محمد امینی‌رعیا، کارشناس حوزه پولی و بانکی درباره تصمیم شورای عالی بورس مبنی بر لغو ممنوعیت سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بازار بورس، گفت: هرگونه سرمایه‌گذاری بانک و هر اقدامی که باعث شود سمت راست ترازنامه آن افزایش یابد، مانند ارائه تسهیلات، سرمایه‌گذاری، شرکت‌داری (در قالب خرید سهام یا افزایش سرمایه شرکت‌های زیرمجموعه) و ملک‌داری، به معنای خلق پول است و باعث افزایش نقدینگی می‌شود، چرا که در ابتدا سمت راست ترازنامه بانک‌ها افزایش می‌یابد، سپس در سمت چپ به سپرده تبدیل می‌شود و چون مجموع سپرده‌ها، مجموع نقدینگی را تشکیل می‌دهد، تسهیلات‌دهی بانک‌ها موجب افزایش نقدینگی می‌شود.

وی ادامه داد: سرمایه‌گذاری بانک‌ها نیز به همین صورت است، وقتی بانکی در حوزه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند، این سرمایه‌‌گذاری سمت راست ترازنامه را افزایش می‌دهد و در سمت چپ ترازنامه نیز در حسابی که آن بانک سرمایه‌گذاری می‌کند، سپرده اضافه می‌شود که این حساب می‌تواند حساب کارگزار بورس یا هر حساب دیگری باشد.

امینی‌رعیا با اشاره به اثرات ترازنامه‌ای سرمایه‌گذاری بانک، گفت: سرمایه‌گذاری بانک باعث می‌شود ۲ طرف ترازنامه افزایش پیدا کند و چون مجموع سمت چپ ترازنامه معادل مجموع نقدینگی کل کشور است نقدینگی افزایش می‌یابد.

 

* اگر نقدینگی به سمت بخش واقعی اقتصاد نرود، موجب تورم می‌شود

وی در ادامه با بیان اینکه وقتی نقدینگی افزایش پیدا کند و به سمت بخش واقعی اقتصادی نرود باعث تورم می‌شود، اظهار داشت: یک بخش از افزایش نقدینگی، تسهیلاتی است که بانک‌ها ارائه می‌دهند. این تسهیلات در صورتی که معوق شود یا به سمت تولید نرود یا صرف خرید ارز و طلا شود باعث خلق پول اضافه می‌شود اما در ازای آن بخش مولد اقتصاد رشدی نمی‌کند.

امینی‌رعیا با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری بانک‌ها باعث رشد تورم و رکود می‌شود، ادامه داد: متأسفانه در صورتی که تسهیلات به بخش واقعی نرسد، تسهیلات را یک شخص دریافت کرده و صرف کارهای دیگر می‌کند اما هزینه‌اش را تمام جامعه باید پس بدهند.

 

* سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس صرف سفته‌بازی می‌شود

وی با اشاره به آسیب‌های سرمایه‌گذاری بانک‌ها در بورس، بیان داشت: سرمایه‌گذاری بانک در بورس نیز از همین جنس است و نقدینگی را افزایش می‌دهد، چرا که این پول قرار است صرف سفته‌بازی و خرید سهام عده‌ای شود و با هدف عدم افت شاخص و منفی نشدن سهام صورت می‌گیرد و به بخش واقعی اقتصاد نمی‌رسد.

کارشناس اقتصاد بیان داشت: این پول تنها با این هدف به بورس تزریق خواهد شد که بعد از رشد شدید این بازار که بسیار سریع‌تر از بازارهای دیگر و غیرقابل تصور بود، بورس دچار افت شدید نشود. با این هدف، هم خلق پول ایجاد می‌شود و هم از طرف دیگر تولیدی اتفاق نمی‌افتد و تنها موجب زیان نکردن عده‌ای می‌شود که در بازار سهام بوده‌اند و سود چندبرابری برده‌اند.

وی ادامه داد: در این بین مردم دیگری نیز هستند که به‌تازگی وارد بازار سرمایه شده‌اند و به دلیل اینکه ناآگاهانه وارد بورس شدند در این بازار زیان کرده‌اند اما این نباید منجر به اتخاذ تصمیمات اشتباه برای خلق نقدینگی شود، چرا که تورم شدید ناشی از این خلق نقدینگی به کل جامعه تحمیل می‌شود؛ ضمن اینکه همین سهامدارانی که قرار است از آنها حمایت شود بعدا باید تورم‌های شدیدی را تجربه کنند.