گروه سیاسی: استعفای آبه شینزو را می‌توان به مثابه پایانی بر خیالات خوشبینانه جریانی به حساب آورد که روزی سفر او به ایران را نشانه‌ای از آغاز حسن نیت ترامپ به حساب می‌آوردند. 

به گزارش «وطن امروز»، استعفای آبه شینزو از نخست‌وزیری ژاپن را می‌توان از مهم‌ترین اخبار روزهای گذشته دانست. آبه 65 ساله که از سال 2012 به عنوان نخست‌وزیر ژاپن انتخاب شده بود در حالی علت استعفای خود را به بیماری کولیت اولسروز [زخمی] نسبت داد که پایان پیش از موعد دوره نخست‌وزیری وی را می‌توان حامل پیام‌هایی برای فضای داخلی ایران نیز دانست. پایان دوران نخست‌وزیری آبه از جهاتی نشان انقضای طرحی دارد که در سال‌های اخیر برخی جریانات داخلی از جمله دولت حسن روحانی بر آن تمرکز زیادی داشته‌اند. واسطه‌گری میان ایران و آمریکا، آن هم بعد از اقدامات جنون‌آمیز ترامپ در مواردی همانند خروج یک‌طرفه از برجام را می‌توان به عنوان مهم‌ترین شاهدمثال در این امر مورد اشاره قرار داد. 

آذرماه سال گذشته بود که پس از 40 سال مقامی در سطح نخست‌وزیر ژاپن به این ایران سفر کرد؛ سفری که پیش از آغاز آن نیز همه گمانه‌زنی‌ها حکایت از کارکرد واسطه‌ای آن داشت و آبه به عنوان فرستاده ویژه ترامپ به تهران حامل پیامی بود که دولت آمریکا به وی داده بود. در چنین فضایی همانطور که قابل پیش‌بینی بود رسانه‌های اصلاح‌طلب حامی دولت با مانور ویژه روی این سفر و تاکید بر ارزشمند بودن آن، از لزوم پذیرش این پیام و استفاده حداکثری از واسطه‌گری ژاپن برای بازگشایی باب گفت‌وگو‌ها با ترامپ سخن به میان آوردند. 

در همان برهه بود که «وطن امروز» در گزارشی با عنوان «خربزه آبه» با اشاره به بی‌سرانجام بودن دل بستن به دیدارهایی از این دست، درباره ذوق‌زدگی مقامات دولتی و جریانات سیاسی همسو با دولت نسبت به این دیدار هشدار داد و نوشت: «هر چند نخست‌وزیر ژاپن درصدد میانجی‌گری و جوش دادن توافق میان ایران و آمریکاست، با این حال با توجه به تجربه دیپلماسی روحانی و همچنین اظهارات چند ماه گذشته وی، روحانی نیز از توافق احتمالی بدش نمی‌آید. بنا بر آنچه دولتی‌ها و رسانه‌های وابسته به دولت می‌گویند ماحصل این توافق برای ایران گشایش اقتصادی است و همین موضوع انگیزه دولت را برای دستیابی به چنین توافقی بیشتر می‌کند. با این حال، آنچه در عمل اتفاق خواهد افتاد تغییر چندانی در وضعیت تحریم‌ها و اقتصاد کشور و حتی مبادلات با دیگر کشورها به ‌وجود نخواهد آورد. اگر همانطور که برخی رسانه‌ها یا کارشناسان گمانه‌زنی کردند حاصل این توافق انتقال بخشی از پول بلوکه  نفت ایران باشد، این ارز مسکن مقطعی‌ای است که پس از مصرف آن و اتمام تاثیرش بر اقتصاد کشور شرایط به ‌وجود آمده را بدتر از قبل خواهد کرد. راه‌حل عبور از فشار تحریم‌ها نه مسکن‌های مقطعی که اتکا به توانمندی‌های داخلی و تغییرات اساسی در ساختار بودجه است؛ موضوعی که عملکرد روحانی نشان داده وی آن را جدی نمی‌گیرد». این گزارش که با تذکر هیات نظارت بر مطبوعات نیز مواجه شد در حالی بود که تنها چندماه پس از سفر آبه به تهران که در رسانه‌های جریان غرب‌گرا از آن به عنوان پیام حسن نیت ترامپ یاد می‌شد، دولت آمریکا اقدام به عمل جنایتکارانه ترور سرلشکر شهید قاسم سلیمانی در بغداد کرد. 

