نیلوفر زارع: با گذشت چند ماه از اختلال سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با ارائه اطلاعیه‌ای، عملا بی‌اطلاعی خود را از تفاوت این سامانه با سرویس‌های خدمات ارزش افزوده نشان داده و با بیان دلایل اشتباه، همچنان بر موضع غیرکارشناسی خود باقی مانده‌ است. 

به گزارش «وطن امروز»، سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی، خدمتی از نظام بانکی است که برای شفافیت بیشتر در زمان صدور چک، برای دریافت‌کننده چک در نظر گرفته شده ‌است. با استفاده از این سامانه، دریافت‌کننده چک می‌تواند از وضعیت چک‌های برگشتی صادرکننده اطلاع یابد و با علم به خوش‌حسابی یا بدحسابی آن فرد، اقدام به پذیرش یا عدم پذیرش چک کند. این مزیت مهم در کنار آسان بودن استفاده از آن، سبب استقبال مردم، بازاریان و تجار کشور برای استفاده از این خدمت شده بود و حتی با یک گوشی تلفن همراه معمولی و بدون سیستم عامل نیز قابلیت استفاده از سوی کاربر را دارا بود، تا اینکه با دخالت کاملا اشتباه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی  این سامانه ذیل سرویس‌های خدمات ارزش افزوده قرار گرفت و عملا کارایی خود را از دست داد. 

این اشتباهات سبب ایجاد بی‌اعتمادی در بین مردم برای استفاده از خدمات الکترونیک مالی شده و عدم اطلاع‌رسانی مطلوب در زمان اعمال تغییرات، زمینه را برای ایجاد آشفتگی فراهم کرده است. با وجود نقدهای بسیار دقیق کارشناسان حوزه بانکی و همچنین بعضی نمایندگان مجلس، این سازمان با اطلاعیه کاملا عجیب، چشم بر تمام مشکلات ایجادشده برای سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی بسته و به بیان دیدگاه‌های سابق خود پرداخته است. 

چندی پیش حسین فلاح‌جوشقانی، معاون وزیر ارتباطات و رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخی شگفت‌آور به منتقدان، همگان را متوجه این موضوع کرد که اصلا این سازمان به طور کلی موضوع مورد بحث کارشناسان و منتقدان را متوجه نشده است. 

معاون وزیر ارتباطات در اطلاعیه خود با اشاره به اینکه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، با تصویب یک قانون، مانع سوءاستفاده و کلاهبرداری از طریق سامانه‌های خدمات ارزش افزوده شده است، گفت: خدمات ارزش ‌افزوده به ‌هیچ ‌عنوان حذف نشده، بلکه بر اساس مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات و ارتباطات فقط روش‌های استفاده از آن تغییر کرده است. 

این سخنان در حالی بیان می‌شود که اصلا نقد کارشناسان به سامانه سرویس‌های خدمات ارزش‌ افزوده نبوده است، بلکه ایراد این افراد، انتقال سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی به سامانه سرویس‌های خدمات ارزش افزوده است که با هیچ وزن و معیاری، این انتقال را توجیه‌پذیر نمی‌دانند. تفاوت‌های بنیادی سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی بانک مرکزی با سرویس‌های خدمات ارزش افزوده، شامل چندین مصداق است که در یادداشت‌های مختلف کارشناسان به آن اشاره شده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد (البته در حال حاضر با توجه به قرار گرفتن سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی ذیل سامانه‌های سرویس ارزش افزوده، روش استفاده از آن بسیار سخت شده است): تا قبل از این انتقال اشتباه، برای هر بار استفاده از سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی، این سامانه پیامکی را به کاربر برای اطلاع وی از کسر مبلغی برای استعلام ارسال می‌کرد و بعد از تایید کاربر، استعلام صورت می‌گرفت، پس امکان سوءاستفاده و کلاهبرداری وجود نداشت. ضمنا سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی به صورت دفعه‌ای استفاده می‌شود و مدت‌دار نیست، موردی که در سامانه‌های خدمات ارزش افزوده دیده نمی‌شود و اکثرا این خدمات مدت‌دار است. 

ایراد دیگر این انتقال غیرکارشناسی، عدم اطلاع‌رسانی مطلوب به جامعه است تا جایی که اکثر بازاریان و مردم از این انتقال  اطلاعی ندارند و برداشت وی این است که سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی، دچار اختلال شده ‌است. این خدمت تا قبل از این اتفاقات، با یک گوشی تلفن همراه ساده و غیرهوشمند نیز قابل استفاده بود اما در حال حاضر نیاز به شارژ کیف پول یک اپلیکیشن اندرویدی دارد و به این ۲ دلیل، اکثریت جامعه دیگر از این خدمت ساده و سهل استفاده نمی‌کنند که این اتفاق، ضربه‌ای سخت به مزایای قانون جدید صدور چک ‌زده است. 

 

* استفاده از سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی 80‌درصد کاهش داشت

در همین رابطه ابوالفضل ابوترابی، عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت: این اختلال سبب ایجاد مانع و مشکلی سخت برای مشترکان شده ‌است، زیرا روش جدید استعلام، این فرآیند را بسیار پیچیده کرده و مردم نیز از این روش اطلاعی ندارند. افراد باید ابتدا یک اپلیکیشن موبایلی را در گوشی خود نصب کرده و بعد با شارژ کیف پول آن، از این خدمت استفاده کنند که این قابلیت هم فقط برای گوشی‌های هوشمند امکان‌پذیر است. متاسفانه به همین دلایل، استفاده از این سامانه بسیار کم شده ‌است و شاهد کاهش حدود 80درصدی استفاده از این سامانه نسبت به قبل از ایجاد مانع دولت برای این خدمت هستیم که خود نشان‌دهنده تاثیر مخرب این تصمیم اشتباه بر مبادلاتی است که با چک صورت می‌گیرد. 

 

* برگشت سامانه پیامکی چک برگشتی به حالت سابق در‌انتظار پیگیری بانک مرکزی

بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی اجرای قانون صدور چک، باید با پیگیری کامل و همچنین حمایت از قانون، از روند ساده استفاده از خدمت سامانه پیامکی استعلام چک برگشتی حمایت کرده و ضمن مکاتبات با مسؤولان امر، عواقب ناکارآمدی این سامانه را که با اشتباه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی صورت گرفته، یادآور شود و تا بازگشت این سامانه به حالت سابق و استفاده ساده آن توسط مردم، این قضیه را پیگیری کند.