گروه سیاسی: بامداد روز جمعه بود که ادعای روزنامه آمریکایی والاستریت ژورنال مبنی بر توقیف 4 نفتکش ایرانی خبرساز شد. این روزنامه آمریکایی مدعی شده بود دولت آمریکا برای نخستینبار کشتیهای حامل سوخت ایران را توقیف کرده است. در ادامه این گزارش با اشاره به اینکه اسامی این نفتکشها «لونا»، «پاندی»، «برینگ» و «بلا» است، خبر از حرکت آنها به سمت هیوستون داده شده بود. والاستریت ژورنال همچنین مدعی شده بود این نفتکشها در حال حرکت به سمت ونزوئلا بودهاند که در آبهای آزاد توسط نیروی دریایی آمریکا دزدیده شدند. همچنین یک مقام آمریکایی هم اعلام کرده بود کشتیهای حامل محموله سوخت ایران بدون استفاده از زور نظامی توقیف شدهاند.
به گزارش «وطن امروز»، ساعاتی بعد از انتشار این خبر بود که حجت سلطانی، سفیر ایران در ونزوئلا در صفحه توئیتر خود نوشت: یک دروغ و جنگ روانی دیگر از دستگاه تبلیغاتی امپریالیسم آمریکا. نه کشتیها ایرانی هستند و نه مالک یا پرچم آنها ارتباطی به ایران دارد. ترامپ تروریست نمیتواند حقارت و شکست خود در برابر ملت بزرگ ایران را با تبلیغات دروغین جبران کند.
در این میان رویترز صبح روز گذشته با انتشار گزارشی به نقل از یک منبع دولتی در آمریکا و یک منبع دریایی، توقیف محمولههای این ۴ نفتکش را که حامل سوخت ایران برای ونزوئلا بودند توسط ایالات متحده تایید کرد و به نقل از منابع یاد شده نوشت این کشتیها بر اساس قرار توقیف صادر شده از سوی ایالات متحده و در پی مذاکراتی که با مالکان آنها شده، به سوی آبهای آمریکا در حرکتند. در این گزارش همچنین به این موضوع اشاره شده که اقدام روز چهارشنبه ایران در متوقف کردن یک نفتکش در آبهای خلیجفارس با توقیف کشتیهای حامل سوخت ایران برای ونزوئلا مرتبط است و به صورت تلافیجویانه بر ضد مالکان یونانی برخی از این کشتیها انجام شده است. لازم به ذکر است روز پنجشنبه ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده با انتشار ویدئویی مدعی شده بود نیروی دریایی ایران یک نفتکش با پرچم لیبریا را برای مدت ۵ ساعت در نزدیکی تنگه هرمز توقیف کرد. خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز در گزارشی اعلام کرد محموله سوخت کشتیهای یاد شده با تهدید شرکتهای بیمه و مالکان نفتکشها به تحریم از سوی ایالات متحده، توقیف شده است. با این حال در شرایطی که خط دوگانهای در میان پایگاههای خبری پیرامون توقیف نفتکش یا توقیف محموله آنها وجود داشت، پس از موضع حجت سلطانی، یک مقام مسؤول در گفتوگو با پایگاه خبری نورنیوز که منتسب به شورای عالی امنیت ملی است، در واکنش به برخی ادعاهای رسانهای مطرح شده درباره توقیف کشتیهای نفتکش حامل محموله نفتی ایران از سوی آمریکا گفت: هیچیک از کشتیهای ایرانی یا محمولههای متعلق به ایران توقیف نشدهاند. او ادعاهای مطرح شده را تلاشی برای فضاسازی غیرواقعی و قدرتسازی دروغین برای آمریکا عنوان و خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران همانگونه که بارها اعلام کرده است، به هرگونه اقدام خصمانه برای محدودسازی حقوق قانونی خود واکنش متقابل نشان خواهد داد و تاکنون به هیچ کشوری اجازه اقداماتی از این دست را نداده است. در این میان غروب روز گذشته وزارت دادگستری آمریکا مدعی توقیف 4 محموله سوخت ایران در مسیر ونزوئلا شد. بر اساس گزارش الجزیره، این وزارتخانه آمریکایی از این موضوع با عنوان «بزرگترین مصادره سوخت ایران توسط آمریکا» نام برده است. وزارت دادگستری آمریکا در ادامه آورده است دستور صادره از سوی یک دادگاه آمریکایی در شهرستان کلمبیای این کشور مبنی بر مصادره این محمولهها را اجرا کرده است. وزارتخانه آمریکایی در ادامه ادعاهای خود با اشاره به اینکه با کمک شرکای خارجی این محمولهها تحت کنترل آمریکا قرار گرفت، همچنین آورده است این محمولههای حاوی حدود یک میلیون و ۱۱۶ بشکه فرآوردههای نفتی بوده است.
