«وطن امروز» در گفتوگو با کارشناسان اقتصاد به تبیین رهنمودهای رهبر انقلاب در دیدار اعضای هیأت دولت پرداخت
گروه اقتصادی: منویات رهبر حکیم انقلاب در دیدار تصویری هیأت دولت بیش از هر چیز درباره مسائل اقتصادی بود. ایشان در این دیدار تاکید ویژهای بر رشد تولید و ارتقای بهرهوری صنایع در کنار دوری از خامفروشی داشتند که در صورت اجرایی شدن میتواند تغییرات محسوسی در اقتصاد کشور ایجاد کند. به گزارش «وطن امروز»، حضرت آیتالله العظمی خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی صبح دیروز به مناسبت هفته دولت در ارتباط تصویری با رئیسجمهور و اعضای هیأت دولت، سال آخر فعالیت دولت دوازدهم را فرصتی خوب برای افزایش خدمات در حوزههای مختلف خواندند و با بیان نکاتی درباره مسائل مهم اقتصادی همچون تولید، سرمایهگذاری، ارزش پول ملی و نیز فضای مجازی، تأکید کردند: باید با جدیت کامل، موانع تولید را رفع کرد و برای حل مشکلات، همت بیشتر گماشت. ایشان افزودند: تلاش کنید در یک سال باقیمانده کارهای اساسی و بزرگی برای دولت بعد به یادگار بگذارید که «اصلاح ساختار بودجه، نظام بانکی و نظام مالیاتی» جزو اینگونه کارهاست. ایشان بار دیگر تولید را مادر و کلید اصلی حل مشکلاتی نظیر «اشتغال، معیشت، تورم و کاهش ارزش پول ملی» خواندند و تأکید کردند: باید هر چه میتوانید در این زمینهها کار و تلاش کنید. رهبر انقلاب رفع موانع تولید را از وظایف اساسی دولت برشمردند و گفتند: البته رفع برخی موانع از جمله تحریم یا ندادن پول فروش نفت ایران، تحت اختیار دولت نیست اما بسیاری از موانع درونی است و باید با جدیت آنها را رفع کرد. ایشان «واردات بیرویه» را که باعث شکایت مکرر تولیدکنندگان و حتی ورشکستگی برخی از آنها شده است، بسیار خطرناک خواندند و افزودند: واردات لوکس نیز از جمله موانعی است که دولت باید آن را از سر راه تولید حذف کند. حضرت آیتالله خامنهای فرمودند: اقتصاد کشور به هیچوجه نباید به تحولات خارجی پیوند بخورد، زیرا این یک خطای راهبردی است.
***
استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتوگو با «وطن امروز» :
اولویت، اجرای اقتصاد درونزا
عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصاد و استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتوگو با «وطن امروز» اظهار داشت: موضوعی که رهبر انقلاب درباره عدم وابستگی اقتصاد به خارج از کشور مطرح کردند، بارها توسط ایشان مطرح شده است و متاسفانه دولتها اهتمام ویژهای در این رابطه نداشتهاند. وی افزود: معطل بودن اقتصاد به خارجیها در این دولت نمود بیشتری پیدا کرد و دولت تدبیر و امید همه مسائل از جمله اقتصاد را به ارتباط با آمریکا و اروپا و سازش با آنها گره زد.
این اقتصاددان با بیان اینکه در دولت فعلی اساسا اعتقادی به اقتصاد داخلی نبود، تصریح کرد: زمانی که مسؤولان کشور براحتی میگویند ایرانیها چیزی بلد نیستند و تنها متخصص آبگوشت بزباش هستیم، دیگر چه امیدی میتوان به سیاستگذاری آنها داشت.
شیخی گفت: تفکر اقتصادی حاکم بر دولت حسن روحانی در چارچوب اقتصاد سرمایهداری بود که هم اکنون در دنیا منسوخ شده و در ادوار مختلف با شکست روبهرو شده است. اگر امروز هم میبینید برخی دولتیها دم از تولید و داخلیسازی میزنند، به دلیل این است که طی سالهای اخیر تیرهایشان به سنگ خورده است و مجبورند این حرفها را بزنند.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران اظهار داشت: پیشنهادم این است که در این مدت کوتاه باقی مانده از عمر دولت، مسؤولان دست از سر خارجیها بردارند و به فکر اصلاح رویههای ایجاد شده طی سالهای گذشته باشند. اینکه دوباره میشنویم اقتصاد ایران را با انتخابات پیش روی آمریکا گره زدهاند، مشمئزکننده است.
وی با بیان اینکه راهکار همان است که توسط مقام معظم رهبری مطرح شد، ادامه داد: اقتصاد داخلی باید تقویت شود و این مهم محقق نخواهد شد مگر از طریق اجرای کامل اقتصادی مقاومتی در کشور. ساختار اقتصادی ایران باید به سمتی حرکت کند که نهتنها نیازهای داخلی را تامین کند، بلکه در برابر تکانههای خارجی هم دچار مشکل نشود.
