گروه اقتصادی: در بودجه سال 99 قانون اخذ مالیات از خانه‌ و ماشین‌های لوکس توسط نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و بر این مبنا سازمان امور مالیاتی مکلف شد ظرف مدت ۳ ماه آیین‌نامه اجرایی این قانون را آماده کند، اما با گذشت 7 ماه از سال جاری، سازمان امور مالیاتی مدعی است آیین‌نامه را ماه‌هاست آماده کرده ولی دولت وقعی به آن نمی‌نهد و بیم این وجود دارد این دست فرمان در سال آتی نیز ادامه داشته باشد. به گزارش «وطن امروز»، از سال 97 ادبیاتی در فضای اقتصادی کشور با کلیدواژه «اصلاح ساختار مالیاتی» توسط مقام معظم رهبری طرح شد. بخش قابل توجهی از این اصلاح ساختار در تغییر منابع بودجه‌ کشور و حرکت به سمت درآمدهای پایدار مانند مالیات به جای درآمدهای متزلزل نفتی و نظیر آن تعریف می‌شود. با وجود اینکه آنطور که باید و شاید این مهم تاکنون محقق نشده است اما در بودجه سال جاری برای نخستین‌بار پایه‌های مالیاتی جدید گنجانده شد که بارقه‌های امید را برای اصلاح ساختار بودجه ایجاد کرد. بر این اساس در بودجه سال 99 به منظور افزایش سطح درآمدهای مالیاتی و برقراری عدالت اجتماعی، دریافت مالیات از خانه‌ها و خودروهای لوکس تصویب شد. در همان زمان جبار کوچکی‌نژاد، عضو کمیسیون تلفیق بودجه عنوان کرده بود: «این نوع مالیات‌‌ها نه تنها موجب افزایش درآمد دولت می‌شود بلکه باعث خواهد شد دولت بتواند حق خود را از افراد مرفه و کسانی که در حوزه کالای لوکس فعالیت می‌‌کنند، بگیرد. با توجه به کاهش درآمدهای نفتی کشور، در کمیسیون تلفیق سعی شد منابع دولت افزایش یابد و یکی از این منابع هم اخذ مالیات از خودروها و خانه‌های لوکس است». با این توضیحات، قانون اخذ مالیات از خانه‌ها و خودروهای لوکس را می‌توان نمونه یک سیاست‌گذاری مترقی برای کاهش فاصله طبقاتی و ایضا راه‌حلی کم‌هزینه برای بودجه کشور دانست. 

 