* نبرد نفتکشها
محوریت یافتن نفتکشها در جریان نزاع تحریمی غرب علیه ایران از تابستان سال گذشته، بیش از پیش برجسته شد. 13 تیرماه سال گذشته بود که جبلالطارق و نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا، کشتی نفتی حامل نفت ایران را متوقف و ضبط کردند. همان روز خبرگزاری رویترز به نقل از دولت محلی جبلالطارق در بیانیهای اعلام کرد بر اساس اطلاعات «رفینیتیو ایکون» (وبسایتی که مسیر کشتیها را ثبت میکند) شواهد کافی نشان میداده مقصد نفتکش «گریس ۱»، پالایشگاه بانیاس در سوریه بوده است. این دزدی دریایی بریتانیا 14روز در فضای پروپاگاندایی به عنوان نشانی از ضعف جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با اقدامات غیرقانونی یک کشور بیگانه شناخته میشد تا در نهایت روز 27 تیرماه سپاه پاسداران در بیانیهای از توقیف نفتکش «استنا ایمپرو» حامل یک میلیون لیتر سوخت قاچاق در جنوب جزیره لارک در خلیج فارس خبر داد و با اشاره به رعایت نکردن قوانین و مقررات بینالمللی دریایی توسط این نفتکش، آن را اقدامی قانونی دانست. مقابله به مثل ایران در برابر توقیف نفتکش گریس1(آدریان) سرانجام منجر به آزاد شدن این نفتکش به رغم فشارهای آمریکا در 24 مردادماه شد. موفقیت ایران در تضمین امنیت نفتکش خود و نشان دادن توانمندی و اقتدار در مواجهه با تغییراتی از این دست، فضای روانی را به سمت کشورمان تغییر داد.
با این حال اقدام خبرساز بعدی به اواخر اردیبهشت سال جاری و زمانی که خبر ارسال یک و نیم میلیون لیتر بنزین توسط 5 نفتکش ایرانی به سمت ونزوئلا طرح شد، بازمیگردد. فرمول تبادل بنزین در مقابل طلا، در جریان این معامله بین ۲ کشور تحریم شده ایران و ونزوئلا در سطح جهانی به عنوان نمادی از آغاز یک مسیر جدید شناخته شد و همین مساله جنبه حیثیتی و بار اقتدارآمیز این اقدام را افزایش داد، بویژه آنکه ایران هر 5 نفتکش خود را با پرچم افراشته جمهوری اسلامی به حرکت درآورده بود و همین مساله پیام خود را به فضای افکار عمومی دنیا متبادر میکرد. در نهایت نیز در شرایطی که گمانهزنیهای زیادی خبر از امکان توقیف این 5 نفتکش ایرانی توسط آمریکا میداد، سرانجام تمام آنها با پهلوگیری در بنادر ونزوئلا و تخلیه محموله بنزینی به ایران بازگشتند.
در این میان پس از آنکه بیم آمریکا از مقابله با نفتکشهای ایرانی که میتوانست به تکرار تجربه انگلیس منتهی شود، مانع از آن شد اقدامی علیه 5 نفتکش ایرانی عازم ونزوئلا از خود نشان دهد، رو به تحریمی جدید به مناسبت این اقدام آورد و وزارت خزانهداری این کشور 125 کشتی و نفتکش مرتبط با جمهوری اسلامی ایران را در فهرست تحریمهای منع اشاعه قرار داد. بر اساس گزارش وزارت خزانهداری آمریکا، کشتیهای مشمول قانون تحریم آمریکا، در ذیل ۳ عنوان «ایران»، «مقررات تحریمهای مربوط به اشاعه سلاحهای کشتار جمعی» و «مقررات تحریم مالی ایران» قرار خواهند گرفت.
با مجموعه این تفاسیر و در سایه گمانهزنیهای مطرح شده پیرامون توقیف ۴ نفتکش یا محموله آنها حتی اگر توقیفی هم در محمولهها اتفاق افتاده باشد و این محمولهها از بنادر ایران فرستاده شده باشند؛ ایران در فروش آن موفق بوده و کشوری که با واسطه در حال خرید آن بوده است، به عنوان شاکی باید پیگیر بازگرداندن آن شود. بنابراین آمریکاییها در این ماجرا نمیتوانند مدعی شوند ماجرای موفقیت نفتکشهای ایرانی در رساندن بنزین به ونزوئلا و نمایش تحقیر آمریکا در آن ماجرا را تلافی کردهاند.