شیخی افزود: اقتصاد هر چه سریعتر باید از حالت وابستگی خارج و درونزا شود. مانند همان اتفاقی که در صنایع هوایی نانو رخ داد باید در بخشهای دیگر هم رخ دهد. این اقتصاددان درباره ممنوعیت واردات کالاهای لوکس یا دارای تولید مشابه داخلی اظهار داشت: به نظر من نه تنها باید کالاهایی که تولید مشابه داخلی دارند ممنوعالورود شوند، بلکه باید واردات کالاهایی که حتی فکر تولید آن در کشور وجود دارد هم ممنوع باشد و دولت از کسانی که ایده اولیه تولید آن کالا را دارند حمایت کند تا نیازی به واردات نداشته باشیم.
شیخی در پایان اظهار داشت: توسعه صنایع در ایران باید صادراتمحور باشد؛ این موضوع قطعه گمشده اقتصاد ایران است. زمانی که صنعت بر این مبنا باشد، ضمن افزایش کیفیت کالاهای تولید داخل، میتواند باعث ارزآوری هم شود و در کنار آن، دیپلماسی اقتصادی کشور را هم تقویت میکند.
***
کارشناس اقتصاد در گفتوگو با «وطن امروز»:
سیاستهای مالیاتی ابزار جلوگیری از خامفروشی
میثم پیلهفروش با اشاره به معضل خامفروشی در کشور، گفت: برای مقابله با خامفروشی باید سیاستهای مشوق اعمال شود، به این معنا که هر صادرکنندهای تصمیم گرفت مواد خام را صادر کند، با مالیات مضاعفی روبهرو شود. مثلا اگر خواست سنگ معدنی را به صورت خام صادر کند، مالیات بیشتری بدهد اما اگر همین سنگ معدنی را به کنسانتره یا محصولات با ارزش افزوده بیشتری تبدیل کرد، مالیات کمتری پرداخت کند. به همین روال هر چه ارزش افزوده محصول صادراتی بیشتر باشد، باید مشمول مالیات کمتری شود. به نظر میرسد یکی از مهمترین راهها برای جلوگیری از صادرات مواد خام و خامفروشی، همین سیاستهای مالیاتی است. متاسفانه در حال حاضر با اعطای مجوزهای صادراتی بدون برنامه و بدون پشتوانه استراتژی صنعتی و همچنین اعطای معافیتهای مالیاتی بدون توجیه به صادرکنندههای غیرنفتی، در تحقق این سیاست موفق نبودهایم. وی اظهار داشت: به عنوان یک مثال دیگر اگر صادرکننده اقدام به صادرات گوسفند زنده کند، باید مالیات بیشتری پرداخت کند اما اگر اقدام به صادرات گوشت قرمز بستهبندی شده کرد، باید مشمول مالیات کمتری شود. همچنین اگر این گوشت قرمز به انواع غذاهای نیمهآماده تبدیل شد، باید مشمول مالیات به مراتب کمتری باشد. سیاستهای مالیاتی یکی از موثرترین ابزارها برای جلوگیری از خامفروشی است. این کارشناس اقتصاد با اشاره به شروط موفقیت در تجارت خارجی گفت: اگر میخواهیم در تجارت خارجی موفق باشیم، باید استراتژی توسعه صنعتی داشته باشیم، یعنی در تولید کالاهایی که میتوانیم به 15 کشور همسایه صادر کنیم، متخصص شویم و همه برنامههای مالیاتی، مشوقهای گمرکی، تسهیلات بانکی و... به سمت متخصص شدن کشور در تولید این کالاها برود. باید توجه کرد که تجارت با کشورهای همسایه تحریمناپذیر است. ما میتوانیم با انواع و اقسام روشهای تجاری از تهاتر گرفته تا سایر روشها، تجارت گستردهای با همسایگانمان داشته باشیم. پیلهفروش تصریح کرد: همسایگان ما سال گذشته حدود 2 هزار میلیارد دلار واردات داشتهاند. اگر کشور بتواند تنها 10 درصد این واردات را تامین کند، رقمی معادل 200 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی است و منجر به تحقق هدف جهش تولید میشود. وی افزود: علت سرمایهگذاری ایرانیان در ترکیه و کشورهای خارجی برای خرید ملک و... این است که ما هیچ کنترلی بر چرخه مبادلات مالی در کشور نداریم. متاسفانه در حال حاضر هر کس در کشور هر کاری بخواهد، میکند. ما اگر قوانین مبارزه با پولشویی را جدی میگرفتیم و تراکنشهای بانکی را رصد میکردیم، براحتی میتوانستیم از خروج سرمایه از کشور جلوگیری کنیم. با این حال دولت با وجود تذکرات متعدد در موضوع مدیریت پولی و کنترل تراکنشهای بانکی، متاسفانه عزم جدی برای این کار ندارد و با وجود تصویب قوانین مربوط، کشور نیازمند یک مجری دلسوز است که این قوانین را اجرا کند. پیلهفروش در پایان گفت: نخستین پیامد خروج سرمایه از کشور، گران شدن سرمایه است. نکته دیگر این است که وقتی سرمایهگذاری در کشور کاهش مییابد، اشتغالزایی با مشکل مواجه میشود. در این شرایط نمیتوانیم از ظرفیتها و امکانات کشور به راحتی استفاده کنیم، این در حالی است که با نظارت بر تراکنشهای بانکی میتوان از خروج سرمایه جلوگیری کرد.
