کد خبر: 225297تاریخ: 1399/7/16 00:00
آخرین تحولات در مناقشه قره‌باغ حاکی از توقف حملات ۲ طرف به شهرهاست
یارکشی سیاسی همزمان با کاهش تنش‌های نظامی
گروه بین‌الملل: پس از ۲ روز پرتنش و بمباران شهرها از سوی طرفین درگیری در مناقشه قره‌باغ، اخبار منتشر شده از وضعیت میدانی این منطقه حاکی از بازگشت سطح درگیری‌ها از شهرها به مناطق جنگی است. این در حالی است که طی ۲ روز گذشته تنش‌ها بشدت افزایش یافته بود. وزارت خارجه جمهوری آذربایجان با انتشار ویدئویی از حمله ارمنستان به یک شهرک غیرنظامی در «گنجه» دومین شهر بزرگ جمهوری آذربایجان خبر داد و در سوی مقابل نیز ایروان از حملات باکو با «تسلیحات ممنوعه» به مناطقی از شهر استپاناکرت خبر داد. به نظر می‌رسد پس از تقابل نظامی در شهرها طرفین به این نتیجه رسید‌ه‌اند که بر تخریب اهداف نظامی تمرکز کنند و همزمان اقداماتی را در مسیر مذاکرات سیاسی در دستور کار قرار دهند.
* وزارت دفاع آذربایجان: انبار تسلیحات ارتش ارمنستان منهدم شد
به گزارش «وطن امروز»، هر چند روز گذشته مناقشه قره‌باغ شاهد تحول گسترده‌ای در درگیری نظامی بین طرفین نبود اما وزارت دفاع آذربایجان در صفحه رسمی توئیتر خود اعلام کرد: در نتیجه شلیک دقیق ارتش این کشور انبار مرکزی تسلیحات ارتش ارمنستان در منطقه اشغالی «بالیجا» (خوجالی) منهدم شد. همچنین وزارت دفاع جمهوری آذربایجان با انتشار ویدئویی در مشروح آن نوشت: صحنه‌هایی از آزادسازی روستای «چاخیرلی» در منطقه «جبرئیل». در همین حال «واقف درگاهلی» مسؤول واحد مطبوعاتی وزارت دفاع آذربایجان گزارش منابع ارمنستان مبنی بر کشته شدن ۲۰۰ نظامی آذربایجانی در درگیری‌های دوشنبه را کذب و دور از واقعیت خواند و گفت: ارتش ارمنستان تلفات و خسارات زیادی را متحمل و مجبور به عقب‌نشینی شده است. درگاهلی از تداوم درگیری‌ها میان نیروهای نظامی ارمنستان و جمهوری آذربایجان در مسیرهای مختلف منطقه مورد مناقشه قره‌باغ و بویژه در مسیر شهرستان‌های «جبرئیل» و «فضولی» خبر داد.
* اقدامات دیپلماتیک منطقه‌ای جمهوری آذربایجان
در عرصه سیاسی نیز ۲ طرف تلاش‌های دیپلماتیک را برای داشتن دست برتر در مناقشه انجام داده‌اند. در همین راستا «جیحون بایراموف» وزیر خارجه جمهوری آذربایجان تماس تلفنی‌ای با «محمد حنیف اتمر» سرپرست وزارت خارجه افغانستان برقرار کرد. اتمر در این گفت‌وگوی تلفنی نسبت به تنش‌ها در منطقه ابراز نگرانی و بر حمایت افغانستان از جمهوری آذربایجان تاکید کرد. همچنین «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه در نشست خبری با همتای آذری خود در باکو با اشاره به تاریخچه وضعیت سرزمین قره‌باغ و نقش کشورهای مینسک گفت: این کشورها طی 3 دهه گذشته کاری از پیش نبردند و اینک باکو خود دست به کار شده تا سرزمین‌هایش را پس بگیرد و ما به عنوان ترکیه در کنار برادران‌مان هستیم.
* بازیگری ارمنستان در پازل اروپا
از سوی دیگر «آرمن سمباتیان» سفیر ارمنستان در تل‌آویو اعلام کرد اسرائیل شاید فروش تسلیحات به جمهوری آذربایجان را متوقف کند. سمباتیان به روزنامه صهیونیستی «اورشلیم‌پست» گفت: معتقدم به علت درخواست سازمان‌های بین‌المللی و بسیاری از کشورها برای تنش‌زدایی سریع، اسرائیل ممکن است فروش تسلیحات به جمهوری آذربایجان را متوقف کند.
