزام شده است. اینکه چطور در وضعیت نبود شرایط جنگی در لبنان، فرانسویها به جای یگانهای امداد و نجات شهری و صلیب سرخ، این یگان را به لبنان ارسال کردهاند از جمله سوالات بزرگی است که میتواند نشاندهنده نقشههای بسیار بزرگتر فرانسه برای این مستعمره قدیمی باشد. پایه و ریشه لژیون خارجی فرانسه افراد غیرفرانسوی بوده و هستند که به این یگان نظامی پیوسته، هویتی جدید به آنها داده میشود و اگر در طول خدمت خود در این یگان زنده ماندند بعد از آن شهروندی فرانسه به آنها اعطا میشود. در طول تاریخ نسبتا طولانی این یگان، لژیون خارجی فرانسه اکثر اوقات مقصد خلافکاران و بزهکاران و افراد فراری از کشورهای مختلف بود. در عین حال وسیله نقلیه نیروهای فرانسوی در این حرکت به سمت لبنان نیز جالب توجه است. ناو تهاجم آبی- خاکی «Tonnerre» نیروهای مزدور فرانسوی را به لبنان حمل خواهد کرد. این کشتی به سرعت امکان بدل شدن به یک پایگاه کوچک بالگردی شناور و یک واحد کنترل و فرماندهی در سواحل لبنان برای هر گونه عملیات نظامی را دارد. در عین حال خبرهای جدید از رسیدن یک کشتی ویژه انگلیسی نیز به سواحل لبنان حکایت دارد که دارای تواناییهای خاص و مهمی است. بر اساس اخبار رسیده، شناوری از نیروی دریایی انگلیس نیز وارد سواحل لبنان شده که ماموریت آن برآورد خسارتهای واردشده به بندر بیروت پس از انفجار اعلام شده است. شناور مورد نظر «HMS Enterprise» از کلاس اکو نام دارد. حضور این شناور در سواحل لبنان در کنار یک ناو تخصصی عملیاتهای آبی- خاکی فرانسوی در سواحل لبنان مشخصا نمیتواند صرفا برای کمک در جهت برطرف کردن خسارات ناشی از انفجار باشد.
* کنفرانس حمایت از بیروت و تکرار تجربه تلخ 2018
کنفرانس حمایت بینالمللی از بیروت و ملت لبنان که به ریاست امانوئل مکرون به صورت آنلاین برگزار شد با صدور بیانیهای به کار خود پایان داد. در بیانیه پایانی این کنفرانس آمده است: جامعه جهانی و دوستان نزدیک لبنان و شرکایش هرگز ملت این کشور را تنها نخواهند گذاشت. آنها توافق کردند منابع مهمی را در روزها و هفتههای آتی با هدف پاسخگویی به نیازهای فوری بیروت و ملت لبنان فراهم کنند. شرکتکنندگان در کنفرانس توافق کردند کمکهایشان سریع، کافی و متناسب با نیازهای ملت لبنان و هماهنگ تحت رهبری سازمان ملل باشد و مستقیما و در نهایت شفافیت و کارآمدی در اختیار ملت لبنان قرار بگیرد. در بیانیه پایانی این کنفرانس تاکید شده است: شرکای لبنان آماده حمایت از شکوفایی اقتصادی و مالی این کشور هستند که مستلزم تعهد مقامات لبنانی به انجام سریع اقدامات و اصلاحات است. در این بیانیه به حجم تعهدات مالی اشاره نشده اما رئیسجمهور فرانسه اعلام کرده است تعهدات مالی که برای کمک به لبنان در آینده نزدیک دریافت کرده به حدود 7/252 میلیون یورو رسیده است. این نشست در حالی برگزار شد که لبنان در این مدت بشدت درگیر مشکلات مالی بوده است. نکته جالب توجه اینکه هنوز تعهدات 11 میلیارد دلاری که در «کنفرانس اقتصادی توسعه لبنان از طریق اصلاحات» در سال 2018 در زمان نخستوزیری سعد حریری تصویب شده بود اجرایی نشده است و از این رو نمیتوان چندان امیدوار بود این کمکها جنبه عینی پیدا کند.
***
[ماهیت گروههای آشوبطلب در بیروت]
در پی حمایت برخی شخصیتهای سیاسی و گروهها از آشوب و اعتراضات در لبنان، یک وبگاه لبنانی در گزارشی به معرفی برخی طرفها پرداخته که در آشوبهای اخیر دست داشتهاند. وبگاه العهد لبنان با اشاره به وقوع یک شبهکودتا در این کشور و مقابله ارتش با آن نوشت: حزب «القوات اللبنانیه» به ریاست «سمیر جعجع» در اجرای این کودتا نقش صددرصدی داشته است. در کنار این جریان برخی گروههای دیگر از جمله حزب «السبعه»، حزب «المنتدی» وابسته به «بهاء الحریری»، «حراس المدینه» وابسته به «اشرف الریفی» (وابسته به ۱۴ مارس)، گروههایی از «الضنیه»، «وادی خالد» و «عکار»، گروهی از طرابلس به فرماندهی «عبدالباسط ترکمانی»، «حرام بعلبک» وابسته به «صبحی طفیلی»، «مجموعه المساجد» در صیدا و گروههایی در «تعلبایا و جدیتا» به فرماندهی «عماد قزعون» و «ملحم حشیمی» در این آشوبها نقش داشتهاند. این وبگاه لبنانی تأکید کرد با آغاز آشوبها در روز شنبه مشخص بود حزب القوات میخواهد با ایفای نقش نمایشی پیامهایی به داخل و خارج بفرستد و خودی نشان دهد. منابع میدانی میگویند گروههایی که به وزارت زیرساخت، محیطزیست و وزارت خارجه حمله کردند، همان گروههایی هستند که به وزارت اقتصاد نیز یورش بردند.