***
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در گفتوگو با «وطن امروز»:
80 درصد رکود تولید، ناشی از ناکارآمدی مسؤولان
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در تبیین بیانات رهبر انقلاب درباره موانع و مشکلات بخش تولید به «وطن امروز» گفت: مشکلات ما در تولید عمدتا مشکلات نرمافزاری است. ما در کشور کمبود منابع، سرمایه، بازار و نیروی کار نداریم. رهبربزرگوار انقلاب نیز در بیانات خودشان به مشکلات اساسی تولید اشاره کردند. روحالله ایزدخواه ادامه داد: 80 درصد کندی و رکود در تولید، ناشی از ناکارآمدی مسؤولان است. درست است که تحریمها شرایط را سختتر کرده اما هنوز ظرفیتهای بسیاری برای تولید در کشور وجود دارد. مشکلات تولید ناشی از کندی و اهمالکاریهایی است که در سیاستهای تولید انجام میشود. به طور نمونه ما در صنعت فولاد، 50 درصد ظرفیت مازاد بر تقاضا در کشور داریم ولی متاسفانه صنایع پاییندست فولاد مشکل تامین مواد اولیه دارند. در صنعت مرغداری نیز شرایط به همین شکل است و ما 30 درصد ظرفیت مازاد بر تولید داریم. ایزدخواه بیان کرد: رهبر انقلاب همچنین در بیانات خودشان به سوءتدبیر در واردات اشاره کردند و به طور مثال به واردات گوشی لوکس آمریکایی اشاره کردند. ما اگر بخواهیم میتوانیم براحتی چرخه تولید را در شرایط فعلی کشور راهاندازی کنیم. این حجم از نقدینگی که به سمت بورس میرود، میتواند به سمت کارهای مولد برود. این منابع در کشور وجود دارد اما متاسفانه به سمت سوداگری و سفتهبازی هدایت میشود. وی با اشاره به راهکارهای حمایت از تولید گفت: با حذف مجوزهای دست و پاگیر، کاهش بروکراسیهای اداری و تسهیل واقعی تولید در مناطق محروم، میشود تحرکات خوبی را در تولید به وجود آورد. جهش تولید یک شعار نیست، یک الزام و درمان است اما متاسفانه سمت و سوی تفکرات دولت متفاوت است و میخواهد شرایط کشور در حال اضطرار و تحریمزدگی باشد. امروز کشور بیشتر به جای اینکه دچار تحریم باشد، دچار تحریمزدگی است. نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: در هر صورت واحد راکدی که بدهی دارد چرا باید سهام آن در بورس رشد کند؟ چرا باید سهام یک کارخانه زیانده رشد کند؟ این بیماری است. چرا آقایان راههای موثرتر را دنبال نمیکنند؟ ایزدخواه همچنین گفت: شما موانع و ضوابط دستوپاگیر ایجاد صنایع کوچک بویژه مناطق کمتر توسعهیافته را بردارید، ببینید سرمایه به این سمت میآید یا خیر؟ نماینده مجلس تصریح کرد: زمانی که جنگ میشود به مردم هم اسلحه داده میشود تا با امکانات و تسهیلات به عرصه جنگ بروند اما اکنون و در شرایط جنگ اقتصادی این همه فرآیند نفسگیر برای شروع کسبوکارها وجود دارد. به طور مثال، اگر کسی بخواهد یک واحد پرورش شترمرغ بزند باید 6 ماه دنبال مجوز برود. این در حالی است که فرد میتواند حین تولید و بعد از تولید مجوزهای لازم را بگیرد. وی ادامه داد: ما به جای اینکه مشوق و امکانات بدهیم، مردم را معطل خودمان گذاشتهایم. باید شرایط به گونهای شود که افراد بلافاصله پس از اعلام فعالیت خود مجوز بگیرند. ایزدخواه همچنین گفت: شرایط کنونی اخذ مجوز مسخره است. برای تولید بین 20 تا 48 مجوز لازم است اما برای واردات 3 مجوز و برای قاچاق هیچ مجوزی لازم نیست. همه مسیرها را بستهایم و مسیر فساد را باز گذاشتهایم. باید شرایط به گونهای باشد که هر تولیدکننده مجاز باشد کار کند. باید استانداردها را تقویت کنیم.