* آیین‌نامه اجرایی آماده است، دولت تصویب نمی‌کند

قانون بودجه سال 99 به سازمان مالیاتی ۳ ماه فرصت داده بود که نسبت به تعیین دارایی و شمول مالیات خانه‌ها و خودروهای لوکس اقدام کند. همچنین دستگاه‌هایی مانند وزارت راه‌ و سازمان ثبت اسناد و املاک و نیروی انتظامی و شهرداری‌ها باید دسترسی برخط سازمان مالیاتی را به اطلاعات این بخش فراهم کنند. در همین رابطه محمود علیزاده، معاون فنی سازمان مالیاتی اواسط شهریورماه در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفته بود: «در این زمینه آیین‌نامه‌ای تدوین شده و در فرجه زمانی که برای سازمان مالیاتی پیش‌بینی شده به مودیان اعلام خواهد شد. در سامانه مربوط گفته می‌شود که کدام یک از املاک مشمول هستند. در حال حاضر به دولت ارسال شده و منتظریم دولت تصویب کند». بعد از گذشت 7 ماه از سال هنوز برخی آیین‌نامه‌های اجرایی قانون یکساله بودجه در دولت تصویب نشده و معطل است. وقت‌کشی و فرسایشی شدن قوانین مربوط به مالیات سبقه قبلی دارد و این رویکرد در زمینه اصلاح برخی مواد قانون مالیا‌ت‌های مستقیم نیز مشاهده می‌شود. در همین باره عضو کمیسیون عمران مجلس به تسنیم گفته است: نمایندگان مجلس در لایحه بودجه سال 99، دولت و سازمان امور مالیاتی را مکلف به اخذ مالیات از خانه‌های لوکس بالای 10 میلیارد تومان به تناسب قیمت ملک کرده‌اند، حال با افزایش 150 تا 200 درصدی قیمت مسکن در چند ماه اخیر، بسیاری از مساکن مشمول این قانون خواهند شد. مهدی یوسفی اظهار داشت: یکی از راهکارهای موجود برای مقابله با سفته‌بازی و نگاه سرمایه‌ای در بازار مسکن، اخذ مالیات است که در این رابطه، در چند ماه اخیر اقداماتی مانند طرح مالیات بر خانه‌های لوکس و طرح مالیات بر خانه‌های خالی تدوین و تصویب شد. یوسفی ادامه داد: دولت می‌تواند با درآمدهای حاصل از اخذ مالیات از خانه‌های لوکس در راستای سرمایه‌گذاری در حوزه تولید انبوه مسکن اقدام کند، البته به نظر من بازار مسکن به یک سیاست و استراتژی بلندمدت نیاز دارد تا با تغییر دولت‌ها، بازار دچار مشکل یا کمبود نشود. عضو کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد: دولت باید هر چه سریع‌تر آیین‌نامه اخذ مالیات از خانه‌های لوکس را تدوین و اجرایی کند، چرا که در قانون بودجه سالانه و طرح جهش تولید و تأمین مسکن بر ضرورت اجرای این مساله تأکید شده است، حال در صورت عدم اجرای قانون، مجلس از ابزارهای نظارتی همچون تحقیق و تفحص، سوال و استیضاح از وزرای مربوط و ورود دیوان محاسبات استفاده خواهد کرد.

 

* قانون چه خانه‌ها و ماشین‌هایی را لوکس می‌داند؟

سال 99 واحدهای مسکونی و انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین موجود در کشور به شرح بندهای زیر مشمول مالیات بر دارایی سالانه می‌شود. هر واحد مسکونی با احتساب عرصه و اعیان با ارزش روز معادل 10 میلیارد تومان و بیشتر به نرخ‌های زیر مشمول مالیات بر دارایی است:

1- نسبت به مازاد 10 میلیارد تومان تا 15 میلیارد تومان، یک در هزار

2- نسبت به مازاد 15 میلیارد تومان تا 25 میلیارد تومان، ۲ در هزار

3- نسبت به مازاد 25 میلیارد تومان تا 40 میلیارد تومان، ۳ در هزار

4- نسبت به مازاد 40 میلیارد تومان تا 60 میلیارد تومان، ۴ در هزار

5- نسبت به مازاد 60 میلیارد تومان به بالا، ۵ در هزار

مالیات انواع خودروهای سواری و وانت دوکابین دارای شماره انتظامی شخصی با ارزش 700 میلیون تومان و بیشتر بر اساس ارزش روز خودرو به نرخ‌ 2/0 درصد در نظر گرفته شده است. 

 

* رشد شدید قیمت‌ها و تغییر تعریف خودروی لوکس

یکی از مسائلی که درباره مالیات بر کالاهای لوکس مطرح است، تغییر تعریف لوکس به دلیل رشد شدید قیمت‌ها بویژه در بازار خودرو در چند ماه اخیر است. در واقع با توجه به رشد شدید قیمت خودرو از ابتدای سال تاکنون، بسیاری از خودروهایی که تا چند ماه پیش مشمول این مالیات نبودند هم حالا در چارچوب تعریف شده قانون بودجه به عنوان لوکس شناخته می‌شوند. رشد قیمت‌ها در ماه‌های اخیر کار را به جایی رسانده که هیچ خودروی صفر زیر 100 میلیون تومان وجود ندارد. پراید به عنوان ارزان‌ترین خودروی کشور که هنوز تولید می‌شود، در بازار آزاد در کمترین حالت با 130‌میلیون تومان معامله می‌شود. 

 

قیمت برخی خودروهای پرمصرف در کشور