واکنش روحانی و ظریف به تصویب احتمالی قطعنامه آمریکا علیه ایران

سند بی‌وفایی

حسن روحانی در جلسه روز گذشته هیات دولت تصویب احتمالی پیش‌نویس قطعنامه جدید آمریکا علیه ایران را نقض فاحش برجام خواند و نسبت به عواقب این اقدام هشدار داد.

وزیر امور خارجه نیز به دور جدید تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران واکنش نشان داد. محمدجواد ظریف در حاشیه جلسه دیروز هیأت دولت در جمع خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که واکنش جمهوری اسلامی به احتمال تمدید تحریم تسلیحاتی ایران چیست، گفت: آمریکایی‌ها ۳ ماه است روی یک قطعنامه‌ بسیار طولانی و تند، با مفاد در برخی موارد بسیار غیرقابل‌باور، مشغول رایزنی با همه دنیا بودند و از همه توان خود در دوران کرونا استفاده کردند و در بالاترین سطوح وزارت خارجه بویژه شخص وزیر خارجه آمریکا، سفرهایی به کشورهای مختلف داشتند و به این نتیجه رسیدند که این قطعنامه کمتر از 5 رای می‌آورد. وی افزود: حتی در برخی پیش‌بینی‌ها در نیویورک گفته شد که این قطعنامه یک یا ۲ رای می‌آورد. این کار باعث می‌شد که انزوای آمریکا در دنیا به صورت کامل و مشخص نشان داده شود. وزیر امور خارجه گفت: آمریکایی‌ها می‌دانند که قطعنامه‌شان رأی نمی‌آورد و برای همین اعلام کردند از روش «اسنپ‌بک» استفاده می‌کنند. در این روش از نظر حقوقی آمریکا هیچ جایگاهی برای استفاده از آن ندارد. ۳ کشور اروپایی هم به آمریکا اعلام کردند که آمریکا نمی‌تواند اسنپ‌بک کند. وزیر امور خارجه یادآور شد: آقای بولتون که طراح و مهندس خروج آمریکا از برجام بود در همان زمان خروج صریحا در پاسخ به پرسشی که گفته بود آیا از اسنپ‌بک استفاده می‌کنید یا نه، تاکید کرد ما از برجام خارج شده‌ایم و این حق را نخواهیم داشت. آنان این کار را کردند، چون تصور می‌کردند خروج از برجام و فشار حداکثری می‌تواند جمهوری اسلامی را ظرف چندماه از پا درآورد اما امروز که در این سیاست شکست خورده‌اند فکر می‌کنند حقوق بین‌الملل هم با شکست‌خوردن و بالا و پایین‌شدن آمریکا تغییر می‌کند. 

وزیر امور خارجه همچنین به اخبار منتشر شده درباره پیشنهاد آلمان مبنی بر لغو تحریم‌های ایالات متحده آمریکا واکنش نشان داد. محمدجواد ظریف در گفت‌وگو با ایسنا درباره انتشار اظهار نظری درباره پیشنهاد آلمان مبنی بر لغو تحریم‌های غیرهدفمند از سوی آمریکا با تاکید بر اینکه این موضوع شایعه‌ است، اظهار کرد: کل این شایعه غیرتخصصی و معلوم است که برای اهداف غیرسیاسی مطرح شده است، چراکه آدم سیاسی چنین شایعه‌ای نمی‌سازد. وی تصریح کرد: معلوم است که این شایعه دارای هدفی اقتصادی یا اهدافی از این دست است؛ من در این باره نمی‌دانم اما تا جایی که به من مرتبط است، این موضوع کاملا غیرتخصصی و غیرکارشناسی است. سه‌شنبه خبرگزاری ایلنا به نقل از فردی مطلع مدعی شد آلمان با همفکری و حمایت انگلستان پیشنهادی را ارائه کرده مبنی بر اینکه در گام نخست آمریکا تحریم‌های غیرهدفمند که بیشترین تاثیر اقتصادی بر زندگی مردم ایران دارد را موقتا لغو کند. سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به این ادعا، این قبیل اظهارات را خبرسازی‌های غیرواقعی دانست که مشخص نیست با چه اهدافی صورت می‌گیرد.  وی افزود: اینکه شکست سیاست‌های تحریمی آمریکا موضوع مجادله اروپا و آمریکا باشد بعید نیست اما آنچه به جمهوری اسلامی ایران مربوط می‌شود آن است که تحریم‌های یکجانبه آمریکا غیرقانونی و ظالمانه است و بر اساس برجام و قطعنامه ۲۲۳۱، آمریکا موظف است همه تحریم‌هایی را که با خروج خود از برجام مجددا اعمال کرده است لغو و بلااثر کند. ظریف همچنین روز گذشته در یک گفت‌وگوی دیگر در پاسخ به این پرسش که گمانه‌زنی‌هایی درباره تغییر محتوای برجام از سوی برخی کشورهای اروپایی و ارائه این طرح به آمریکا مطرح شده، تصریح کرد: اگر این طرح را به آمریکا داده‌اند پس حتما به ما نداده‌اند. ما هیچ طرحی را که در آن تغییری در برجام داده شود نمی‌پذیریم.  گفتنی است حسن روحانی نیز در جلسه روز گذشته هیأت دولت با اشاره به پیش‌نویس قطعنامه آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران اظهار داشت: اگر چنین طرحی به تصویب برسد به معنای نقض فاحش و آشکار برجام است و عواقب آن بر عهده کسانی است که در این زمینه تلاش می‌کنند. رئیس‌جمهور همچنین خطاب به آمریکا گفت: اگر شما واقعا می‌خواهید با ملت ایران توافق کنید و مشکلات را حل کنید پس چرا امروز این کار را نمی‌کنید؟ چرا امروز دشمنی می‌کنید؟ چرا توافق را به فردای انتخابات موکول می‌کنید؟ این نشان می‌دهد شما راست نمی‌گویید. نشان می‌دهد که شما به هیچ عهد و پیمانی وفادار نیستید و این ماجرای ما با دولتی است که در آمریکا مستقر است؛ از روزی که آمده است مدام شکست خورده و مدام با ایران دشمنی کرده است.