در این میان رهبر حکیم انقلاب نیز در جریان دیدار با نخست‌وزیر ژاپن با اشاره به وظیفه پیام‌رسانی آبه از سوی آمریکا، در پاسخ به وی که گفته بود من قصد دارم پیام رئیس‌جمهور آمریکا را به جنابعالی برسانم، فرمودند: ما در حسن نیت و جدی بودن شما تردیدی نداریم اما درباره آنچه از رئیس‌جمهور آمریکا نقل کردید، من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد. 

 

* پایانی بر خیال خوش

استعفای آبه شینزو و پایان ماموریت وی به عنوان نخست‌وزیر ژاپن در شرایطی است که وی در سال‌های اخیر به عنوان یک مهره نزدیک به دونالد ترامپ شناخته می‌شد و در همین راستا سفر سال گذشته‌اش به تهران را نیز می‌توان یکی از مهم‌ترین ماموریت‌هایی دانست که در این راستا به عهده داشته است. آبه در حالی به پایان عمر سیاسی بلندمدت خود رسید که از آن می‌توان به عنوان یکی از نمادهای محاسبات غلط جریانات غرب‌گرا در مواجهه با واقعیات نظام جهانی و بازیگران آن دانست به گونه‌ای که این جریان در سال‌های گذشته و بویژه پس از خروج یک‌طرفه آمریکا از برجام و پشت پا زدن به تعهداتش سعی کرد با تمرکز بر واسطه‌های سیاسی آمریکا از جمله دولت ژاپن، آخرین تلاش‌های خود را برای زنده نگه داشتن ایده سیاست خارجی روحانی مبنی بر تعامل با آمریکا به کار بندد. 

با از میان رفتن آبه به عنوان نخست‌وزیری که برخی جریانات سیاسی داخلی اهداف سیاسی خود را در قمار روی او برنامه‌ریزی کرده بودند، یک بار دیگر می‌توان به شکاف میان واقعیت و برخی از این برنامه‌ریزی‌ها اشاره داشت. پایان عصر آبه و کناره‌گیری وی از قدرت، برای آنانی که در سال‌های اخیر تلاش داشتند چراغ سبزهای توکیو برای میانجی‌گری میان تهران و واشنگتن را به عنوان بخشی از گام راهبردی در جهت نزدیک کردن ایران و آمریکا در نظر بگیرند، نشان از پایان یک خوش‌خیالی سیاسی دارد. آبه در شرایطی استعفا کرد که در سال‌های اخیر بیشترین همراهی را با دولت ترامپ در زمینه سناریوی تحریم این کشور علیه ایران داشت و در مقاطعی نیز که سعی می‌کرد خود را به عنوان چهره‌ای واسطه‌گر نشان دهد باز هم بازی خود را در زمین ترامپ جلو می‌برد. 

با تمام این اوصاف، استعفای آبه شینزو از نخست‌وزیری ژاپن و واگذار کردن قدرت توسط وی را می‌توان به عنوان یک تجربه تاریخی دیگر برای نیروهای سیاسی کشورمان به حساب آورد؛ تجربه‌ای از تلاش آمریکا برای کشاندن ایران به مذاکره‌ای که خود به آشکارترین شکل ممکن به زیر آن ‌زده بود. با این حال شاید تعجب‌آورترین بخش این تجربه تاریخی را بتوان خوش‌خیالی جریانات غرب‌گرا نسبت به چنین بازیگران وابسته‌ای دانست.