در همین حال دولت ارمنستان با درخواست برای توقف درگیری‌ها در منطقه قره‌باغ، درباره هر گونه حل مناقشات بر سر این منطقه با جمهوری آذربایجان از طریق اقدام نظامی هشدار داد. وزارت خارجه ارمنستان با صدور بیانیه‌ای بر لزوم برقراری آتش‌بس با جمهوری آذربایجان در منطقه مورد مناقشه «قره‌باغ کوهستانی» تاکید کرد. در این بیانیه آمده است: «ارمنستان بر لزوم آتش‌بس فوری [در قره‌باغ] صحه می‌گذارد... ما بار دیگر تاکید می‌کنیم هیچ جایگزینی برای فرآیند صلح و راهکار مسالمت‌آمیز جهت فیصله دادن به این مناقشه وجود ندارد». در همین حال «شوشان استپانیان» سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان در پیامی در صفحه توئیتر خود از برقراری آرامش در مرز جمهوری آذربایجان و ارمنستان خبر داد. وی در این پیام تصریح کرد: «بعد از چندین درخواست جامعه بین‌الملل برای آتش‌بس فوری در منطقه مورد مناقشه ناگورنو-قره‌باغ (قره‌باغ کوهستانی)، شب نسبتا آرامی در مرز داشتیم. در صورت تنش‌های بیشتر، کل مسؤولیت بر عهده رهبری نظامی- سیاسی آذربایجان خواهد بود». این مواضع در حالی مطرح می‌شود که نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در سفری به قره‌باغ با مسؤولان سیاسی و نظامی این منطقه دیدار و گفت‌وگو کرد. پس از آن، نشست امنیتی نخست‌وزیر ارمنستان با مقامات نظامی قره‌باغ برگزار شد.
***
در گفت‌وگو با شعیب بهمن بررسی شد
نقش بازیگران بین‌المللی در مناقشه قره‌باغ
دهمین روز مناقشه قره‌باغ در حالی دنبال می‌شود که کم‌کم نقش کشورهای خارجی در افزایش شدت مناقشه مشهودتر می‌شود. در همین راستا شعیب بهمن، کارشناس مسائل روسیه و قفقاز در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره تحولات جاری در قره‌باغ گفت: واقعیت این است در دور جدید این درگیری‌ها که از 10 روز قبل آغاز شده، شاهد نقش آشکار ترکیه و رژیم صهیونیستی در ۲ طرف درگیری هستیم. به نظر می‌رسد مناسبات و اختلافات مدیترانه‌ای ۲ طرف به قفقاز جنوبی کشیده شده است. در این بین ۲ طرف اهداف دیگری هم از تشدید این مناقشه دارند. رژم صهیونیستی اگر چه هنوز مستقیما از هیچ یک از طرفین جانبداری نکرده اما ارمنستان را به عنوان گزینه مطلوب انتخاب کرده است. طبیعتا تداوم حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه منجر به افزایش نفوذ اطلاعاتی و امنیتی آن خواهد شد. از سوی دیگر ترکیه با هدف تحت فشار قرار دادن روسیه و ارمنستان به شکل حداکثری از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند.
وی در ارتباط با نقش ایالات متحده آمریکا و فدراسیون روسیه در این مناقشه گفت: هر 2 کشور عضو گروه مینسک هستند و از آغاز درگیری‌ها با انتشار بیانیه‌هایی رسمی خواستار پایان تنش‌ها شدند. اما اگر بنا به دخالت هر یک از ۲ کشور باشد باید گفت آمریکا به دلیل شرایط فعلی کرونا و انتخابات و همچنین ضعف مشهودی که در ساختار سیاسی دچار شده امکان حضور نظامی مستقیم در این مناقشه را نخواهد داشت ولی همکاری‌های اطلاعاتی و امنیتی بویژه با ارمنستان را در دستور کار قرار خواهد داد. درباره نقش روسیه هم باید گفت این کشور به دلیل اشتراکات تاریخی با ۲ طرف درگیری، از قدرت تاثیر بیشتری در حل‌و‌فصل این مناقشه نسبت به آمریکا و دیگر اعضای گروه مینسک برخوردار است. هر چند در ۲ سال گذشته به دلیل به قدرت رسیدن دولت جدید در ارمنستان و مناسبات آن با آمریکا، ارتباط روسیه با ارمنستان تا حدی رو به سردی گراییده است اما در کل باید این مساله را مدنظر قرار داد که روسیه حضور ترکیه و رژیم صهیونیستی را در قره‌باغ برای بلندمدت نخواهد پذیرفت و حتما در صورت احساس خطر در این باره وارد عمل خواهد شد.