***

دکتر سیدمحمد مرندی در گفت‌وگو با «وطن امروز» به ارزیابی آینده سناریوی آمریکایی‌ها برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران پرداخت

استیصال ترامپ

* روز گذشته آمریکا پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران را به اعضای شورای امنیت ارائه کرد ولی این پیش‌نویس بسیار کوتاه‌تر از پیش‌نویسی بود که بین اعضای شورا توزیع شده بود. متن قبلی 35 پاراگراف و متن جدید فقط 4 پاراگراف دارد، این تغییر در متن پیش‌نویس قطعنامه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

آمریکایی‌ها چون نتوانستند کسی را با متن پیش‌نویس قبلی خود همراه کنند، دست به این «تغییر بزرگ» در متن پیش‌نویس زدند، به این امید که بتوانند نظر مثبت اعضای شورای امنیت را جلب کنند. آمریکا به حداقل 9 رأی موافق نیاز دارد و می‌خواهد طوری زمینه‌سازی کند تا چین و روسیه مجبور شوند از حق وتو استفاده کنند. به هر ترتیب آمریکا به دنبال این است که هر طور شده آرای لازم را در شورای امنیت به دست بیاورد. 

 

*  آینده این سناریوی آمریکایی‌ها علیه ایران را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟

این پیش‌نویس قطعا به تصویب اعضای شورای امنیت نخواهد رسید و با شکست مواجه می‌شود. احتمالا آمریکایی‌ها بعد از این شکست تلاش کنند مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال کنند اما چون خودشان از برجام خارج شده‌اند شورای امنیت این اقدام را از سوی ایالات‌متحده نخواهد پذیرفت. تنها راهی که جلوی پای آمریکایی‌ها می‌ماند این است که به اروپایی‌ها و به طور خاص به انگلیسی‌ها فشار بیاورند تا مکانیسم ماشه از سوی آنان فعال شود. اگر اروپایی‌ها تحت فشار آمریکا دست به این اقدام بزنند برجام از بین می‌رود. اگر مکانیسم ماشه فعال شود، تحریم‌های سازمان ملل دوباره بازمی‌گردد و این را بدانید که تحریم‌های سازمان ملل و شورای امنیت هم که همین الان در حال اجراست بسیار ضعیف‌تر از تحریم‌هایی است که هم‌اکنون آمریکا به صورت یک‌جانبه و غیرقانونی علیه ایران اعمال کرده است. تحریم‌های آمریکا بسیار گسترده‌تر و سخت‌تر است و ایران توانسته است در برابر این تحریم‌ها مقاومت کند. به همین دلیل است که بازگشت دوباره تحریم‌های سازمان ملل تاثیری در اوضاع ایران نخواهد گذاشت. به هر ترتیب اگر این اتفاق بیفتد، ایران از برجام خارج خواهد شد و در روابط خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم تجدید‌نظر خواهد کرد. به هر حال در نهایت این غربی‌ها هستند که از این موضوع آسیب خواهند دید. 

 

* به نظر شما مسأله تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، علاوه بر مسأله سیاست خارجی آمریکا، یک جنبه داخلی و انتخاباتی هم برای ترامپ دارد؟

قطعا! ترامپ به دنبال حل مشکلات نیست، دنبال کار انتخاباتی است. ترامپ ثابت کرده که نه آدم قابل اعتمادی است، نه ثبات دارد و نه می‌شود به حرف او اعتنا و اعتماد کرد. ترامپ تاکنون در هیچ کدام از زمینه‌های بین‌المللی هیچ دستاورد به‌خصوصی نداشته است، به همین خاطر است که سعی می‌کند در این زمان باقیمانده تا انتخابات، کاری انجام دهد تا در تبلیغاتش روی آن مانور دهد.